Woda zarzewiem konfliktów

Obydwu dopływom Morza Aralskiego odbiera się do celów nawadniania tak ogromne ilości wody, iż ten kiedyś czwarty co do wielkości wewnętrzny zbiornik wody na Ziemi, zmnieszył się w ciągu ubiegłych 50 lat o 90 procent. Poziom wody tego zasolonego morza obniżył się do tego stopnia, że rozpadło się ono w międzyczasie na kilka części. Niedługo zniknie zupełnie. Pozostanie po nim ekologiczna katastrofa.

Zapora wodna Assuan zbudowana dzięki pomocy sowieckiej miała rozwiązać wszelkie problemy Egiptu. Tak sądzono podczas oddania zapory do użytku w 1971 roku. Zapora służy do nawadniania, produkcji prądu i zapewnienia żeglugi na Nilu. Ale sztuczne Jezioro Nassera wysycha, życiodajny muł Nilu jest powstrzymywany i brakuje go rolnikom w dolnym biegu rzeki. Uprawna ziemia jest podmywana, a umocnione nabrzeża niszczeją. W delcie Nilu zmniejsza się rybostan.

Zapora Illisu w południowej Anatolii, której koszty przekroczyć mają miliard euro, spiętrzyć ma wody Tygrysu na odcinku 136 kilometrów. Połączona z innymi zaporami ma tworzyć gigantyczny projekt pozyskiwania energii i nadownienia obszarów w regionie między Eufratem i Tygrysem. Ogromna zapora pochłonąć ma 170 wiosek oraz idylliczne miasteczko średniowieczne Hasankeyf położone nad brzegiem rzeki. Przesiedlonym ma zostać 50 tysięcy ludzi. Zapora usytuowana została w pobliżu granic z Syrią i Irakiem, a Turcja odmawia konsultacji jej temat. Projekt zagraża nie tylko ekologii w tym regionie, lecz jest takie zarzewiem konfliktów. Niemcy wstrzymały w grudniu 2008 roku gwarancje kredytowe na budowę zapory.

Chiny od dawna opracowywały plany spiętrzenia wód Brahmaputry, by wodami tej rzeki nawodnić chińskie rejony pustynne. Takie plany, również od dawna, krytykują północno - wschodnie prowincje indyjskie. Licząca 3 tysiące kilometrów Brahmaputra, jedna z największych rzek Azji, jest dla indyjskich regionów Assam i Arunachal życiodajną arterią.

Ślepotę rzeczną powodują pasożyty, rozpowszechnione w regionach tropikalnych Afryki i Ameryki. W obszarze zapory Dikunani w Ghanie pasożyt uodpornił się na skuteczne dotąd leki. Ludzie w tym regionie nie mają wyboru. Muszą nadal korzystać z zakażonej wody.

Rzeka Jordan to najważnieszy zbiornik wody pitnej dla Izraela, Jordanii i Syrii, które nie tylko pobierają z niej wodę, ale i odprowadzają do niej ścieki. Najbardziej dotknięty jest 100 kilometrowy odcinek między jeziorem Genezaret a Morzem Martwym. Jordan zmienia się w strużkę wody.

Jordan wpływa do Morza Martwego na terenie, który położony jest 400 metrów poniżej poziomu morza. Poziom wody w Morzu Martwym spada z roku na rok. W ubiegłych 30 latach obniżył się o jedną trzecią. Istnieją plany ratowania Morzy Martwego poprzez połączenie go kanałem z Morzem Czerwonym. Naukowcy ostrzegają jednak przed skutkami ekologicznymi tak gigantycznego projektu.

Zapora Atatürka w tureckiej prowincji Sanliurfa na Eufracie jest największą z 22 zapór wodnych na rzekach Eufrat i Tygrys. Do użytku oddano ją w roku 1992, ale także ona była i jest przyczyną wielu problemów politycznych i ekologicznych.