Sposób UE na sankcje USA wobec Iranu. Powstaje nowa spółka
31 stycznia 2019
Wg szefa niemieckiej dyplomacji Heiko Maasa (SPD) powstanie spółki finansowej INSTEX do handlu z Iranem jest ważnym krokiem, by utrzymać porozumienie nuklearne z tym krajem. Jak powiedział Maas w czwartek na nieformalnym spotkaniu ministrów spraw zagranicznych w Bukareszcie, w ten sposób państwa europejskie będą mogły wypełnić swoje zobowiązania wynikające z porozumienia z Teheranem. Z drugiej strony, tylko w ten sposób można domagać się od irańskiego rządu, by nie wznowił procesu wzbogacania uranu.
Sygnał w stronę USA
– Jest to krok, który daje wyraźnie do zrozumienia, że my w ramach UE, nawet jeśli pozostali są innego zdania, podążamy w sposób zwarty i zdecydowany swoją drogą – powiedział szef resortu spraw zagranicznych Niemiec, kierując te słowa pod adresem administracji USA.
Prezydent USA Donald Trump wypowiedział w maju ubiegłego roku porozumienie nuklearne z Teheranem zawarte w 2015 r., a w listopadzie 2018 r. USA przywróciły sankcje gospodarcze. Mające siedzibę w Brukseli międzynarodowe stowarzyszenie instytucji finansowych SWIFT (pośredniczące w transakcjach między bankami) zablokowało dostęp bankom irańskim. Przez co obrót płatniczy z Iranem jest mocno utrudniony.
Wspólna inicjatywa
Zainicjowana przez Niemcy, Francję i Wlk. Brytanię nowo powstała spółka INSTEX, obsługując transakcje finansowe ma umożliwić przedsiębiorcom europejskim dalsze prowadzenie wymiany handlowej z Iranem przy jednoczesnym obejściu amerykańskich sankcji. Teheran będzie mógł dalej eksportować ropę naftową i inne produkty. Jednak środki finansowe nie popłyną do Iranu, lecz do przedsiębiorstw europejskich, które w zamian będą wysyłać np. żywność, leki i produkty medyczne.
Siedzibą INSTEX będzie Paryż, a jej oddział w Niemczech będzie punktem kontaktowym dla przedsięborców niemieckich. Dyrektorem zarządzającym zostanie doświadczony bankowiec z Frankfurtu nad Menem, a na czele rady nadzorczej stanie Brytyjczyk. Każdy z krajów udziałowców oddeleguje do INSTEX urzędnika z MSZ.
Kraje europejskie zamierzają utrzymać wymianę handlową z Iranem co najmniej na porównywalnym poziomie z okresu przed porozumieniem nuklearnym. Wartość wymiany handlowej między Iranem i Niemcami wynosiła wtedy 2 mld euro.
(afp/dpa/jar)