مبارزات انتخاباتی ترکیه
۱۳۹۳ مرداد ۱۸, شنبهدر استانبول کاملاً آرامش حاکم است. شمار زیادی از مردم به دور از فعالیتهای سیاسی در تعطیلات تابستانی به سر میبرند، به ویژه در جنوب این کشور. در بسیاری از رستورانتها در "گیونی" در منطقه "بی اوغلو" در حومه استانبول تلویزیون روشن است. یکی از پیشخدمتها شکایت کرده میگوید: «باز هم او. او متداوم صحبت میکند. من دیگر نمیتوانم سخنان او را بشنوم». این مرد جوان از رجب طیب اردغان، نخست وزیر فعلی ترکیه صحبت میکند. اردوغان یکی از نامزدان مقام ریاست جمهوری ترکیه است که قرار است در انتخابات روز یک شنبه، 10 آگست تعیین شود.
در مقابل رستورانت پرچمی با تصویر خندان اردوغان نصب شده که بر روی آن نوشته شده است: «اراده ملی، قدرت ملی - هدف: 2023». اردوغان میخواهد تا صدمین سالگرد جمهوری ترکیه، این کشور یه یکی از قویترین اقتصادها در جهان تبدیل گردد. او طرفداراناش را به ویژه با عملکرد اقتصادی ترکیه تحت حکومت حزب محافظه کارش "عدالت و توسعه" بسیج کرده است. رشد اقتصادی ترکیه به عنوان مثال در سال 2011، بر اساس آمار ارائه شده از طرف اداره ملی آمار این کشور، در حدود هشت درصد ثبت شده است. در یک گردهمایی روز یک شنبه گذشته در استانبول، صدها هزار نفر از حامیان اردوغان با پرچمها و پوسترهای با شعار "ثبات باید ادامه یابد، ترکیه باید رشد کند"، دورهم جمع شده بودند.
تمام نظرسنجیها حاکی از پیروزی اردوغان در اولین انتخابات مستقیم رئیس دولت در ترکیه اند. تا کنون رئيس جمهور توسط پارلمان ترکیه انتخاب میشد و بیشتر نقش سمبولیک داشت. محمد مراد پوستکی از موسسه نظرسنجی "او آر سی" به دویچه وله گفت که اردوغان در این انتخابات شانس خوب پیروزی دارد و شاید بتواند در دور نخست بیش از 50 درصد آرا را به دست بیاورد.
"هنوز نمیدانیم چه کسی را انتخاب کنیم"
در آستانه برگزاری انتخابات به نظر میرسد بسیاری از عابران در استانبول هنوز نظر قطعی در مورد انتخاب رئیس جمهور آینده کشور شان ندارند. یک زن 28 ساله ترکی که نمیخواهد نامش افشا گردد، تاریخ عروسیاش را عمداً 10 آگست انتخاب کرده است. او میگوید: «بسیاری از اعضای خانواده من رأی نمیدهند. ما نمیدانیم که چه کسی را انتخاب کنیم. در هر صورت برنده باز هم اردوغان است».
آنهایی که طرفدار اردوغان نیستند، بین دو رقیب تردید دارند: اکمال الدین احسان اوغلو نامزد مشترک حزب جمهوریخواه خلق و جنبش ملی ترکیه و صلاح الدین دمیرتاش نامزد کردها از حزب دموکرات مردمی. یک دانش آموز 26 ساله که تا حال از هواداران صادق حزب جمهوریخواه بوده است، میگوید: «از یک طرف من میخواهم دمیرتاش را انتخاب کنم. او میتواند کردها و ترکها را باهم متحد کند. اما از سوی دیگر اگر دمیرتاش را انتخاب کنم، یک احساس خیانت برایم پیدا میشود». خانمی از هوداران حزب جمهوریخواه تصمیماش را گرفته است که دمیرتاش را انتخاب کند. او میگوید: «من احسان اغلو را نمیشناسم. علاوه بر این، او مسن است. برخلاف او، دمیرتاش یک شخص کاریزماتیک، جوان و یک دموکرات واقعی است».
اردوغان در شبکههای اجتماعی نیز پیشتاز است
اما دو نامزد دیگر دمیرتاش و احسان اوغلو در برنامههای تلویزیونی کمتر حضور دارند. این مسأله از یک گزارش شورای نظارت بر رسانه ها "ریتوریک" در مورد تلوزیون دولتی ترکیه (تی آر تی) هویدا گردیده است. بر اساس این گزارش، اردوغان به طور مثال به تاریخ 30 جولای 30 دقیقه برنامه تلویزیونی داشت در حالی که دو نامزد دیگر اصلاً روی پرده تلوزیون ظاهر نگردیدند. روز بعد، یک ساعت و 20 دقیقه مبارزات انتخاباتی اردوغان مورد تبصره قرار گرفت، در حالی که در مورد احسان اوغلو تمام تبصره یک دقیقه دوام کرد و در مورد دمیرتاش اصلاً صحبت نگردید.
همچنین در شبکههای اجتماعی نیز اردوغان به وضوح طرفداران بیشتر از دو رقیباش دارد. او در فیس بوک نزدیک به شش میلیون طرفدار دارد و در توییتر بیش از چهار میلیون کاربر او را دنبال میکنند. اردوغان در نشریاتاش به طور عمده به قدرت اقتصادی ترکیه و نقش اسلام تاکید میکند.
تکنیک خاص اردوغان
صلاح الدین دمیرتاش از نظر محبوبیت در شبکههای اجتماعی مقام دوم را دارد. او بیش از یک میلیون طرفدار در فیس بوک دارد. فقط 330 نفر در تویتر احسان اوغلو را دنبال میکنند و طرفداران فیسبوکی او به 300 هزار تن میرسند. این در حالی است که او حمایتاش را از شبکههای اجتماعی و فنآوریهای مدرن به صراحت اعلام کرده است.
اردوغان در گردهماییهای انتخاباتیاش همواره از احسان اوغلو به عنوان یک شخص علوی و از دمیرتاش به حیث کرد یاد میکند. این تاکتیک، به نظر فتحی اچیکل دانشمند علوم سیاسی ترکیه، در این انتخابات ریاست جمهوری اثرگذار نیست. او میگوید: «نه احسان اوغلو و نه دمیرتاش میخواهند با اردوغان درگیری لفظی داشته باشند. به این اساس در نتیجه اردوغان هیچ کسی را برای مجادله لفظی ندارد». این مسأله برای اردوغان ناامید کنندهتر است. چرا که او میخواهد اختلافات را در برابر مردم دنبال کند. اچیکل در مصاحبهای با دویچه وله میگوید: «احسان اوغلو و دمیرتاش با رفتار معتدلانه و دوستانه شان میخواهند نشان دهند که رئیس جمهور آینده ترکیه باید نشاندهنده یک ترکیه صلح آمیز باشد».
اما کارشناس شک دارند که دمیرتاش بتواند در نهایت بیش از ده درصد آرا را به دست آورد. اچیکل به این نظر است که از سوی دیگر، احسان اوغلو همچنین میتواند ترکهای محافظه کار اسلامگرا را به خود جلب کند. او اضافه میکند: «به هر صورت، او دبیرکل سابق سازمان کنفرانس اسلامی (او ای سی) است و هم نقش مهمی به عنوان میانجی در درگیریهای شرق میانه در گذشته بازی کرده است. اردوغان دیگر تنها یگانه فردی نیست که با طرفداری از فلسطینیها امتیاز بگیرد».
بر این اساس نتیجه انتخابات میتواند برای یک تعداد شگفتآور باشد. اگر چه بر اساس نظرسنجیها پیروزی اردوغان از همین حالا اطمینانی است اما شرکت کمرنگ ترکها در آلمان در این انتخابات نیز از قبل پیشبینی نشده و تعجبآور بود. 10 درصد ترکها در آلمان برای انتخاب رئیس جمهور آینده کشورشان پای صندوقهای رای رفتند. 1،4 میلیون ترک مقیم آلمان می توانستند در این انتخابات شرکت کنند.