په بلوچستان کې د سکرو کانونه
د بلوچستان سکاره د نړۍ د ښو سکرو له ډلي څخه شمېرل کیږي. د دغو سکرو یو ټن په آزاد بازار کې له لسو زرو تر یوولسو زرو کلدارو پلورل کیږي. دلته به ئې څو انځورونه درته وړاندي شي.
د بلوچستان په دکي کې پروت چمالانگ په آسیا کې د سکرو ستره زیرمه ده، چې۶۰ کیلومتره اوږدوالی او ۲۰ کیلومتره پلن والې لري. د رسمي ارقامو له مخې په دغه سیمه کې ۵۰۰ میلیونه ټنه سکاره شته، چې ارزښت یې ډیر زیات دی.
۱۸ کلن سید محمد، د مچهـ په مارواړ سیمه کې له دوو کلونو راهیسې په سکرو لارۍ موټران باروي. هغه ته هره ورځ له ۳۰۰ څخه تر۵۰۰ کلدارو پوري مزدوري ورکول کیږي، چې کم مزد انگیرل کیږي.
د بلوچستان د مارواړ، سورینج، ډیگاري، سنجدي او چمالانگ د سکرو په کانونو کې د سوات، کوهستان او خیبر پښتونحوا د نورو سیمو په زرونو کسان کار کوي. په دغو کانونو کې د بیلابیلو پیښو له کبله په لسونو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی.
د بنسټیزو آسانتیاو د کمښت له کبله په بلوچستان کې کان کیندونکي له سختو ستونزو سره لاس او گریوان دي. د دغه وضعیت د ښه کولو له پاره په حکومتي کچه کوم اغیزمن گامونه نه دي اخیستل شوي. د کان کیندنې له شخصي شرکتونو سره مناسب اوزار له نشت سره برابر دي. له دې کبله د پيښو پر مهاله زیاتره وخت کان کیدونکي په کان کي دننه بند پاتيږي.
۵۵ کلن شیرن زاده د سوات د غرنۍ سیمې شانگله، اوسیدونکی دی. هغه له تیرو ۲۵ کلونو راهیسې په بلوچستان ایالت کې د کان کیندنې کار کوي. هغه وایي چې د سکرو په کانونو کې د مناسبو حفاظتي اقدامات د نه شتون له کبله، د کارگرانو ژوند په خطر کې دی.
کارگر په مجموعي ډول د یوې لارۍ د بارولو له پاره له درو څخه تر څلورو زرو کلدارو مزد اخلي. بیا وروسته دغه پیسې په خپل منځ کې ویشي. تر هغې وروسته دغه سکاره د پنجاب، سندهـ او د پاکستان نورو برخو ته انتقالیږي. په یوه لارۍ موټر کې له ۲۸ څخه تر ۳۴ ټنه سکاره ځایږي.