می‌شود دیرتر پیر شد؟
۱۳۸۹ آبان ۲۴, دوشنبه
میانگین طول عمر انسان در کشورهای پیشرفته افزایش قابل توجهی داشته است. به عنوان مثال در آلمان از هر دو مرد یکی دست‌کم تولد ۸۰ سالگی و از هر دو زن یکی تولد ۸۵ سالگی خود را تجربه می‌کند. پژوهشگران موسسه ماکس پلانک آلمان در پی پاسخ به این پرسش‌هستند که انسان‌ها چرا پیر می‌شوند؟ پرسش دیگر این است که آیا می‌توان پروسه پیری را متوقف کرد؟
پژوهشگران زیست‌شناسی پیری، در آزمایشگاه موسسه ماکس پلانک شهر کلن، تأثیر دستکاری ژنتیکی بر روند پیری را بررسی می‌کنند. این تحقیقات با دستکاری ژنتیکی نوعی از کرمهای لوله‌ای در دهه ۱۹۸۰ میلادی آغاز شد. پژوهشگران آلمانی موفق شدند با تغییر ژنتیکی این کرم‌ها میانگین طول آنها را تا ده برابر افزایش دهند. این آزمایش ثابت کرد که پیر شدن پروسه‌ای ژنتیکی و قابل دستکاری است.
دو سال و نیم افزایش طول عمر در هر ۱۰ سال
رالف پتر از موسسه ماکس پلانک می‌گوید: «آزمایش‌بر روی کرم لوله‌ای این امکان را به ما می‌دهد که بخش‌های مشخصی را دستکاری ژنتیکی کنیم و بببینیم که چه اتفاقی رخ می‌دهد. به عنوان مثال می‌توانیم تشکیل بیماری‌هایی مانند آلزایمر یا پارکینسون که با افزایش سن در ارتباط هستند را بررسی کنیم.»
پژوهشگران موسسه ماکس پلانک با دستکاری ژنتیکی کرمهای لوله‌ای، مگس‌های میوه و موش‌های آزمایشگاهی در جستجوی اطلاعات بیشتری در مورد روند پیری هستند. این اطلاعات در پیشگیری از ابتلا یا کنترل بیماری‌های وابسته به سن بسیار ارزشمند خواهند بود.
رالف پتر توضیح می‌دهد: «پدید آمدن این بیماری‌ها به نوعی با افزایش سن در ارتباط است. اگر به طور مشخص، متوجه شویم که چرا پیر می‌شویم و چه پروسه‌ای در جریان است به اطلاعاتی دست پیدا می‌کنیم که امکان بررسی این بیماری‌ها را در مجموع ممکن می‌کند. در نهایت شاید بتوانیم راه‌حلی پیدا کنیم که انسان در شرایط بدنی بهتری پیر شود.»
پیشرفت علم پزشکی و گسترش بهداشت عمومی موجب افزایش میانگین طول عمر انسان شده است. تحولات جمعیت‌شناسی حاکی از آن است که در هر دهه از ۱۵۰ سال گذشته میانگین طول عمر انسان دو‌‌سال و نیم بیشتر شده است. پتر رالف می‌گوید: «در حال حاضر به نظر نمی‌رسد که این روند متوقف شود.»
۳۵۰ سال عمر و یک همسر؟
البته با افزایش طول عمر انسان، بیماری‌های وابسته به سن مانند آلزایمر یا حتی سرطان هم رواج بیشتری پیدا کردند. این مسئله اهمیت تحقیقات گسترده پژوهشگران را در مورد فرایند پیری بیشتر کرده است. عامل مهم دیگر کاهش آمار تولد در جوامع در حال پیری است.
رالف پتر می‌گوید: «این مشکل را گاهی در کشورهای در حال توسعه هم می‌بینیم. به عنوال مثال کشور چین هم زمانی به این مشکل برخواهد خورد، که البته چون این کشور جمعیت زیادی دارد، ابعاد بسیار بزرگتری خواهد داشت؛ و همچنین کشورهای هند و برزیل، کشورهای آمریکای لاتین و حتی کشورهای آفریقایی هم زمانی گرفتار این مشکل خواهد شد.»
کاهش آمار تولد و در نتیجه کاهش جمعیت جوان در تمامی بخش‌های جامعه محسوس می‌شود. به عنوان مثال پژوهشکده ماکس پلانک آلمان در حال حاضر با کمبود نیروی متخصص جوان مواجه است. صد کارمند موسسه شهر کلن، از ۲۳ کشور مختلف جهان گرد آمدند. مسئله مهم دیگر پیامدهای اجتماعی افزایش طول عمر انسان است. رالف پتر در این مورد تنها یک پرسش‌ساد‌ه مطرح می‌کند: «می‌توانید تصور کنید در طول ۳۵۰ سال تنها یک همسر داشته باشید؟»
SB/AA