Trybunał Konstytucyjny. Fundacja AfD bez równych szans
22 lutego 2023
Skargę do Federalnego Trybunału Konstytucyjnego złożyła prawicowa partia Alternatywa dla Niemiec (AfD), powołując się na orzeczenie tego samego trybunału z roku 1986. Zgodnie z nim tego rodzaju finansowanie przez państwo musi odpowiednio uwzględniać „wszystkie trwałe, liczące się główne nurty polityczne”. Podczas gdy pozostałe sześć fundacji powiązanych z niemieckimi partiami otrzymuje co roku miliony euro na działalność, bliska AfD Fundacja Desiderius Erasmus dotąd była z finansowania wykluczana.
Brak kryteriów
W wydanym w środę (22.02.2023) orzeczeniu Federalny Trybunał Konstytucyjny uznał za błędne wykluczenie powiązanej z AfD Fundacji Desiderius Erasmus z finansowania przez państwo w 2019 roku. Sędziowie ocenili, że naruszone zostało prawo partii do równych szans. Powodem jest to, że wymogi i kryteria finansowania fundacji politycznych nie zostały jeszcze uregulowane w odrębnej ustawie – wyjaśniła wiceprezes trybunału Doris Koenig podczas ogłaszania wyroku w Karlsruhe. Jest to konieczne w przypadku tak ważnej kwestii.
Skarga AfD odnosiła się do lat 2018-2022, ale wnioski zostały przez trybunał w większości uznane za nieuprawnione, z wyjątkiem roku 2019. Wniosek dotyczący roku 2022 został wydzielony z postępowania i zostanie rozstrzygnięty osobno w późniejszym terminie.
Tylko dla gwarantów demokracji
Tymczasem od 2022 roku w ustawie budżetowej pojawił się nowy zapis. Zgodnie z nim dotacje przyznawane są „tylko takim fundacjom politycznym, które zgodnie ze swoim statutem i całą swoją działalnością dają w każdej chwili gwarancję, że opowiadają się za wolnym demokratycznym porządkiem podstawowym w rozumieniu niemieckiej konstytucji i opowiadają się za jego zachowaniem”. Zdaniem przewodniczącej trybunału rodzi to nowe pytania konstytucyjne, a Bundestag i rząd Niemiec nie były w stanie wystarczająco się do tego odnieść. Natomiast niemiecka służba kontrwywiadu cywilnego podejrzewa AfD o prawicowy ekstremizm.
W postępowaniu prowadzonym przez Federalny Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe chodziło wyłącznie o tzw. granty globalne z budżetu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, które są przeznaczone na pracę w zakresie edukacji społeczno-politycznej i demokratycznej. Fundacja Desiderius Erasmus i AfD wnioskowały w 2019 roku o 900 tys. euro.
(DPA, stef)