سفر اوباما به ترکیه، کشوری میان غرب و جهان اسلام
۱۳۸۸ فروردین ۱۶, یکشنبه
سفر اوباما به ترکیه برای بسیاری نقطه عطفی است در مناسبات دو کشور. اوباما قصد دارد در این سفر خود، نظر مساعد مقام‌های ترکیه را برای هدف‌های خود در عراق و افغانستان جلب کند.
از سوی دیگر اوباما در این سفر در همایش "ائتلاف تمدن‌ها" که ترکیه و اسپانیا سازمانده‌ی آن هستند، شرکت خواهد کرد. هدف این همایش، تنش‌‌زدایی میان کشورهای اسلامی و جهان غرب است.
تظاهرات اسلام‌گرایان مخالف اوباما در استانبول و آنکارا
ولی آنکارا با برخی تنش‌ها با اسلام‌گرایان تندروی کشورش دست به گریبان است. این گروه‌های افراطی، جهاد اسلامی را علیه آمریکا موعظه می‌کنند و ترجیح می‌دهند کشور سکولار ترکیه به حکومت شریعت اسلامی بدل شود.
بدین گونه سیاستمداران حاکم ترکیه در وضعیت دشواری قرار گرفته‌اند: آنها می‌گویند، از یک سو قصد دارند مانع از خطر ایجاد بی‌‌ثباتی بشوند، و از سوی دیگر، با یک برخورد شدید با اسلام‌گرایان افراطی، اصول دمکراتیکی را نقض خواهند کرد که در غرب برای آنها شأن و منزلت به همراه آورده است.
در آستانه‌ی ورود اوباما به ترکیه، هزاران نفر در دو شهر استانبول و آنکارا علیه سیاست خارجی آمریکا دست به تظاهرات زدند. تظاهرکنندگان در آنکارا که محل ورود اوباما است، شعار می‌دادند: «ما تو را نمی‌خواهیم!»، «اوباما برو به خانه‌ات!»
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یکی از تظاهرکنندگان گفت، اعتراض آنها متوجه شخص اوباما نیست، بلکه انتقاد و اعتراضی است به سیاست خارجی دولت آمریکا. وی می‌گوید، این کشور نباید از ترکیه به عنوان دالان اعزام واحدهای نظامی‌‌اش به عراق استفاده کند.
برخی دیگر تظاهرکنندگان آمریکا را متهم می‌کنند، نسبت به حملات اسرائیل به فلسطینی‌های ساکن نوار غزه بی‌تفاوت بوده است.
عضویت ترکیه در اتحادیه‌اروپا علامت مثبتی است برای جهان اسلام
باید اشاره کرد که اوباما در اجلاس سران آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا در پراگ، خواستار پذیرش ترکیه در اتحادیه‌ی اروپا شده بود. وی گفت، عضویت کامل ترکیه در اتحادیه‌ی اروپا، به منزله‌ی علامتی مثبت برای جهان اسلام خواهد بود.
هم‌‌اکنون مذاکرات ورود ترکیه به اتحادیه‌ی اروپا که از سال ۲۰۰۵ در جریان است، به بن‌بست کشیده شده است. یک عامل، اختلاف نظر درباره‌ی مسئله‌ی قبرس و عامل دیگر نقض حقوق بشر در ترکیه است.
صدراعظم آلمان واکنشی خویشتندار نسبت به این سخنان باراک اوباما نشان داد. آنگلا مرکل روز یکشنبه در سخنان خود در پراگ گفت، برداشت‌های مختلفی در این زمینه‌وجود دارد؛ برخی خواستار یک قرارداد شراکت با ترکیه با امتیازات ویژه هستند و برخی دیگر عضویت کامل ترکیه را ترجیح می‌دهند. وی افزود: «در این زمینه هنوز بحث و مشاجره جریان دارد». ولی از نظر صدراعظم آلمان، پیوند تنگاتنگ جهان اسلام و به ویژه ترکیه با اتحادیه‌ی اروپا امر کاملا صحیحی است.
اردوغان: آمریکا برای صلح جهانی تلاش بیشتری به خرج بدهد
رجب طیب اردوغان از باراک اوباما خواست، در دوران ریاست جمهوری خود تلاش بیشتری برای صلح در جهان از خود نشان دهد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، نخست وزیر ترکیه گفت: «وظیفه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا باید این باشد، در مقیاس جهانی برای صلح تلاش بورزد.» اردوغان در پاسخ به پرسش خبرنگاران که ترکیه چه پیامی برای اوباما دارد گفت: «آقای اوباما بیش از هر یک از ما در این زمینه مسئولیت دارد.»
چگونه اوباما نخست وزیر ترکیه را برای دبیرکلی راسموسن قانع کرد
هنوز دشوار بتوان گفت که نخست وزیر ترکیه رجب طیب اردوغان بالاخره چگونه انتخاب راسموسن به دبیرکلی ناتو را پذیرفت. به گزارش "اشپیگل آنلاین" به نقل از دیپلمات‌ها، سران آلمان، فرانسه و آمریکا به همراه دبیرکل تاکنونی یاپ د هوپ سخفر ملاقات مشورتی کوتاهی با یکدیگر داشته‌اند.
ولی حرکت تعیین‌کننده از سوی آمریکا بود. اوباما طی یک گفتگو با عبدالله گول رئیس جمهوری ترکیه و تماس تلفنی با اردوغان کوشید تا نگرانی‌های ترکیه را برطرف سازد.
از قرار معلوم مسئله‌ی ترکیه بیشتر شبکه‌ی تلویزیونی کردی زبان متعلق به حزب کارگران کردستان ترکیه (PKK) است که "روژ تی وی" نام دارد. از سوی دیگر چشم‌انداز دادن یک مقام بلند‌پایه‌ی ناتو را به ترکیه در نظر گرفته‌اند. ولی هیچ‌یک از این گمانه‌ها در پایان نشست سران ناتو قابل تأیید قطعی نبود.
راسموسن نیز در پی انتخابش به عنوان دبیرکل ناتو، نشانه‌های آشتی‌جویانه به سخنان خود داد. وی گفت، نهایت تلاش خود را در جهت همکاری نزدیک با ترکیه به کار خواهد بست.
راسموسن افزود که رابطه با جهان اسلام از اهمیتی تعیین‌کننده برخوردار است. وی اعلام کرد که فعالیت شبکه‌ی تلویزیونی "روژ تی وی" را مورد بازبینی قرار خواهد داد.
DK/SJ