حمله هدفمند به تاسیسات اتمی نطنز
۱۳۸۹ دی ۶, دوشنبه
پژوهشگران موسسه علوم و امنیت بین‌المللی (ISIS) در واشنگتن اعلام کردند که احتمالا ویروس استاکس‌نت بیش از آنچه که در گمانه‌‌زنی‌های رسانه‌ها و اظهارات مقامات ایرانی تاکنون عنوان شده، به تاسیسات اتمی ایران خسارت وارد کرده است. این موسسه‌ی تحقیقاتی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین نیز همکاری داشته و یکی از معتبرترین موسسات علمی در زمینه انرژی و تسلیحات اتمی به شمار می‌آید. اشپیگل آنلاین در مقاله‌ای مختصر به برخی موضوعات این گزارش مبسوط پرداخته است.
در گزارش پژوهشگران این موسسه آمده است که ویروس مخرب استاکس‌نت احتمالاَ بیش از هزار سانتریفوژ در تاسیسات اتمی نطنز را از کار انداخته است. دستگاه‌های سانتریفوژ برای غنی‌سازی اورانیوم به کار گرفته می‌شوند.
پژوهشگران این موسسه در یک ارزیابی محتاطانه می‌نویسند: «اگر ویروس استاکس‌نت به قصد نابودی تمامی سانتریفوژها در تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم به کار گرفته شده باشد، به هدف خود نرسیده است. اما اگر هدف این ویروس مخرب، اخلال در کار بخشی از سانتریفوژها و در پی آن جلوگیری از پیشرفت اتمی ایران برای مدت زمانی مشخص بوده باشد، احتمالاَ به هدف خود دست یافته است.»
محمود احمدی‌نژاد نیز در اواخر نوامبر امسال در یک نشست خبری اعتراف کرد که «تعداد محدودی از سانتریفوژها» دچار اختلال فنی شده‌اند. احمدی‌نژاد دلیل این مشکلات فنی را نصب قطعات الکترونیکی آلوده به برنامه‌ای مخرب ذکر کرد. اما موسسه پژوهشی واشنگتن تاکید می‌کند که مشکلات فنی در نطنز به مراتب گسترده‌تر از اعترافات مقامات ایرانی بوده است.
فعالیت موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در واشنگتن بیش از همه در زمینه انرژی اتمی و دستیابی کشورهای مختلف به جنگ‌افزارهای هسته‌ای است. کارشناسان این موسسه برای تهیه گزارش خود از تحقیقات شرکت نرم‌افزاری "سیمانتک" درباره ویروس استاکس‌نت و اطلاعات آژانس انرژی اتمی استفاده کرده‌اند.
گزارش موسسه علوم و امنیت بین‌المللی تاکید می‌کند که از نیمه دوم سال ۲۰۰۹ میلادی مشکلات فنی در تاسیسات اتمی نطنز آشکار شد. در این مدت حدود هزار سانتریفوژ، یعنی ده درصد سانتریفوژهای موجود، دچار اشکال فنی شده و پیش از ژانویه ۲۰۱۰ از چرخه‌ی غنی‌سازی اورانیوم خارج شدند.
پژوهشگران این موسسه تصریح می‌کنند که دلایلی دیگر نظیر قطعات معیوب یا نصب اشتباه سانتریفوژها می‌توانند دلیل اشکالات فنی باشند، اما تمامی اطلاعات موجود نشان می‌دهند که ویروس استاکس‌نت عامل اصلی تخریب سانتریفوژها بوده است. به گفته کارشناسان این ویروس موفق به تخریب تدریجی و پنهانی سانتریفوژها شده است.
طراحی هدفمند ویروس استاکس‌نت علیه سانتریفوژهای ایران
به گفته کارشناسان این موسسه، سانتریفوژهای ایران با فرکانس اسمی ۱۰۶۴ هرتس کار می‌کنند، اما ویروس استاکس‌نت به دفعات چرخش سانتریفوژها را تا ۱۴۱۰ هرتس افزایش داده و سپس با کاهش آن به ۲ هرتس سبب خرابی تدریجی آنان شده است.
در کنار انتشار جزییات فنی، گزارش این موسسه به دو موضوع مهم اشاره می‌کند؛ نخست آنکه همه اطلاعات و شواهد حاکی از آن است که هدف ویروس استاکس‌نت، تخریب خزنده، پنهانی و تدریجی تاسیسات اتمی ایران بوده است.
موضوع دوم نیز اشاره به این مطلب دارد که ویروس استاکس‌نت برای آسیب‌رسانی هدفمند به سانتریفوژهای ایران طراحی شده است. به گفته‌ی کارشناسان این موسسه، آگاهی از دستگاه‌های مبدل برای دستکاری فرکانس سانتریفوژهای نطنز مستلزم درز اطلاعات پیش از این حمله‌ی ویروسی به تاسیسات اتمی ایران بوده است.
در هیچ یک از گزارش‌های ایران یا آژانس انرژی اتمی به جزییات کارکرد سانتریفوژها در نطنز اشاره‌ای نشده است. به گفته کارشناسان این موسسه علمی، بازرسان آژانس انرژی اتمی اطلاعی از دستگاه‌های مبدل در تنظیم فرکانس سانتریفوژهای ایران نداشته و طراحان ویروس استاکس‌نت، اطلاعات خود را از کانال‌های دیگری بدست آورده‌اند.
SI/KG