غر ښوېدنه د سويس يو کلی ګواښي

خطر ډېر واضح ليدل کيږي: د دې ښکلي کلي شاته پروت د غره تیږې وار په وار را ښوېږي. په راتلونکو دوو اونيو کې د دوه مکعب متره غره د ډبرو د راښوېدو ګواښ موجود دی. د غر ښوېدنې سرعت د تېرو څو اوونيو په پرتله چټک شوی او کيدای شي برينز ډېر ژر ترې لاندې ښخ شي.

ځای پر ځای د سيمې د اوسيدونکو د خبرداري له پاره دا ډول لوحې لګول شوي دي څو سيمې ته داخل نه شي. د برينز کلي د پاسه د غره په لمن کې بې شمير سترې تیږې پرته دي چې وخت په وخت د ډبرو سره يوځای راښويږي. دا کوچنی کلی د سانت موريڅ ښار څخه کابو ۵۰ کيلومتره لیرې پروت دی.

د ښوېدو له خطر سره د مخامخ ځوړ په اړه په پرله پسې ډول د معلوماتو ورکولو په موخه د څار څلور سیسټمونه نصب شوي دي. که چېرې ښويدنه د اټکل شوي سرعت څخه چټکه شي نو د کليوالو د خبرداري له پاره به د خطر زنګ وغږول شي چې هغوی بيا بايد په څو دقيقو کې له کلي وتښتي.

خطر ته په کتو د الپ د دې کلي ۸۵ تنه اوسيدونکي خپل توکي او پخپله هم خوندي ځايونو ته انتقاليږي. د سويس د ختیځ چارواکو د جمعې له ماښام څخه د سيمې د تخليه کولو لارښوونه کړې ده.

د غر ښوېدنې د خطر له کبله ښاروالۍ د کلي سړک تړلی دی. د زوريخ د اي ټي ايچ پوهنتون د جيولوژي انجینرۍ پروفيسور سيمون لوو، وایي چې د موسم په اړه تر وړاندوينې وروسته کارپوهانو د تخلیې پريکړه وکړه. تر يکشنبې ورځې پورې هره ورځ د اورښت اټکل شوی دی.

د کلي اوسيدونکو ته د سه شنبې په ورځ د تخلیې خبر ورکړل شو. د دې ډېر امکان نه شته چې ډبرې په رښتيا کلي ته ورسيږي. خو ليوو وايي: «په ډېر استثنايي قضيه کې ښايي د غره يوه برخه په ساعت کې د ۱۰۰ او ۲۰۰ کیلومترو په سرعت سره له ځوړه را وښوېږي او يوازې په ديرشو ثانيو کې کلی ويجاړ کړي.»

د برينز کلي اوسيدونکي له ډېرې مودې راهېسې پوهیدل چې ښايي تخليه شي ځکه دا سيمه له پيړيو راهېسې په حرکت کې ده. له تېرو شلو کلونو راهېسې د غره ډبرې او کاړ او کلی پخپله په کال کې تقريباً يو متر د درې پر لور ښويږي.

د سيمې اوسیدونکې انا بيرګامين چې د ژوند له خپل ملګري سره په کلي کې قدم وهي، وايي چې ما غوښتل يو ځل بيا دلته راشم او د خپل ماشومتوب له دې ځای سره مخه ښه وکړم. هغې د سويس د کيسټون - اس ډي ای خبري آژانس سره په خبرو کې په داسې حال کې چې سترګې یې له اوښکو ډکې وې، وويل چې خداي په اماني کول ورته ډېر سخت وو.

د کلي اوسيدونکو ته ويل شوي چي هغوی به څو اونۍ او يا مياشتې د بيرته راستنېدو اجازه ونه لري. يیوازې په هغه صورت کې چې ځمک پيژوندونکي د وضعيت د ښه کيدو خبره وکړي، خلک به وکولای شي بيرته راستانه شي. دا خبره د ښاروالۍ يوه چارواکي کرستيان کارتمن کيستون خبري آژانس ته کړې ده.