Incest u dinastijama koje su vladale Irskom
24. jun 2020.
U Irskoj ima na stotine, delimično veoma velikih grobnica. To su prava brda zemlje omeđena kamenjem. U njima se nalaze hodnici koji vode do grobnih komora. Zovu ih Passage Tombs i mnoge potiču iz 4. milenijuma pre Hrista, dakle znatno su starije od recimo egipatskih piramida.
Jedna od tih grobnica je Newgrange, severno od Dablina. Izgrađena je između 3200. i 3000. godine pre Nove ere i oko 500 godina je starija od svetski čuvenog Stounhendža.
-pročitajte još: Odakle starim Egipćanima gvožđe?
Ta građevina prečnika 90 metara, isto kao i Stounhendž, deo je svetske kulturne baštine. Njen dvadeset metara dugačak hodnik do grobne komore postavljen je tako da u vreme letnje ravnodnevnice prvo svetlo izlazećeg sunca kroz hodnik obasjava oltar u grobnoj komori.
Taj magični trenutak mora da je i za ljude pre 5.000 godina imao veliko značenje. Tragovi koji upućuju na letnju ravnodnevnicu nalaze se u brojnim neolitskim grobovima i mestima na britanskim ostrvima na kojima su se održavali kultni obredi.
Novopridošlice s hijerarhijskim društvom
I danas se intenzivno istražuje ko je te monumentalne građevine izgradio. Izvorno stanovništvo Irske bili su lovci i sakupljači. Ali pre otprilike 6.000 godina pojavila se velika grupa poljoprivrednika koji su imali sasvim drugačije, hijerarhijski organizovane društvene strukture. O njima svedoče velike grobnice. I čini se da nije trebalo dugo da novopridošlice sasvim proteraju izvorno stanovništvo.
-pročitajte još: Arheolozi u nemačkim rovovima
Prilikom istraživanja grobnica naučnici su ustanovili da je iznenađujuće mnogo sahranjenih bilo u bliskom međusobnom srodstvu. U sklopu opsežne studije Triniti koledža iz Dablina istraživački tim okupljen oko genetičara Danijela Bredlijaanalizirao je genome ukupno 44 osobe iz Njugrendža, kao i iz grobova 150 kilometara udaljenih Keroukila i Keroumora na severoistoku ostrva.
Veliki porodični klan
Genetska studija koja je sada objavljena u časopisu Nature pokazuje da se tu radilo o pravoj pravcatoj incestnoj dinastiji. „Čini se da je to bila velika i moćna rodbinski povezana grupa, čiji su članovi najmanje pola milenijuma bili sahranjivani u tim grobnicama rezervisanim za elitu“, objašnjava Lara Kesidi sa Triniti koledža.
Koliko je bogata ta vladajuća porodica bila ne vidi se samo po monumentalnim grobnicama. Izotopne analize ljudskih ostataka pokazale su da su tamo sahranjene osobe jele natprosečno mnogo mesa i životinjskih proizvoda.
-pročitajte još: Emancipovane žene bronzanog doba
Posebno zanimljiva bila je genetska analiza posmrtnih ostataka „jednog odraslog sina rođenog u incestnoj vezi prvog reda“, a koji su otkriveni u jednom posebno ukrašenom udubljenju grobnice u Njugrendžu. Analizom se ustanovilo da su roditelji tog mladića bili međusobno u najbližem srodstvu, po svoj prilici brat i sestra.
Incest kao oblik očuvanja moći
U načelu su rodoskrvne veze bile tabu u svim poznatim kulturama. Samo u retkim slučajevima su vladajuće dinastije – recimo egipatski faraoni ili božanski kraljevi kod Inka – bile zasnivane na incestu. Cilj je bilo da se obezbedi moć pojedinih porodica. „Reprezentativnost tih grobnica govori u prilog tome da je postojala ekstremna hijerarhija koja je podrazumevala da su članovi porodice jedini primereni partneri“, kaže Bredlijeva.
Mada je malo verovatno da se usmeno predanje očuva u periodu od četiri hiljade godina, ipak se mogu pronaći iznenađujuće paralele tog otkrića u Njugrendžu s jednim starim irskim mitom poznatim iz 11. veka Nove ere. Prema tom mitu, kralj pokopan u susednom Doutu omogućio je da Sunce svakoga dana izlazi i zalazi tako što je stupio u incest sa svojom sestrom.
-pročitajte još: Konačni mir Ričarda III
Incest vodi do genetskih poremećaja
Tabuiziranje incesta u najvećem broju kultura ima medicinske, odnosno genetske razloge. Kada bliski rođaci začnu dete, velika je verovatnoća da će ono biti rođeno s ozbiljnim genetskim poremećajima. Tako su i irski naučnici kod jednog dečaka u megalitskoj grobnici Pulnabron na zapadu Irske pronašli jasne pokazatelje trisomije 21. Taj grob star je oko 5.500 godina i to je najstariji nalaz tzv. Daunovog sindroma koji nastaje genetskom varijantom trisoma 21.