"صدای جنبش زنان آلمان" ۷۰ ساله شد

روز سوم دسامبر ۱۹۴۲ در شهر ووپرتال آلمان دختری به دنیا آمد که امروز نامش در ویکیپدیا به عنوان «سرشناس‌ترین چهره فمینیست آلمان" ثبت شده است.
 آلیس شوارتسر دوران کودکی و نوجوانی خود را با مادر بزرگ و پدربزرگش گذراند. بعدها به پاریس رفت و در آنجا مدتی به عنوان خبرنگار فعالیت کرد.  شواتسر سپس به آلمان بازگشت و با خود کمپین "ما سقط جنین کرده‌ایم" را به ارمغان آورد.
 این کمپین در سال ۱۹۷۱ تابوی سقط جنین را در آلمان شکست و این عمل را که مغایر قانون اساسی این کشور بود، به بحث روز زنان روشنفکر تبدیل کرد. در این کمپین ۳۷۴ زن آلمانی در رسانه‌ها اعلام کردند که آنها دست کم یک بار در عمر خود سقط جنین کرده‌اند.

الگوی این کمپین، "مانیفست ۳۴۳" فرانسه بود که در آن ۳۴۳ زن فرانسوی، از جمله سیمون دوبووار، کاترین دنوو، ژان مورو، مارگریت دوراس، فرانسوا ساگان و آگنس وردا خواستار حق سقط جنین برای زنان فرانسوی شده بودند.

کتاب و مجله‌ی فمینیستی

آلیس شوارتسر با انتشار نخستین کتابش "تفاوت کوچکی با پیامدهای بزرگ" موفقیت چشمگیری کسب کرد و به عنوان نویسنده‌ای انتقادی نسبت به تبعیض جنسیتی مطرح شد. او در این کتاب  به کارکرد سکس و عشق در رابطه با اعمال قدرت در روابط بین زن و مرد می‌پردازد.

شوارتسر با درآمد حاصل از این کتاب در سال ۱۹۷۷ مجله‌ی "اما"  (Emma) را تاسیس کرد. اين ماهنامه در ميان مبارزان و مدافعان حقوق زنان جايگاه ویژه‌ای کسب کرد. "اما" با انتشار مقاله‌ها و گزارش‌های مربوط به مسائل زنان در آلمان و ديگر كشورها تا به امروز تلاش می‌کند، آگاهى عمومى نسبت به امور زنان و تبعيض در مورد آنان را بالا ببرد.

در تیررس انتقاد

شوارتسر در طول مبارزات پر ارزش خود برای دفاع از حقوق زنان از همه سو مورد انتقاد قرار گرفته و  ناسزاهای زیادی را نیز شنیده است؛ نه تنها از سوی مردان بلکه از طرف زنان، حتی زنانی که خود جناحی از جنبش زنان آلمان را تشکیل می‌دادند. برخی تا جایی پیش رفته‌اند که از او تصویری خشن و "عقب‌مانده" ارائه می‌کنند.

شواتسر در مصاحبه‌‌ای با دویچه وله علت این گونه برخوردها را چنین توضیح می‌دهد: «اگر ما زنان که ۵۲ درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهیم، با هم توافق داشتیم که لازم نبود در مورد این چیزها با هم حرف بزنیم. یکی از فمینیسنت‌های آمریکایی در آغاز دهه‌ی هفتاد گفته، اولین گام جنبش زنان، آشتی کردن با زنان است نه با مردان. زنان، هزاران سال سنت مبارزه و رقابت با یکدیگر را دارند. هر زنی، در جلب نظر مردی که از هر نظر به او وابسته بوده، وجود زن دیگر را تهدیدی برای خود حساب می‌کرده. از آن‌جا که زنان، به عنوان "جنس دوم"، قرن‌ها تحت فشار بودند و تا اندازه‌ای هنوز هم هستند، این "خود تحقیری" را به هم‌جنس‌های خود هم منتقل می‌کند.»

"تنها صدا"

 در برخی رسانه‌ها از آلیس شوارتسر به عنوان "صدای جنبش زنان آلمان" نام می‌برند. او خود در این باره می‌گوید: « بیچاره جنبش زنان! این اشتباه است. جنبش زنان از صداهای زیادی تشکیل شده. عده‌ای هم به درستی، به این "لقب"اعتراض کرده‌‌اند. در واقع، من همیشه تنها و فردی عمل کرده‌ام و برای انجام این و آن هدف و فعالیت مشخص، در مراحلی خاص دنبال همراه گشته‌ام».

شوارتسر در این مصاحبه، در پاسخ به این پرسش که برای زنان جوان چه توصیه‌ای دارد، می‌گوید: «این که به هر قیمتی نخواهند مورد علاقه‌ی مردها قرار بگیرند و دوست داشته شوند و به چالش تن در دهند. این خیلی مهم است. و بر حق برابری با مردان پافشاری کنند و وقتی رعایت نمی‌شود، دست به اعتراض بزنند. پیشرفت در کار و شغل و مقام، سهمیه‌بندی در زمینه‌های مختلف؛ این‌ها همه مسائلی هستند که نباید به سادگی از آن‌ها گذشت و ما در مجله‌ی "اما" هم شدیداً از آن‌ها پشتیبانی می‌کنیم. ولی به همان‌اندازه هم اهمیت دارد که زنان فرای منافع شخصی خود، مسائل جهانی را در نظر بگیرند و برای احقاق حقوق در این سطح هم مبارزه کنند. یعنی به زندگی خود معنا بدهند. این زندگی، آن ‌وقت لذت دارد.»

آلیس و اسلام

شوارتسر یکی از منتقدان سرسخت حجاب اسلامی است و در بسیاری از میزگردها و بحث‌هایی که در رابطه با اسلام و حقوق شهروندی برگزار می‌شود، در این باره اظهار نظر می‌کند. او معتقد است که حجاب اسلامی نشانه‌ی برتری مردان است و هویت فردی زنان را از بین می‌برد و آنها را به گروهی یک‌شکل تبدیل می‌کند. شوارتسر می‌گوید: «حجاب زن، چنان تفاوتی بین زنان و مردان ایجاد می‌کند که انگار دو موجود از دو کره‌ی متفاوت هستند.»