Çin-Tayvan diyaloğu yeniden canlanıyor

Tayvan’ın yeni seçilen Başkan Yardımcısı Vincent Siew’in Çin Devlet Başkanı Hu Jintao ile yaptığı görüşme, ilişkilerde yeni bir döneme işaret ediyor.

Bir ekonomi forumu çerçevesinde Çin’in Hainan adasında yapılan 20 dakikalık görüşmede ekonomik ilişkilerin yanında iki taraf arasında hafta sonlarında doğrudan havayolları bağlantısı kurulması, Tayvan’a ziyaretler gibi konular ele alındı.

Tayvan’ın müstakbel Başkan Yardımcısı Vincent Siew, Çin’i bir vakıf başkanı sıfatıyla ziyaret ettiğinden Çin tarafı açısından protokolle ilgili bir sorun yaşanmamış oldu. Siew, Çin ziyaretinin ardından ülkesine döndükten sonra yaptığı açıklamada, görüşmeyi “çok açık ve dostane” diye niteledi ve 1999 yılında kesilen resmi siyasi diyaloğun yeniden başlatılması konusunda Çin yönetimiyle mutabık kalındığını bildirdi. İlişkilerde donmuş pekçok nokta olduğunu, bu nedenle buzları hemen eritip bir sele yol açmak istemediklerini belirten Siew, ‚Karşılıklı güveni inşa etmek için şimdi zaman ve irade gücü gerekiyor’ şeklinde konuştu.

Yeni bir başlangıç

Taipeh yönetimi, haftasonunda Çin’de yapılan üst düzey görüşmeleri ilişkilerde yeni bir başlangıç olarak görüyor. Tayvan’ın müstakbel Devlet Başkanı Ma Ying-jeou da görüşmelerin ilişkilerde bahar dönemini başlattığını belirtti. Washington yönetimi de, bu temkinli yakınlaşmayı memnuniyetle karşıladığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı, Çin ile Tayvan arasında 1949 yılından bu yana yapılan en üst düzey görüşmeyi “ileriye dönük iyi bir adım” olarak değerlendirdi.

Görüşmeye Çin tarafından tepkiler de olumluydu. Çin devlet medyasında yer alan haberlerde, Devlet Başkanı Hu’nun Tayvan ile doğan yeni koşullarda ekonomik ve kültürel ilişkileri geliştirmek isteği vurgulandı.

Tayvan’da görevden ayrılmak üzere olan Başkan Chen Shui Bian’ın Demokratik İlerleme Partisi’nin Çin’den tam bağımsızlığı savunması nedeniyle Pekin ile ilişkiler gergin bir dönem geçirmişti. Geçtiğimiz ay muhalefetteki Milliyetçi Parti’nin seçimleri kazanmasının ardından Çin ile gerginlik yumuşadı. 20 Mayıs’ta göreve başlayacak olan müstakbel Devlet Başkanı Ma Ying-jeou, seçim kampanyalarında Çin ile ilişkileri düzeltme vaadinde bulunmuş, iki taraf arasında yeni bir sayfa açmak istediklerini, karmaşa yaratmak değil, barış sağlamaktan yana olduklarını vurgulamıştı.

Çin, 1949 yılındaki iç savaşta Çin’den kopan Tayvan’ı hala Çin Halk Cumhuriyeti’nin bir parçası olarak görüyor ve bağımsızlık ilanı durumunda gerekirse askeri yöntemlerle adayı merkeze bağlama tehdidinde bulunuyor.