کارشناس آلمانی: "وضعیت امنیتی افغانستان بدتر شده است"

دویچه وله: خانم بیرچ، در حمله انتحاری در کابل پایتخت افغانستان باز‌هم ده ها فرد ملکی جان باختند. این کشور حوزه هندوکش تا چه حدی امن است؟

نیکول بیرچ: وضعیت امنیتی بیشتر از پیش خراب شده است. تنها حدود ۵۷ درصد افغانستان تحت اثر یا کنترول نیرو‌های امنیتی قرار دارد. تقریباً ۲،۵ میلیون نفر در مناطق تحت کنترول یا اثر طالبان و ۹ میلیون تن دیگر در مناطق درگیر جنگ زندگی می‌کنند. رقم قربانیان ملکی، به شمول اطفال تغییر نکرده است. بسیاری از مردم از ترس جنگ فرار کرده و در اطراف مراکز شهری مسکن‌گزین شده اند.

علاوه بر آن شمار بلندی از پاکستان و ایران دوباره به افغانستان عودت می‌کنند، که اگر بسیار خوش شانس باشند در یک اردوگاه پناهجویان سرپناه می‌یابند. خطر کمبود مواد غذایی رو به افزایش است. تأسیساتی مانند مکاتب و یا مراکز صحی به دلیل جنگ ها مجبور می‌شوند در های خود را ببندند. حملات هوایی نیرو‌های امریکایی، که اغلب اعضای گروه "دولت اسلامی" (داعش) را هدف قرار می‌دهند، نیز باعث تلفات ملکی و فرار مردم می‌گردند.

همچنان مذاکرات صلح با طالبان، که برای آن تلاش صورت می‌گیرد، قابل پیش‌بینی نیست. طالبان اعلام کرده اند که با حملات امسال خود به جنگ علیه نیرو‌های حکومت افغانستان و قطعات خارجی در این کشور ادامه می‌دهند. هم حکومت و هم طالبان گفته اند که تا حد ممکن می‌کوشند میزان تلفات ملکی را پایین نگه‌دارند، اما تا کنون بدان موفق نشده اند.

دویچه وله: در کجای افغانستان می‌توان منطقه امن یافت؟ امن بودن این مناطق را چگونه می‌توان تعریف کرد؟

نیکول بیرچ: طالبان بخش های از مناطق روستایی را تحت کنترول خود دارند، در حالی که حکومت به دفاع و حفاظت مراکز شهری و راه های مواصلاتی تمرکز دارد. معمولاً شهر‌های کابل، هرات و مزار شریف امن خوانده می‌شوند. احتمال اینکه یک فرد در این شهر‌ها به دلیل جنگ جان خود را از دست بدهد به تناسب ولایت‌های شدیداً درگیر جنگ‌ مانند هلمند، ننگرهار و کندز، کمتر است. اما همین کابل حالا پیوسته هدف حمله قرار می‌گیرد، چنانچه صبح روز چهارشنبه در مرکز شهر ده ها فرد ملکی جان باختند.

دویچه وله: آلمان تا حال چند بار پناهجویان افغان را به صورت گروهی اخراج کرده است. در حالیکه سوءقصد‌ها در افغانستان رو به افزایش است، میزان جنایات در مراکز شهری بلند می‌رود و نیروهای امنیتی از توانایی کافی برخوردار نیستند، آیا برای بازگشت کنندگان در آنجا یک چشم‌انداز واقع بینانه قابل تصور است؟

نیکول بیرچ: عودت کنندگانی که مدت زیادی در افغانستان زندگی نکرده اند و یا در آنجا بزرگ نشده اند، معمولاً از هیچ شبکه اجتماعی که بتواند زمینه حفاظت آنها باشد، برخوردار نیستند. حمایت های سازمان بین‌المللی مهاجرت نیز کافی نیست تا بازگشت کنندگان را در جست و جوی کار و یا سرپناه کمک کند. میزان بیکاری حدود ۴۰ درصد است و شغل های موجود از طریق شناخت و واسطه بدست می‌آید.

دویچه وله: آیا این خطر وجود ندارد که بازگشت کنندگان به دلیل بی سرنوشتی و ناامیدی از غرب، که آنها را نمی پذیرد، به افراطیت رو بیاورند؟

نیکول بیرچ: این قابل تصور است که بازگشت کنندگان به آن سازمان های تندروی بپیوندند که به آنها روابط اجتماعی، حفاظت و حمایت را وعده می‌دهند. اما من تا حال از هیچ همچو موردی خبر ندارم.

مصاحبه کننده: فلوریان وایگند

نیکول بیرچ یک دانشمند در بنیاد علم و سیاست در برلین پایتخت آلمان است. موضوعات اصلی مطالعات وی را افغانستان، جلوگیری از منازعه و بحران و ایجاد صلح تشکیل می‌دهند.