یخ میان واشنگتن و هاوانا ذوب میشود
۱۳۸۸ فروردین ۲۹, شنبهاز روز شنبه (۱۸ آوریل / ۲۹ فروردین)، سران ۳۴ کشور قارهی آمریکا، در پایتخت ترینیداد و توباگو دربارهی فقر، مسائل امنیتی و پیامدهای بحران اقتصادی جهان رایزنی خواهند کرد. کوبا به این نشست دعوت نشده است. این کشور در سال ۱۹۶۲ با فشار آمریکا، از همکاری با نهادهای این سازمان محروم شد.
این نخستین سفر اوباما به کشورهای آمریکای لاتین است. اوباما در سخنان خود از جمله گفت، برای چیرگی بر بیاعتمادی چند دههای میان آمریکا و کوبا، سفری طولانی در پیش است، ولی وی سیاست آمریکا را در قبال کوبا تغییر داده و ارادهی نزدیکی به این کشور را دارد.
به گفتهی اوباما، آمریکا علاقمند است با کوبا دربارهی یکسری از موضوعات مانند حقوق بشر، آزادی بیان، اصلاحات دمکراتیک، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و مسائل اقتصادی و مهاجرت گفتوگو کند، ولی این گفتوگوها نباید فقط گفتوگو باقی بمانند.
سخنان هیلاری کلینتون
تصمیم باراک اوباما، برای کاهش تحریمهای اقتصادی کوبا، نشانههای مثبت تازهای در پی دارد. هیلاری کلینتون، وزیر خارجهی آمریکا نیز، روز جمعه (۱۷ آوریل / ۲۸ فروردین)، در دیداری از جمهوری دومینیکن گفت: «پرزیدنت اوباما و من سیاست تاکنونی در مورد کوبا را نادرست میدانیم و تلاش میکنیم، رویکرد سازندهتری بیابیم». وی افزود که در نظر دارد با دولت هاوانا گفتوگو کند.
کلینتون از اینکه رائول کاسترو، رییسجمهوری کوبا، آمادگی خود را برای گفتوگو با واشنگتن اعلام کرده ابراز خوشحالی کرد. کاسترو یک روز پیش از آن، در جریان دیدار خود از ونزوئلا گفته بود، کوبا آمادهی گفتوگو با آمریکا دربارهی همهی موضوعات است، مادام که این گفتوگوها میان دو کشور، برابر حقوق صورت گیرند. کاسترو بهطور مشخص از موضوعاتی مانند حقوق بشر، آزادی مطبوعات و وضعیت زندانیان سیاسی در کوبا نام برده بود.
ایالات متحدهی آمریکا، اوایل هفته، سیاست سخت خود در برابر کوبا را تعدیل و همهی محدودیتهای مسافرتی مهاجران کوبایی را لغو کرد. این مهاجران از این پس میتوانند آسانتر به کوبا سفر کنند یا به این کشور پول بفرستند.
اوباما روز پنجشنبه (۱۶ آوریل/ ۲۷ فروردین) اعلام کرد که خواهان رفتار عملگرایانهتری نسبت به کوباست. وی تاکید کرد که مناسبات کوبا با آمریکا، نمونهای از مباحثی است که هنوز رنگ و بوی قرن بیستم را دارد. ناظران سیاسی معتقدند که آمریکا به زودی به سیاست تحریم اقتصادی کوبا پایان خواهد داد.
احتمال رفع محرومیت از کوبا
از سوی دیگر، خوزه میگوئل اینسولزا، رییس سازمان کشورهای آمریکایی (OAS)، خواهان بازگشت کوبا به جمع کشورهای این سازمان شد. وی در آستانهی برگزاری نشست سران کشورهای قارهی آمریکا در ترینیداد و توباگو اعلام کرد که میخواهد به مجمع عمومی این نشست پیشنهاد کند، به محرومیت کوبا از این سازمان پایان دهد.
مجمع عمومی سازمان کشورهای آمریکایی، در ماه ژوئن امسال (۲۰۰۹) برگزار خواهد شد. اینسولزا که شیلیایی است گفت، انتظار نمیرود که تصمیم دربارهی رفع محرومیت از کوبا، در نشست سران در آخر هفته اتخاذ شود.
دیدار اوباما با چاوز
رویارویی اوباما و هوگو چاوز، رییسجمهوری ونزوئلا، نیز از مسائل مورد توجه بود. چاوز به گرمی با اوباما دست داد و او را دوست خود خطاب کرد. وی پس از دیدار با اوباما به گزارشگران گفت که رییسجمهوری آمریکا بر خلاف سلف خود مرد باهوشی است. یک سخنگوی دولت آمریکا، از یک معارفهی عادی سخن گفت.
هنوز معلوم نیست هوگو چاوز، در نشست سران کشورهای آمریکا چه رویهای در پیش خواهد گرفت. وی در آستانهی این نشست اعلام کرد که سند پایانی را امضا نخواهد کرد. به باور وی، این سند راه حلی برای غلبه بر بحران جهانی ارائه نکرده و به همین دلیل پذیرفتنی نیست.
چاوز محرومیت کوبا از نشست سران کشورهای آمریکایی را «ناعادلانه» خواند. وی گفت، از این نشست انتظار زیادی ندارد و به همراه «دیگر کشورها» سند پایانی آن را وتو خواهد کرد. انتظار میرود که افزون بر ونزوئلا، دولت چپگرای نیکاراگوئه نیز از امضای سند پایانی خودداری کند.
BM/PB