Choroba Alzheimera

Oto najważniejsze pytania i odpowiedzi na temat tej już masowo występującej choroby:

Co się kryje pod pojęciem Alzheimera? 

Alzheimer jest postępującą degeneracyjną chorobą układu nerwowego. Nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego psychiatry i neuropatologa Aloisa Alzheimera, który opisał tę chorobę w 1906 roku.

Choroba powoduje kurczenie się mózgu nawet o 20 procent. Na skutek obumierania komórek nerwowych dochodzi między innymi do zaburzeń pamięci, funkcji poznawczych, zaburzeń i spowolnienia mowy, także zaburzeń osobowości i zachowania oraz czynności ruchowych.

Jakie zmiany następują w mózgu pacjenta?

Choroba Alzheimera jest spowodowana odkładaniem się w mózgu dwóch rodzajów białek: tzw. beta-amyloidu oraz białka tau. W mózgu, wewnątrz komórek nerwowych, tworzą się złogi białka tau, które zwie się alzheimerowskim zwyrodnieniem. Natomiast beta-amyloid odkłada się w przestrzeni między komórkami nerwowymi, tworząc tzw. amyloidowe blaszki starcze. Te złogi białkowe najpierw zaburzają prawidłowe funkcjonowanie komórek nerwowych a w następstwie prowadzą do ich degeneracji i obumierania, co ukazuje się licznymi objawami klinicznymi, różnymi w zależności od stopnia zaawansowania zmian. (Amyloid to kwasochłonne, nierozpuszczalne białko. W mózgach osób chorych na choroby zwyrodnienia mózgu występują skupiska amyloidu).

Różnica między Alzheimerem a demencją

Pojęcie "demencji" odnosi się do obniżenia sprawności umysłowej, która uzewnętrznia się na przykład problemami z wykonywaniem prostych czynności, czy z komunikacją międzyludzką. Alzheimer jest jednym ze schorzeń, które powodują demencję i jednocześnie najczęstszą jej formą.

 

Ilu ludzi w Niemczech dotknęła ta choroba?

W Niemczech około 1,2 mln ludzi cierpi na demencję, z czego 2/3 na Alzheimera. Na chorobę Alzheimera zapadają zwykle osoby po 65 roku życia. W Niemczech żyje znacznie więcej kobiet z demencją niż mężczyzn. Ma to związek ze znacznie wydłużoną u kobiet średnią długością życia. 

W jaki sposób rozpoznaje się chorobę Alzheimera?

Najpierw lekarz zwraca uwagę na typowe objawy tej choroby, jak zaburzenia pamięci, funkcji poznawczych,  czy zaburzenie osobowości. Lekarz przeprowadza też sprawdzian, zwany "Mini-Mental-Status Test",  przy pomocy którego można stwierdzić deficyt funkcji poznawczych. Lekarz daje pacjentowi kilka zadań do wykonania, żeby na przykład zbadać jego zdolność zapamiętywania.

W celu wykluczenia innych chorób przeprowadza się poza tym specjalne badanie krwi oraz rentgen mózgu. Zmiany w mózgu uzewnętrzniają się jednak często dopiero w bardziej zaawansowanym stadium choroby. . Niezawodnego testu na Alzheimera jeszcze nie opracowano.

Czy choroba Alzheimera jest dziedziczna?

Dziedziczne postacie choroby Alzheimera noszą nazwę FAD (Familial Alzheimer Disease). Jest ich bardzo mało. Choć na prawdopodobieństwo zachorowania na Alzheimera wpływają również czynniki genetyczne. U około 30 procent wszystkich chorych, dalsze osoby dotknięte tym schorzeniem, można spotkać wśród ich najbliższych krewnych. 

Czy choroba Alzheimera jest uleczalna?

Choroba ta nie jest uleczalna. Nie ma leku, który by cofnął, albo przynajmniej wstrzymał proces obumierania komórek nerwowych w mózgu. Medycyna stawia w chorobie Alzheimera na kombinację terapii lekami i terapię, w wyniku której następuje poprawa zdolności poznawczych i ogólnych zdolności intelektualnych.

Coraz częściej do procesu terapeutycznego włącza się członków rodziny.

Gdzie chorzy i ich najbliźsi uzyskają pomoc?

Zainteresowani mogą się zwracać z zapytaniami do Niemieckiego Towarzystwa ds. Leczenia Choroby Alzheimera (Deutsche Alzheimer Gesellschaft). Ta organizacja pośredniczy też w kontaktach z placówkami poradniczymi. W Polsce działa Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera z siedzibą w Warszawie.

ARD / Iwona D. Metzner

red. odp. Andrzej Paprzyca