TikTok na cenzurowanym. Nie tylko w USA

Senat Stanów Zjednoczonych zatwierdził niedawno przepisy, które dają właścicielowi aplikacji TikTok dziewięć miesięcy na sprzedaż swoich operacji w USA amerykańskiej firmie. W przeciwnym razie TikTok zostanie zakazany na terenie Stanów Zjednoczonych. Powód: chiński właściciel aplikacji, spółka ByteDance, podlega wpływom chińskiego rządu, a zatem może przekazywać wrażliwe dane amerykańskich obywateli reżimowi w Pekinie.

ByteDance zaprzeczył zarzutom, ale ustawa i tak stała się obowiązującym prawem. W środę (24.04) , po jej przyjęciu przez Senat, została podpisana przez prezydenta Joe Bidena.

W Europie dyskusja na temat TikToka koncentruje się na innym aspekcie: ryzyku uzależnienia, zwłaszcza dla młodych użytkowników, a także powodowania innych form szkód psychicznych. Duże platformy społecznościowe, takie jak Facebook, X (dawniej Twitter), Instagram i TikTok, muszą spełniać wymogi aktu o usługach cyfrowych (DSA) od sierpnia 2023 roku. Ma on na celu zapobieganie nielegalnym lub szkodliwym działaniom online. Zabronione są też praktyki, mające na celu utrzymanie użytkowników na platformach. W lutym Komisja Europejska wszczęła postępowanie dotyczące wprowadzenia nowej wersji aplikacji TikTok Lite w dwóch krajach UE bez wystarczającej oceny ryzyka. W odpowiedzi firma zrezygnowała na terenie UE z nagradzania za wyświetlenia publikowanych filmów bonami podarunkowymi, co według KE mogło prowadzić do uzależnienia. Była to część produktu TikTok Lite. Jednym z zarzutów Komisji była też nieskuteczna kontrola wieku użytkowników.

Blokady TikToka to nie nowość

Jednym z pierwszych krajów, które wprowadziły ograniczenia dotyczące TikToka i innych chińskich aplikacji, były Indie. Stało się to w trakcie militarnej konfrontacji na spornej granicy chińsko-indyjskiej w Himalajach w 2020 r. Indie wprowadziły stały zakaz działalności TikToka, uzasadniając to troską o bezpieczeństwo swoich obywateli.

Z kolei w Afganistanie powodem zakazania aplikacji były obawy o moralność. Miało to miejsce w 2022 roku, mniej więcej rok po przejęciu przez talibów kontroli nad krajem. Aplikacja jest również niedostępna dla użytkowników w Iranie. Mówi się tam, że to TikTok zablokował irańskie adresy IP, jednak ze swej strony totalitarny reżim w Teheranie zablokował prawie wszystkie główne platformy mediów społecznościowych, takie jak YouTube, X, Instagram, WhatsApp, Facebook i Telegram.

Z podobnych powodów Aplikacja TikTok została również zakazana przez rządy Kirgistanu, Uzbekistanu, Nepalu i Somalii.

Częściowy zakaz TikToka

Prawie wszystkie rządy, które nałożyły ograniczenia na TikTok, twierdzą, że zrobiły to w celu ochrony swoich obywateli przed negatywnymi konsekwencjami, takimi jak niedozwolone przetwarzanie danych, podejrzane fałszywe informacje i „wroga propaganda”, a także szkody moralne i psychologiczne.

Nie we wszystkich przypadkach aplikacja została całkowicie zakazana. Na przykład Pakistan wielokrotnie tymczasowo blokował TikToka za rozpowszechnianie nieodpowiednich treści.

W większości przypadków aplikacja została następnie ponownie udostępniona, gdy firma dostosowała swoje filtry, aby zablokować obraźliwe treści.

Na przykład w Rosji takie treści obejmują wszystko, co przedstawia inwazję tego kraju na Ukrainę w innym świetle niż oficjalna narracja Kremla. Z kolei w Chinach aplikacja jest zablokowana na zagranicznych urządzeniach, więc można korzystać tylko z chińskiej wersji.

Inne kraje tymczasowo całkowicie blokowały TikTok, jak na przykład Azerbejdżan w 2020 r., kiedy zaostrzył się konflikt z Armenią o Górski Karabach, czy Senegal w 2023 r., po aresztowaniu ówczesnego polityka opozycji Ousmane Sonko.

TikTok nie dla urzędników państwowych

Aktualnie jest 16 krajów, w większości europejskich, które zakazały instalowania lub używania TikToka na służbowych telefonach komórkowych pracowników administracji rządowej.

Zakazy różnią się znacznie pod względem zasięgu. W Stanach Zjednoczonych i Kanadzie pracownicy rządu federalnego nie mogą instalować aplikacji na swoich urządzeniach służbowych od początku 2023 r., a większość stanów USA wprowadziła podobne zasady.

Marzec 2023 r. przyniósł kaskadę podobnych zakazów, w tym w Australii i Nowej Zelandii, które wymagają od pracowników rządowych usunięcia aplikacji z telefonów służbowych. To samo miało miejsce w Wielkiej Brytanii, Holandii i Norwegii. W Danii zakaz korzystania z TikToka dotyczy tylko pracowników ministerstwa obrony, a na Łotwie – pracowników ministerstwa spraw zagranicznych.

Kanclerz Niemiec na TikToku

W Niemczech partie koalicji rządowej, SPD, Zieloni i liberalna FDP, rozważają uregulowanie TikToka, a także ograniczenia korzystania z aplikacji na urządzeniach pracowników rządu. Konserwatywna opozycyjna chadecja naciskała nawet na wprowadzenie całkowitego zakazu. Ale na razie na to się nie zanosi. Wręcz przeciwnie: niektórzy politycy wykorzystują aplikację jako narzędzie dotarcia do wyborców, szczególnie młodych. Po sukcesach, jakie w tej dziedzinie odnosi populistyczno-prawicowa Alternatywa dla Niemiec (AfD), także inni próbują iść jej śladem. Niedawno na TikToku zadebiutował sam kanclerz Olaf Scholz.

 

Artykuł ukazał się na stronie Redakcji Angielskiej DW.