Synod Amazoński. Celibat i ekologia

Na Synodzie Amazońskim papież Franciszek zmierzy się z dwoma potężnymi przeciwnikami politycznymi – z prezydentem Brazylii, Jairem Bolsonaro, i krytykami we własnych szeregach. W rozpoczynającym się 6 października synodzie w Watykanie weźmą udział biskupi z dziewięciu państw regionu Amazonii. To ogromny obszar, liczący 7,5 miliona kilometrów kwadratowych – prawie dwukrotnie więcej niż cała Unia Europejska.

– Rząd brazylijski jest zaniepokojony, bo wie, że Kościół będzie mówił o niszczeniu lasów tropikalnych – mówi Edilberto Sena, od 40 lat proboszcz w amazońskim mieście Santarém i były dyrektor katolickiej sieci radiowej RNA.

Wielu biskupów podejrzewa, że dlatego przed synodem byli podsłuchiwani i obserwowani. Brazylijski rząd nie krył niezadowolenia z powodu Synodu dla Amazonii. Zwrócił się do Episkopatu Brazylii (CNBB) z pytaniem, czy byłoby możliwe jego odroczenie lub całkowite odwołanie.

Celibat i ekologia

Tymczasem zapowiedź spotkania biskupów brzmi niewinnie. Motto synodu to: „Amazonia: nowe drogi dla Kościoła i ekologii integralnej”. Ale za „nowymi drogami” może się kryć atak na celibat, bezżeństwo księży – przypuszczają krytycy papieża. A „ekologia integralna” to w Brazylii zapowiedź walki z wszechmocnym agrobiznesem.

Te linie konfliktu można obserwować w brazylijskim lesie deszczowym. Tam widać drastycznie nie tylko przyczyny i skutki pożarów lasów czy karczowania, ale także konsekwencje braku księży w Kościele katolickim.

Statystycznie jeden kapłan jest tam odpowiedzialny za 17 tys. ochrzczonych katolików. W odległych regionach kobiety (które stanowią ogromną większość osób pracujących społecznie dla Kościoła) organizują nabożeństwa i katechezę. Rozdają także komunię, poświęconą wcześniej przez duchownych. Kapłani czy biskupi przyjeżdżają najwyżej raz, może dwa razy w roku.

Dla amazońskiego biskupa Johannesa Bahlmanna z diecezji Óbidos ten rodzaj „zaocznej” posługi duszpasterskiej jest niezadowalający. Jego diecezja zajmuje powierzchnię 182 tys. kilometrów kwadratowych. O około 600 parafii troszczy się tam 23 księży i 20 sióstr zakonnych.

Dla porównania: powierzchnia Niemiec to około 357 tys. kilometrów kwadratowych, 10 tys. parafii i 13.285 księży.

Żonaci księża. Dlaczego nie?

Bahlmann podróżuje często całymi dniami przez dżunglę. – Na przykład dla rdzennej ludności Tiriyó bardzo trudno jest o kapłanów. Członkowie tej społeczności żyją rozproszeni w promieniu 150 kilometrów i potrzeba dwóch dni, by dostać się do takiej parafii – mówi Bahlmann.

– W takiej sytuacji należałoby pomyśleć, czy nie wyświęcić na kapłana kogoś z parafii, nawet jeśli jest żonaty. W ten sposób można by zagwarantować Eucharystię – mówi. Żonaci księża nie są dla Bahlmanna tematem tabu.

Do tej pory Bahlmann nie dał się poznać jako katolicki buntownik. 58-letni biskup, który od 35 lat mieszka w Brazylii, podejmuje jednak jeden z najważniejszych tematów tego synodu: złagodzenie celibatu, obowiązek bezżeństwa dla katolickich księży.

Pieniądze z Niemiec

W Watykanie gwałtownie protestują przeciwko temu konserwatywni kardynałowie i biskupi. Niemiecki kardynał Gerhard Ludwig Mueller, były prefekt Kongregacji Nauki Wiary ostrzegł niedawno publicznie przed wykorzystywaniem Synodu Amazońskiego do podważania istniejących struktur.

Krytycy wiedzą, że papież nie tylko w Brazylii ma sojuszników dla swojej „amazońskiej strategii”, takich jak główny organizator synodu, brazylijski kardynał Claudio Hummes. W  przygotowaniu spotkania uczestniczy także niemiecki biskup Franz-Josef Overbeck, odpowiedzialny za Adveniat – katolicką organizację pomocową dla Ameryki Łacińskiej, oraz Josef Sayer, były dyrektor zarządzający organizacji charytatywnej Misereor.

Obawy kardynała Muellera, że ​​w Rzymie dojdzie do wielkich zmian są zatem uzasadnione. Bo jeśli księża w Amazonii mogliby żyć w związkach małżeńskich, to dlaczego nie w Niemczech i na całym świecie?

Proboszcz Edilberto Sena z Santarém ma nadzieję: – Podkreślanie przez papieża, że odnosi się to tylko do kapłanów w odległych wspólnotach, świadczy jedynie o jego ostrożnym podejściu do tego tematu. Jeśli synod i papież zgodzą się na wyświęcanie na księży żonatych mężczyzn w odległych regionach, wtedy droga będzie już otwarta – mówi Sena.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>