Rozgrzewająca wódka i zimny prysznic: obalamy mity nt. zimna
10 stycznia 2024
Chłodna pora roku to nie tylko minusowe temperatury, ale także prawdziwy zalew różnych obiegowych mądrości na temat zimna. Powszechnie uważa się, że kobiety marzną szybciej niż mężczyźni, a mokre włosy mogą powodować przeziębienia. Co jest tu prawdą, a co pozostaje tylko mitem?
Zimny prysznic
Twierdzenie: Ci, którzy biorą zimny prysznic, rzadziej chorują.
Ocena: To wciąż niejasne, ale na pewno nie niezdrowe.
Fakty: Osoby lubiące ciepły prysznic mogą odetchnąć z ulgą, ponieważ ten mit nie jest do końca prawdziwy. Według Health Knowledge Foundation nie ma wystarczających dowodów naukowych na poparcie twierdzenia, że osoby biorące zimny prysznic są mniej narażone na zachorowanie. Wynik badania przeprowadzonego w Holandii wskazuje, że zimny prysznic może mieć pozytywny wpływ na układ odpornościowy.
Na potrzeby badania część z 3000 jego uczestników musiała codziennie brać zimny prysznic przez 30 do 90 sekund, natomiast grupa porównawcza brała ciepły prysznic. Regularne naprzemienne branie gorących i zimnych pryszniców spowodowało, że osoby, które nie miały poważnych problemów zdrowotnych, rzadziej zgłaszały choroby. Nie oznacza to jednak, że osoby te chorowały krócej.
Zimna woda może rzeczywiście wpłynąć na układ odpornościowy – nawet jeśli trudno to zmierzyć i wciąż brakuje bardziej kompleksowych badań na ten temat. Badania sugerujące, że zimne bodźce wzmacniają nasz układ odpornościowy, nie przyniosły jak dotąd jednoznacznych wyników.
Kto marznie szybiej?
Twierdzenie: Kobiety marzną szybciej niż mężczyźni.
Ocena: to prawda.
Fakty: Twierdzenie to jest często odrzucane jako nonsens – ale jest prawdziwe. Badania dowodzą, że odmienne odczuwanie zimna u mężczyzn i kobiet jest zdeterminowane biologicznie i hormonalnie. Jest to częściowo spowodowane grubością skóry i większym udziałem mięśni u mężczyzn. Przy mniej więcej tej samej masie ciała kobiety mają zwykle mniej mięśni wytwarzających ciepło.
Ponadto między skórą a mięśniami u kobiet znajduje się więcej tłuszczu, przez co ich skóra wydaje się zimniejsza, ponieważ znajduje się nieco dalej od naczyń krwionośnych. Kobiety mają również niższą przemianę materii niż mężczyźni, co zmniejsza zdolność wytwarzania ciepła, dlatego kobiety częściej odczuwają zimno, gdy temperatura spada.
Kieliszek na rozgrzewkę
Twierdzenie: Alkohol rozgrzewa nas od środka.
Ocena: to nieprawda.
Fakty: Wódka lub grzane wino wydają się idealne na rozgrzewkę. Już po krótkim czasie uczucie ciepła rozchodzi się po całym ciele. Gdy pijemy alkohol, naczynia krwionośne w skórze rozszerzają się, powodując przepływ większej ilości krwi na powierzchnię ciała. Początkowo sprawia to wrażenie miłego ciepła.
Ale tylko przez krótki czas: Według Federalnego Centrum Edukacji Zdrowotnej (BZgA) ciepło to jest wydalane na zewnątrz przez skórę, a temperatura ciała spada. Jednocześnie nasz organizm pobiera ciepło z narządów wewnętrznych. Jeśli nie jesteśmy dostatecznie ciepło ubrani, ciało się ochładza.
Panna z mokrą głową
Twierdzenie: Przeziębisz się, gdy masz mokre włosy.
Ocena: do końca nie wiadomo.
Fakty: To mit, w który wielu ludzi wierzy, że jest prawdą. Przyczyną przeziębienia są wirusy. I nie interesuje ich stan nawilżenia włosów, tylko błon śluzowych. Jeśli są zbyt suche, tworzą idealne miejsce dla zarazków. Bez nich infekcja jest niemożliwa.
Jednak w ujemnych temperaturach należy wychodzić na dwór z suchymi włosami i najlepiej z nakryciem głowy, aby nie zmarznąć. Istnieją pojedyncze badania sugerujące związek między przeziębieniem a wychłodzeniem organizmu. Ogólnie jednak jest to kontrowersyjne.
Ciśnienie a temperatura
Twierdzenie: Zimno podnosi ciśnienie krwi.
Ocena: to prawda.
Fakty: Poziom ciśnienia krwi zmienia się w ciągu dnia. Rośnie szybko po przebudzeniu i nadal rośnie w godzinach rannych. Według Health Knowledge Foundation na ciśnienie krwi wpływają różne czynniki, takie jak płeć, wiek, różne nawyki, styl życia i środowisko.
Ciśnienie krwi reaguje przede wszystkim na różnice temperatur. „Zimą jest wyższe niż latem, ponieważ pod wpływem zimna naczynia krwionośne zwężają się, co powoduje jego wzrost”, twierdzą eksperci. Utrzymujące się przez dlugi czas wysokie ciśnienie krwi może powodować poważne uszkodzenia mózgu, serca i nerek, zwracają uwagę specjaliści z Federalnego Centrum Edukacji Zdrowotnej. O wysokim ciśnieniu krwi mówi się, gdy jego wartość przekracza 140/90.
(DPA/jak)