زنان اسکی باز بامیان مردان را متعجب ساختند

مردان و پسران قریه خوشک که روی تپهای جمع شده بودند، زمانی بیشتر از همه متعجب شدند که دیدند ده خانم با چادرهایی بر سر و کتهای درازی بر تن، چوبهای اسکی را به دست گرفته اند و شادمانی میکنند.

در این منطقه، خانمهایی نیز هستند که بدون رعایت حجاب کامل و پوشانیدن چهره، از خانههای شان بیرون نمیشوند. در چنین شرایطی، اسکی بازی خانمها برای هر مرد روستا چیزی عجیب به نظر میرسد.

افضل، در حالی که دانههای تسبیحاش را یکی یکی با انگشتش میگرداند، به سادگی اسکی خانمها را «چیزی غربی» میداند. افضل میگوید: «زنان و ااسکی؟ من مخالف چنین چیزی هستم، اگر آنها این کار را بدون برقع انجام دهند».

با وجود محدودیتهایی که در مقابل زنان وجود دارد، ولایت بامیان تنها ولایتی است که توسط یک والی زن اداره میشود. با وجودی شمار زنان باسواد در این ولایت کم است و فقر مشکل اصلی مردم به شمار میرود، اما ظرفیت پذیرش آزادیهای حقوقی و تساوی جنسیتی در این منطقه دیده میشود. در بامیان، برای نخستین بار خانمها در یک اقدام نمادین بیل و کلنگ گرفتند و در دره «اژدر» به بازسازی سرک شان شروع کردند.

ناندو رولاندو، شخص ایتالیایی که با بنیاد آغا خان کار میکند، آموزش اسکی را در این منطقه به پیش میبرد، جایی که زنان برای نخستین بار اسکی را تجربه میکنند. اما مخالفتهای مردم با اسکی زنان، برای رولاندو غیرمنتظره نیست.

ناندو رولاندو هنگامی که میخواست شماری از پسران مشتاق به ورزش اسکی را پیدا کند، مشکلی نداشت. اما وقتی پیشنهاد کرد که همراه با دفتر محلی ملل متحد آموزش ویژهای برای زنان راه اندازی کند، با بیمیلی حتا از سوی همکارانش روبهرو شد.

رولاندو میگوید: «یکی از آنها (همکاران) به من گفت که پسرش را به آموزش اسکی روان میکند، اما دخترش را نه. چنین چیزی از اشتیاقم به آموزش اسکی کاست».

سید شاه 13 ساله، یکی از بهترین شاگردان رولاندو در قریه خوشک، از پشت عینک آفتابیاش زنان را در حال بازی اسکی تماشا میکند، اما میگوید زنان باید کمی بیشتر در حجاب شان محتاط باشند.

سید شاه میگوید: «اگر خانمها به اسکی علاقمند هستند، آنها باید حجاب بپوشند، یا حداقل صورت شان را که بپوشانند!».

یکی از مسوولان محلی دفتر ملل متحد گفت حدود نصف خانمها در مناطق دوردست بامیان چادری (برقع) میپوشند، اما در مرکز ولایت بامیان شمار خانمهایی که برقع بپوشند، بسیار کم است.

خانمهایی که اسکی آموزش میبینند قطب مخالف خانمهای روستایی را تشکیل میدهند که برقع آبیرنگ میپوشند. براساس گفتههای دفتر بنیاد آغا خان، خانمهای اسکی باز که میان 20 تا 30 سال عمر دارند، غالبا یا درس میخوانند یا در ادارات کار میکنند و مربوط به خانوادههای پیشرفتهتر هستند.

خانمهای اسکی باز منطقه خوشک در واقع علیه هراسی که از این کار شان در ذهن دارند، مبارزه میکنند و سرانجام بر آن غلبه مینمایند. آنها در حالی که در جریان آموزش بر روی برف قریب است به زمین بیافتند، به زودی صدا در میآورند و میخندند.

یکی از این خانمها میگوید: «این اولین باری است که کاری برای خودم میکنم». خانم دیگری نیز چنین برداشتی از اسکی دارد. او میگوید اسکی برای او شانسی میسر کرد تا «خود را کشف کند».

زهرا، خانم 28 سالهای که ورزش برایش کمی دشوار است و به تکرار روی برف میافتد، با آن که احساس میکند پشتاش ضربه دیده است، نمیخواهد لذتی را که اسکی برایش دارد، ترک کند. زهرا میگوید: «بسیار مشکل است که در اسکی آدم خود را کنترول کند، اما جالب است».

نازدانه، دختر 16 سالهای که چادر طلایی زردرنگ بر سر دارد، واضح میسازد که پوشیدن حجاب از نوع برقع در اسکی، غیرقابل عملی و غیرضروری است. او میگوید: «با برقع غیرممکن است که آدم پیست اسکی را ببیند!».

نازدانه به این باور است که پوشیدن برقع برای زنان یک امر الزامی نیست. او میافزاید: «بدون برقع و مطابق اصول اسلام، میشود اسکی بازی کرد».

در منطقه مرتفع بامیان ملا سید نصرالله واعظی با ورزش اسکی خانمها موافق است. او میگوید: «اگر زنان از انگشت پا تا سر خود را به صورت درست بپوشانند، و یک چادر به سر داشته باشند، نیازی به برقع که طالبان و القاعده میخواهند، ندارند».

ملا سید نصرالله واعظی میافزاید: «خوب است که آموزگار خانمها در اسکی، یک زن باشد، و اگر هم مرد است، فاصله خود را از خانمها حفظ کند (تماس نداشته باشد)».

در بسیاری نقاط افغانستان حضور خانمها در عرصههای اجتماعی با مشکلاتی روبهرو است. چندی قبل عبدالستار میرزکوال، معاون والی هلمند به دلیل سازماندهی کنسرتی که در آن دو زن بدون چادر به اجرای موسیقی پرداختند، از سوی حامد کرزی از مقاماش برکنار شد.

داوود احمدی، سخنگوی والی هلمند گفته است: «به جای این که معاون والی به خاطر سازماندهی چنین یک کنسرت بزرگ که خنده را بر لبان مردم برمیگرداند، مورد تمجید قرار گیرد، حامد کرزی او را از کار برکنار کرد».

به گفته سخنگوی والی هلمند، «متاسفانه رییس جمهور برخی اشخاص شدیدا محافظه کار را در اطراف خود دارد که در چنین مواردی به او مشوره میدهند».

فرانس پرس، رویترز/ عارف فرهمند

ویراستار: روح الله یاسر