ملګرو ملتونو له طالبانو وغوښتل چې د زندانیانو شکنجه بنده کړي
۱۴۰۲ شهریور ۲۹, چهارشنبه
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه پلاوي (یوناما) په دغه راپور کې ویلي، چې د ۲۰۲۳ کال تر جولای پورې په تېرو ۱۹ میاشتو کې ۱۸ تنه د طالبانو د پولیسو او استخباراتو په زندانونو او توقیف ځایونو کې وژل شوي دي.
په دغه راپور کې ویل شوي چې له بشري حقونو څخه د سرغړونو دغه قضیې په ۲۹ ولایتونو کې د طالبانو په توقیف ځایونو او زندانونو کې ثبت شوي دي او »د دغو سرغړونو نږدې ۵۰ سلنه شکنجه او نور ظالمانه، غیر انساني او د سپکاوي چلندونه یا مجازات دي.«
په دغه راپور کې یوناما د طالبانو له خوا له بندیانو سره د ناوړه چلند د ډولونو په اړه ویلي: «د اعترافاتو او نورو معلوماتو د ترلاسه کولو په هڅه کې بندیان له وهلو ټکولو، د بریښنا له شاټونو، ساه بندولو او له فشاره ډکو حالاتو سره مخامخ شوي، په زور د ډېرو اوبو څښلو ته مجبور شوي او سترګې یې ور تړل شوي دي.«
د تاوتریخوالی په نورو اعمالو کې د نیول کیدو د علت په اړه معلومات نه ورکول، مدافع وکیل ته لاس رسی نه درلودل او د نیول کیدو پر مهال درملو ته نه لاس رسی، شامل دی.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېشنر ولکر ترک ویلي: «دا راپور په ګوته کوي چې شکنجه د اغېزمنې څېړنې پر ځای د یوې وسیلې په توګه کارول کېږي. زه له ټولو اړوندو چارواکو څخه غواړم چې د دې ناوړه چلند د مخنیوي لپاره کوټلي ګامونه پورته کړي او عاملین یې عدالت ته راکاږي.»
یوناما زیاته کړې چې د تاوتریخوالي له هرو لسو قضیو څخه یوه یې د ښځو پر وړاندې ترسره کیږي. په راپور کې ویل شوي چې د دغو سرغړونو په څلورمه برخه کې د خبریالانو او د مدني ټولنې له غړو سره شوي دي.
د طالبانو غبرګون
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د دغه راپور د خپرېدو په غبرګون کې ویلي چې د تاوتریخوالي راپور شوې شمېرې، په تېره بيا د خبريالانو او مدني ټولنې د فعالانو په اړه خپرې شوې شمیرې سمې نه دي.
دغه وزارت ویلي چې قضايي ارګانونه د طالبانو د مذهبي مشر ملا هبت الله اخندزاده، د هغه فرمان د پلي کېدو په اړه د اطمنان تر لاسه کولو په موخه د نظارت پر زياتولو کار کوي، چې د شکنجې او جبري اعترافونو د منع کولو په اړه یې خپور کړی دی.
ملګرو ملتونو ویلي دي چې د شکنجې د منع فرمانونه او زندانونو ته د لاسرسي اجازه »هڅوونکې« نښې دي؛ خو دغه سازمان د وضعیت د سمون لپاره د لا زیاتو اقداماتو غوښتنه کړې ده.
د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې او د یوناما مشرې روزا اوتونبایوا، وویل: «دا مستند شوې قضیې د ټولو له خوا د سمدستي او چټک اقدام اړتیا په ګوته کوي.»
هغې زیاته کړه: «د دې ډول کړنو د پای ته رسولو لپاره له حکومتي چارواکو سره د ښکیلتیا بیړنۍ اړتیا ده.«