له پاکستانه د افغانانو د وتلو لړۍ گړندۍ شوې
په وروستیو کې له پاکستان څخه د افغان مهاجرو د وتلو لړۍ گړندۍ شوې. د افغانستان د کډوالو او بیا راستنیدو چارو وزارت په پېښور کې له افغان کونسلگرۍ سره په گډه د «خپل وطن گل وطن» په نوم د مهاجرو د بیرته ستنیدو پروگرام پیل کړ.
له خیبر پښتونخوا څخه هره ورځ د افغان مهاجرو په سوونو کډې د تورخم له لارې خپل هیواد ته ستنیږي.
په څمکنو کې د وي آر سي، مرکز ته هغه کورنۍ ورځي چې غواړي په دوا طلبه توگه خپل هیواد ته ستانه شي. په دغه مرکز کې پر یو ان اچ سي آر سربیره د د پاکستان د نادرا یا د نفوسو د ثبت احوال ادارې کارکوونکي هم شتون لري او کډوال د یو لړ مراحلو تر تیرولو وروسته د بیرته ستنیدو له پاره سند تر لاسه کوي. له دوی سره د یو ان اچ سي آر له لوري مالي مرسته هم کیږي.
دا چې په خیبر پښتونخوا کې د مهاجرو د بیرته ستنیدو د چارو له پاره یوازې یو مرکز دی نو ډیر شمیر کډوال چې د کور سامان یې په لارۍ موټرو کې بار وي، دې ته اړ کیږي چې کله نا کله د خپل نوبت رارسیدو له پاره څو ورځې انتظار وباسي.
په څمکنو مرکز کې د مهاجرو د متحده عالي شورا د یوه استازي محمد نصیب موسی خیل په وینا یوازي په جولای میاشت کې ۲۳۵۰ کورنۍ چې ۱۱۲۸۴ کسان کیږي خپل وطن ته ستانه شوي دي.
دا چې په څمکنو کې د وې آر سي، یوازیني مرکز ته ډیر افغانان ورځي، نو ځیني مهاجر دا شکایت هم کوي چې هلته د انتظار کوونکو مهاجرو له پاره اړینې اسانتیاوې نه شته.
په پاکستان کې ۱،۵ میلیونه راجستر شوي افغان مهاجر ژوند کوي او د هغو افغانانو شمیر هم تر یو میلیون اړوي چې راجستر شوي نه دي. په پاکستان کې د میشتو راجستر شوو افغان مهاجرو د پاتیدو موده د روان میلادي کال د دسمبر په وروستۍ نیټه پای ته رسیږي.
داسې اټکل کیږي چې تر لوی اختر وروسته به د بیرته ستنیدونکو افغان کډوالو د ارزولو له پاره یو بل مرکز هم په زاخیلو کې پرانیستل شي.
پر راجستر شوو کډوالو سربیره له خیبر پښتونخوا او پاکستان له نورو برخو څخه هره ورځ نوري په سونو هغه کورنۍ هم خپل وطن ته ستنیږي چې په پاکستان کې راجستر شوي نه دي. له دغو مهاجرو سره هیڅ ډول مرستې نه کیږي.
له پاکستانه ستنیدونکي کډوال له افغان حکومته په لومړي سر کې یوازې د یوې سر پناه غوښتنه کوي. خو که چیرې په پاکستان کې د روان کال تر پایه وروسته د افغان کډوالو د پاتیدو نېټه و نه غځول شي نو ښایي افغان حکومت به د دې وړتیا و نه لري چې دومره ډیرو ستنو شوو کډوالو ته خدمات وړاندي کړي.