«جدایی نادر از سیمین» در سینماهای آلمان

فیلم سینمایی "جدایی نادر از سیمین" که از ماه‌ها پیش در مرکز توجه رسانه‌های جمعی آلمان قرار دارد، سرانجام از ۱۴ ژوئیه به روی اکران عمومی می‌آید. انتظار برای تماشای این فیلم به ویژه در آلمان بالا است. به دو دلیل: نخست آن که این فیلم امسال در جشنواره سینمایی برلین (برلیناله) جایزه بزرگ "خرس طلایی" و دو جایزه دیگر فستیوال را از آن خود کرد. دیگر آن که اصغر فرهادی، سازنده فیلم، هم‌اکنون در آلمان به سر می‌برد.

اصغر فرهادی با استفاده از بورس "بنیاد مبادلات فرهنگی آلمان" به آلمان آمده است و شش ماه مهمان این مؤسسه خواهد بود. او در گفت‌وگو با رسانه‌های جمعی گفته است که احتمال دارد فیلم بعدی خود را در آلمان بسازد. او تأکید می‌کند که تنها یک فیلم در خارج خواهد ساخت، زیرا معتقد است که در میهن خود می‌تواند فیلم‌های بهتری کارگردانی کند.

فرهادی در گفت‌وگو با خبرگزاری آلمان نسبت به آینده ایران ابراز خوش‌بینی می‌کند: «برای ایران آینده‌ای درخشان پیش‌بینی می‌کنم. شوق به دموکراسی در ایران آرزویی همگانی است و در میان همه مردم محسوس است. من مطمئن هستم که حتما روزهای بهتری در انتظار ماست.»

زنان قدرتمند فرهادی

در آستانه نمایش عمومی فیلم "جدایی نادر از سیمین"، گزارش‌ها و نقدهای زیادی در رسانه‌های جمعی منتشر شده که جوانب گوناگون این فیلم اجتماعی را بررسی کرده‌اند. از آن میان منتقد روزنامه "فرانکفورتر الگماینه" بر نکته‌ای انگشت می‌گذارد که کمتر دیده شده است.

منتقد این روزنامه می‌نویسد: «فیلم "جدایی نادر از سیمین" زنان ایران را قدرتمند نشان می‌دهد. آن‌ها زیر روسری، با سر خود به خوبی فکر می‌کنند و به دنبال ارزش‌ها و عقاید خود می‌روند. موهای سرخ سیمین از زیر روسری پیداست و نشان می‌دهد که این زن در پوشیدن روسری جدیت زیادی ندارد؛ اما نکته مهم این است که مسئله برای این زن نمایش مو نیست، بلکه قصد دارد نشان دهد که برای او مسائل مهمتری مطرح است: او با شوهر خود از موضعی برابر صحبت می‌کند و حاضر نیست دنباله‌روی کند. متوجه می‌شویم که برای او و همسرش نادر، دین امری خصوصی و فرعی است.»

جالب است که حتی کارگر آنها راضیه، یعنی زنی سنتی و از طبقه پایین اجتماع که با مناسبات پدرسالاری بزرگ شده، آنجا که بحث اعتقاد و اخلاق پیش می‌آید، در برابر شوهر خود می‌ایستد و حاضر نیست چشم‌بسته از او اطاعت کند.

فرهادی، در داستان خود از یک معضل پیچیده اجتماعی حرف می‌زند. او قصد ندارد راه حل ارائه دهد یا پیامی بفرستد. او طیفی رنگارنگ از رفتارهای انسانی را عرضه می‌کند که از تنش‌های اجتماعی و اختلافات طبقاتی تأثیر گرفته‌اند. این داستان جدایی یک زوج است که در هر جایی ممکن است اتفاق بیفتد، اما در عین حال داستانی است که به شدت از شرایط و وضعیت جامعه ایران متأثر است. فرهادی، با روایت یک طلاق ساده، از زندگی و سرگذشت یک جامعه سخن می‌گوید.

AA/JT