Parada sanat

Beş euroluk banknotların yenilenmesinin ardından 10 euroluk yeni banknotlar da 23 Eylül tarihi itibariyle tedavüle girdi. Peki ya tasarımları? Bir grup Avrupalı sanatçı 28 Avrupa Birliği ülkesinden 18’inde kullanılacak banknot için tasarım fikirleri üretti. Örneğin bu banknot Alman müzisyen ve sanatçı Michael Erbach tarafından eski banknotlardan derlenerek tasarlanmış.

Sanatçıların çoğu Alman. Aralarında başka Avrupa ülkelerinde doğanlar da var. Tasarımlarını “neuro-illuminated.eu’’ adlı sitede paylaşan sanatçılara göre insanın her gün kullandığı bir şey sıkıcı ya da soyut olmak zorunda değil. Avrupa’nın tarım ekonomisinin kökenini konu alan Thomas Haubolds’un tasarımında estetik bilinci ve renkler arka planda duruyor.

Hamburg kentinden Frederik Jurk çalışmasında Avrupa’nın uzak ülkeleri, Finlandiya ve Kanarya Adaları’nı bir araya getiriyor. Tasarım için iki ülkenin bayraklarında yer alan öğeler kullanılmış. Başlıca hedefi canlı ve çarpıcı renklerden oluşan bir tasarım yapmak olan sanatçı amacına ulaşmış gibi görünüyor.

Köln’den Thorsten Wolber de 10 euroluk banknotlar için hazırladığı tasarımında Avrupa Birliği’nin bir “patchwork aile” olduğu fikrinden yola çıkıyor. Tasarımcının kendi Avrupa vizyonu da bir nihai devletin oluşması fikrinden değil daha çok Avrupa’yı şekillendirme arzusundan oluşuyor. Litvanya da 2015’te Euro Bölgesi’ne girecek on dokuzuncu ülke olacak.

Ressam ve grafik tasarımcısı Peter Pichler’in 10 euroluk banknotu da 1933 ve 2013 yılları arasında yaşamış ve Yahudi soykırımı sırasında hayatta kalmayı başarmış Avusturyalı Roman yazarı Ceija Stojka’yı konu ediniyor. Banknotun arka kısmında da bir barış güvercini bulunuyor. Pichler’e göre bu semboller özgürlük, çeşitlilik ve saygıyı temsil ediyor.

İrlanda’da doğan Lorna Egan banknot tasarımında çocuklardan ilham almış. Bu tasarım, bir arada yaşama fikrinin gelecek nesiller tarafından devam ettirilebileceği umudunu taşıyor. Bütün Avrupa’nın birlikte paylaştığı gökyüzü özgürlüğü temsil ediyor.

Antje Herzog tasarımında Avrupa’nın 13 önemli kişi ve öğesinden esinlenmiş. Bu öğeler sanat, müzik, edebiyat, felsefe, bilim, araştırma, mimari, siyaset, kadınlar, hayvanlar, ağaçlar ve çiçeklerden oluşuyor. Ön tarafta bulunan Jeanne d’Arc da kadınlar grubunu simgeliyor. Geri kalan öğeler banknotun arka tarafında bulunuyor.

Polonya doğumlu sanatçı Grazyna Ostrowska Henschel, “gücümüz dillerin ve kültürlerin çeşitliliğinden geliyor” diyor ve bunun Avrupa’nın gücünü ve hoşgörünün temelini oluşturduğunu vurguluyor. Tasarımında “on” kelimesinin Avrupa’nın farklı dillerinde nasıl söylendiğini gösteriyor.

Günlük hayatta paranın dışında yemekten daha önemli ne olabilir ki? Carsten Tiemessen ekmek ve şarabın en kolay yemekler olduğunu ayrıca uzun bir zaman boyunca gelişerek kendine özgü bir kültür oluşturduklarını düşünüyor.

Funny van Dannen’ın kapitalizm hakkındaki şarkısından hareketle Chris Campe 10 euroluk banknotun ortasına sosyalist Karl Marks’ı yerleştirmiş. Tasarımcı “Marks komünist Doğu Almanya’da yüz marklık banknotları bir zamanlar süslemiş olmasaydı, bugün bir paranın üzerine yansıyabilir miydi?” sorusunu soruyor.

Ancak bu hayali paralarla alışveriş yapılamıyor. Gerçek on euroluk banknot Ocak ayının sonunda Avrupa Merkez Bankası Yönetim Kurulu’ndan Yves Mersch tarafından kamuoyuna sunulmuştu. Sayıların yerleri değişse de banknot şimdikine oldukça benziyor. © Deutsche Welle Türkçe