آکادمی موسیقی گوگوش در پی یافتن استعدادهای برتر خوانندگی
۱۳۸۹ مرداد ۸, جمعه
در سال‌های اخیر موج بزرگ تلویزیونی برای یافتن استعدادهای خوانندگی در بسیاری از کشورها به راه افتاده که در برخی موارد نتایج موفقیت‌آمیزی را به بار آورده اما در برخی دیگر موارد در پایان از آن همه شور و هیجان برای انتخاب صدای برتر، تنها نام‌هایی به جا مانده‌اند که در سال‌های بعد کمتر کسی به یاد آنها افتاده است. ایرانیان تاکنون تنها تماشاگران چنین مسابقات تلویزیونی بوده‌اند و برنامه‌ای از این دست در تلویزیو‌ن‌های فارسی‌زبان ساخته نشده بود.
اما هم‌اکنون در شهر لندن مقدمات به راه‌اندازی شبکه‌‌ی سرگرم‌کننده‌ای به زبان فارسی به نام "من و تو" در حال تهیه است که دست‌اندرکارانش قصد دارند به جرگه‌ی سازندگان برنامه‌های این‌چنینی بپیوندند. آنها قصد دارند برای نخستین بار مسابقه‌ای را برای یافتن استعدادهای برتر فارسی‌زبان در زمینه‌ی خوانندگی به خانه‌ها‌ی تماشاگران بیاورند.
به سبک و سیاق مرسوم این برنامه‌ها که از یک هیأت داوری تشکیل شده، تلویزیون "من و تو" هم از چند داور برای انتخاب شرکت‌کنندگان بهره گرفته است؛ داور اصلی این برنامه گوگوش، خواننده‌ی پرآوازه‌ی ایرانی است که به همراه همکاران دیگرش از جمله محمد اوشال، آهنگساز و تنظیم‌کننده‌ا‌ی باتجربه، می‌خواهند درهای "آکادمی موسیقی گوگوش" را به روی شرکت‌کنندگان بگشایند.
امکانی برای یادگیری
تلویزیون "من و تو" قرار است برنامه‌های خود را در روز ۴ اکتبر سال جاری میلادی به روی آنتن ببرد. "آکادمی موسیقی گوگوش" یکی از برنامه‌های افتتاح‌کننده‌ی این شبکه خواهد بود. به اعتقاد بسیاری از صاحبنظران، با نظر به ترانه‌هایی که در سال‌های اخیر در داخل ایران تولید شده‌اند، جوانان ایرانی نشان داده‌اند که صرف نظر از مضمون‌های گاه حساسیت‌برانگیز ترانه‌ها، غالبا توانسته‌اند با موسیقی خود ارتباط خوبی را با مخاطبان برقرار کنند.
موج ترانه‌های زیرزمینی ایرانی و ویدئوکلیپ‌های تولید شده‌ی داخلی با کیفیت‌هایی گاه غافلگیرکننده، که عمدتا در سایت‌هایی نظیر یوتیوب قابل مشاهده هستند، و استقبال بالا از این ترانه‌ها، مزید بر علت شده تا این پرسش به میان آید که چرا جوانان ایرانی در روزگاری که راه برای خواننده‌شدن راحت‌تر شده و اینترنت نیز کار را برای "دیده‌شدن" آسان‌تر کرده، داوطلب شرکت در چنین مسابقه‌ای می‌شوند؟
رها اعتمادی، مجری برنامه‌ی "آکادمی موسیقی گوگوش"، می‌گوید: «کار خوانندگی صرفا این نیست که کسی صدای خوبی داشته باشد یا به قول موزیسین‌ها گوش قوی برای اینکه خارج نخواند. مراحل مختلفی دارد، انتخاب ترانه، انتخاب آهنگ یا سبک. من شخصا بچه‌های زیادی را می‌‌شناسم که بی‌نهایت بااستعداد، خوش‌صدا و باذوق هستند، اما به دلایلی نمی‌توانند وارد بازار شوند؛ به دلیل برخی کمبودها، از لحاظ تجربه که طبیعتا جوان هستند و نمی‌دانند کجا باید بروند و چه‌کار باید بکنند. شاید اگر داریوش و ابی امروز در غربت بودند، خیلی به سختی می‌توانستند وارد این کار شوند. این برنامه امکان یادگیری را به این بچه‌ها می‌دهد.»
شرکت‌کنندگان زیر ذره‌بین
داوطلبان شرکت در برنامه "آکادمی موسیقی گوگوش" پس از ثبت‌نام اینترنتی در سایت این شبکه تلویزیونی، بایستی ویدئوهای تولید شده توسط خودشان را برای تلویزیون "من و تو" ارسال کنند. تمامی ویدئوها توسط هیأت داوری دیده و درنهایت هشت داوطلب به لندن فراخوانده می‌شوند.
به گفته‌ی دست‌اندرکاران برنامه، داوطلبان زیر نظر گوگوش و همکارانش که آهنگساز، ترانه‌سرا یا تنظیم‌کننده هستند، فنون خوانندگی را یاد می‌گیرند. تمام این قسمت‌ها پیش‌تولید می‌شوند و سپس داوطلبان برای یک ماه به کشورهای خود بازمی‌گردند. پس از کلید خوردن تلویزیون "من و تو" و آغاز برنامه "آکادمی موسیقی گوگوش" بینندگان در چندین قسمت از نزدیک شاهد تلاش‌های هشت نفری خواهند بود که سودای خواننده شدن را در سر می‌پرورانند.
شاید همین نکته نیز اصلی‌ترین نقطه‌ی تمایز میان نسخه‌ی فارسی این برنامه با همتایان خارجی‌اش باشد، زیرا به گفته‌ی تولیدکنندگان، در اینجا هیأت داوری نظر واضحی در مورد داوطلبان نمی‌دهد و تنها مردم خواهند بود که در طی چندین هفتهای که شاهد این برنامه‌های پیش‌تولید شده بوده‌اند با داوطلبان و نقاط قوت و ضعف آنها به خوبی آشنا می‌شوند.
داوطلبان پس از حدود یک ماه بار دیگر به لندن خواهند آمد و این بار پس از هر برنامه خط‌های تلفن به روی بینندگان باز خواهد شد تا در نهایت آنها با رأی‌های تلفنی خود، برنده را مشخص می‌کنند.
بازگشت بدون دردسر؟
برای شرکت در این برنامه محدودیتی وجود ندارد. به گفته‌ی رها اعتمادی، در کنار داوطلبانی که از کشورهای اروپایی یا آمریکا برای شرکت در این برنامه ثبت‌نام کرده‌اند، تاکنون چندین درخواست نیز از ایران ارسال شده است.
وقفه‌ی یک ماهه در برنامه و بازگشت هشت داوطلب به کشورهایشان که شاید ایران نیز جزو آنها باشد، تا مدتها مشغله‌ی ذهنی تولیدکنندگان بوده است. آیا داوطلبان ساکن ایران بازگشت بدون دردسری خواهند داشت؟ رها اعتمادی می‌گوید: «من نمی‌توانم جواب قانع‌کننده‌ای بدهم. فقط اینکه ما این امکان را در اختیار این بچه‌ها بگذاریم و تا آنجایی که می‌توانیم کمکشان می‌کنیم. اگر کسی که از ایران برای مرحله‌ی اول می‌آید، برای مرحله‌ی پایانی انتخاب شود و نتواند به ایران بازگردد، در آن‌صورت این شکستی برای این برنامه و برای آن جوان است. متاسفانه این مشکلاتی است که ما در طول این چند سال با آن درگیر بوده‌ایم ولی سعی‌مان را می‌کنیم که همیشه راه‌حلی برای چنین مشکلی پیدا کنیم.»
مسابقات انتخاب استعدادهای برتر در این چند سالی که باب روز شبکه‌های تلویزیونی مختلف دنیا شده، سیلی از انتقادها را نیز با خود به همراه داشته است. برای نمونه در آلمان، تا کنون هیچ‌کدام از برندگان نتوانسته‌اند آنچنان که باید وجهه‌‌ای بین‌المللی بدست آورند و تنها در میان هواداران آلمانی‌شان شناخته شده هستند.
جایزه نقدی برای شروع فعالیت هنری
منتقدان همواره بر این نکته تأکید می‌کنند که برندگان چنین مسابقاتی تنها به صرف برگزیده شدن توسط مردم، نمی‌توانند "ستاره" باشند چون برای ستاره شدن نه تنها صدا بلکه رفتار یا طرز لباس‌پوشیدن نیز نقشی پررنگ بازی می‌کند. تهیه‌کنندگان برنامه "آکادمی موسیقی گوگوش" می‌گویند، این‌ها مواردی هستند که به شرکت‌کنندگان آموزش داده می‌شوند. علاوه بر آن برنده‌ی نهایی جایزه‌ی نقدی را دریافت می‌کند تا با آن بتواند فعالیت‌های هنری آتی خود را پایه‌ریزی کند و به این ترتیب کار خود را با پشتوانه‌ی مالی آغاز کند که مبلغی حدود ده هزار دلار خواهد بود. در طی پخش برنامه نیز، به گفته‌ی تولیدکنندگان، قرار است که شرکت‌کنندگان هدایای غافلگیرانه‌ای دریافت کنند.
با این همه این برنامه نیز از همان ابتدا از گزند انتقاد در امان نبوده است. برخی صلاحیت عده‌ای از اعضای هیأت داوری را زیر سئوال برده‌اند و برخی دیگر این روش را برای برگزیدن یک "ستاره" نادرست دانسته‌اند.
اما رها اعتمادی که خود در زمینه‌ی ترانه‌سرایی و موسیقی فعالیت می‌کند، دلیل این انتقادها را بیشتر از جایی دیگر می‌داند: «متأسفانه در جامعه‌ی هنری ما، به نظر من هیچگاه همبستگی میان پیشکسوتان نبوده است. ترانه‌سراها هیچ‌وقت به دیگری زنگ نزده‌اند که بگویند چه ترانه‌‌ی قشنگی گفتی یا خواننده‌ای به خواننده‌ی دیگری زنگ نمی‌زند تا بگوید چه سی دی خوبی دادی. من هیچ‌وقت ندیدم که در جمع‌های خصوصی از کسی یا کاری تعریف شود. من از همین حالا هم این نوع انتقاد در مورد کمبودها یا اینکه این مدل بهتر بود تا آن یکی‌را در مورد این برنامه شنیده‌ام. به نظر من بیشتر یک مشکل فرهنگی است. در عین حال در لس‌آنجلس یا کلا در جامعه‌ی موسیقی ما کیک کوچکی وجود دارد که همه می‌خواهند یک تکه از آن را بردارند. خود به خود تنها از کیک، خمیری به جا مانده اما همه باز هم دارند می‌جنگند تا همان خمیر را هم بردارند.»
البته همچنان باید منتظر ماند و دید که آیا برنامه‌ی تلویزیونی "آکادمی موسیقی گوگوش" می‌تواند آنچنان که باید از پس راضی کردن منتقدان و همچنین معرفی کردن یک ستاره‌ی نوظهور بر آید یا خیر.
سمیرا نیک آیین
تحریریه: کیواندخت قهاری