Put u srednji vek – „Putevima romanike“

Ko prati ovaj putokaz očekuje ga vrlo zanimljivo putovanje u srednji vek. To je trasa dugačka preko 1.000 kilometara kroz nemačku pokrajinu Saksonija Anhalt, koja povezuje 88 građevina romanike, dakle od 950. do 1250.

Dobar početak je Magdeburg. Ovde su otvoreni „Putevi romanike“ 7. maja 1993. godine, na dan kada je umro Oto Veliki. Prvi nemački car je posebno voleo Magdeburg i nije štedeo novca za izgradnju ovog grada na Elbi. On je bio jedan od najvećih graditelja svoje epohe. Sahranjen je u Magdeburškoj katedrali.

Zaobljeni luk je znak prepoznavanja romaničkog stila. Ovaj stil nije ni u jednom drugom delu Nemačke toliko zastupljen koliko u Saksoniji Anhalt. Za to su zaslužni brojni projekti kraljeva i careva. Izgradili su brojne crkve i manastire, kao što je i Manastir Jerihov na Elbi (na slici). Bilo je to u doba kada su primili Hrišćanstvo.

Katedralu St. Marien, iznad starog grada Havelberga, vidite već izdaleka kada prilazite tom gradu. Ona je važila kao neka vrsta reklame za hrišćansku veru. Oto Veliki je 946/ 948. osnovao Havelberšku biskupiju na Elbi, kako bi misionario tamošnjim zapadnim Slovenima. No, to ipak nije moglo bez borbi, tako da je ova moćna građevina osveštana tek 1170.

U poređenju sa Havelberškom katedralom, crkva u Gernrodeu je minijatura, ali jedan veličanstven spomenik kulture. Pominje se prvi put 961, što znači da je stara preko hiljadu godina. Ona je jedna od malog broja crkava koja je sačuvala svoj čisti romanički stil. U njenoj unutrašnjosti je najvažniji Sveti grob, jedna od najstarijih predstava Hristovog groba u Jerusalimu.

Raniji kraljevi i carevi nisu imali stalnu rezidenciju. Putovali su sa svojim sledbenicima od jedne rezidencije do druge, tako su bili prisutni u celom carstvu. Jedino kompletno arheološko nalazište jedne od rezidencija se nalazi u Tiledai. Ovo je sada muzej na otvorenom u kojem možete dobiti dobar uvid u nekadašnja carstva i kraljevstva.

Grad Kvedlinburg je nešto što se mora videti na „Putevima romanike“. U zadužbinskoj crkvi se nalazi grob Hajnriha I i njegove supruge Matilde. Hajnrih je od Kvedlinburga napravio centralu moći srednjeg veka. Pod zaštitom Uneska je od 1994.

Od ove godine se i naumburška katedrala okitila zvanjem svetska kulturna baština. Gradnja ovog spomenika kulture pod zaštitom Uneska je počela u romaničkom stilu, ali je na kraju završen kao gotska katedrala. U njenoj unutrašnjosti se može videti 12 kamenih skulptura u prirodnoj veličini. One predstavljaju ktitore i važe za najimpresivnije skulpture nemačkog srednjeg veka.

Niz značajnih katedrala u Saksoniji Anhalt je u gradovima: Merzeburg, Cajc, Hale i Halberštat. Katedrala u Halberštatu je poznata po svojoj riznici. Tu se čuvaju i najstarije tapiserije na svetu, koje potiču iz vremena romanike. Sveta Trojica koja su se u vidu anđela javili Avramu (na slici) su urađeni oko 1150.

Na „Putevima romanike“ nisu samo velike i poznate katedrale, već i male seoske crkve, pred kojima zanemite. U crkvi u Precjenu je stotinama godina dremalo pravo malo blago, koje je otkriveno tek 70-ih godina prošlog veka tokom restauracije. Reč je o freskama iz XXIII veka.

Istorija ženskog Manastira Dribek u Harcu seže unazad do 960. godine. Mnogo puta je rušen i obnavljan. Danas se iza starih zidina nalazi negovana manastirska bašta. Onaj ko želi u ovom manastiru može i da prenoći.

Opasana deset metara visokim zidovima, dubokim kanalom i sa tri moćne kule, već izdaleka bi tvrđava u Kverfurtu trebalo da uplaši neprijatelja. To je uspešno i činila. Tvrđava se pominje prvi put 880. i jedna je od najvećih i najbolje očuvanih tvrđava u Nemačkoj.

„Putevima romanike“ smo krenuli iz Magdeburga i u ovom gradu i završavamo putovanje. Pored magderburške katedrale, tu je još jedno delo romanike koje vredi posetiti - Bogorodičin manastir (na slici desno). Nemački predsednik Rihard fon Vajceker je „Puteve romanike“ 1993. otvorio rečima: „Težište nemačke istorije je u Saksoniji Anhalt“.