ظریف: آماده همکاری با همه کشورهای اسلامی هستیم
۱۳۹۵ اسفند ۲۷, جمعه
وزیر خارجه دولت حسن روحانی در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی "المیادین" لبنان که شامگاه پنج‌شنبه (۱۶ مارس/ ۲۶ اسفند) پخش شد تاکید کرد که ایران "در چارچوب سیاست عدم تجاوز و عدم مداخله در امور داخلی" آماده همکاری با همه کشورهای اسلامی منطقه است.
محمد جواد ظریف با تاکید بر این که ایران می‌تواند روابط خوبی با عربستان سعودی داشته باشد گفت: «من به عربستان نصیحت می‌کنم که به جای نزدیک شدن به دیگران برای آسیب زدن به ایران، با ما همکاری کند.»
ظاهرا اشاره ظریف به خبرهایی است که درباره هم‌سویی و همکاری احتمالی میان اسرائیل و عربستان علیه ایران منتشر شده است. حدود سه هفته پیش وزیر دفاع اسرائیل، آویگدور لیبرمن با بیان این که کشورهای عربی "میانه‌رو" دریافته‌اند خطر اصلی از جانب ایران متوجه آنهاست خواستار تشکیل یک ائتلاف دفاعی با این کشورها شد.
وزیر خارجه در گفت‌وگو با المیادین بدون نام بردن از همتای عربستانی خود، به سخنان اخیر عادل الجبیر که ایران را "تعامل ناپذیر" و حامی گروه‌های تروریستی در منطقه خوانده واکنش نشان داد و گفت: «کشورهایی که اقدامات اشتباه انجام می‌دهند خود را باید سرزنش کنند نه ایران را. این اشتباه ما نیست که کشورهای دیگری تصمیم می‌گیرند بدون علت به یمن تجاوز کنند.»
بیشتر بخوانید: پیشنهاد اسرائیل به کشورهای عربی برای همکاری علیه ایران
عربستان و اغلب کشورهای عربی کناره خلیج فارس، جمهوری اسلامی را به حمایت از گروه‌های شورشی در کشورهایی مانند یمن و بحرین و دامن زدن به بی‌ثباتی در برخی دیگر از کشورهای منطقه متهم می‌کنند.
به رغم این اتهام‌زنی‌ها، ظریف از آمادگی تهران برای گسترش روابط منطقه‌ای خبر داد و تاکید کرد: «ما باید آمادگی عربستان برای همکاری را لمس کنیم و اینکه عربستان باید بداند که تهدید تروریسم متوجه این کشور هم هست.»
نرمش ظریف، پرخاش امام جمعه
در حالی که وزیر خارجه درباره کشورهای همسایه لحنی آشتی‌جویانه دارد و بر "وجود اراده مشترک برای بهبود روابط" میان ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تاکید می‌کند، حجت‌الاسلام محمدعلی موحدی کرمانی، امام جمعه موقت تهران در خطبه‌های نماز این هفته به شدت از عربستان انتقاد کرده است.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، موحدی کرمانی در خطبه‌های نماز ۲۷ اسفند گفت: « وزیر خارجه عربستان ایران را حامی اصلی تروریسم در دنیا می‌داند، در حالی که کشورش در یمن سیل خون راه انداخته و کودک‌کشی کار روزانه آنهاست.»
سخنان تحریک‌آمیز و تشنج‌آفرین علیه کشورهای عربی همسایه ایران، پیش از این نیز در خطبه‌های نماز جمعه سابقه داشته و مشابه آن از زبان برخی فرماندهان سپاه پاسداران و بسیج و دیگر شخصیت‌های نهادهای حکومتی و اصول‌گرایان افراطی نیز شنیده شده است.
تبریک مرگ ملک عبدالله توسط جنتی
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان حدود دو سال پیش و پس از مرگ ملک عبدالله پادشاه پیشین عربستان، او را "قارون سعودی" خواند و تصریح کرد که مرگ او را باید به اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها تسلیت و "به مومنان و مسلمانان و کسانی که واقعا غصه اسلام و شیعه را می‌خورند" تبریک گفت.
احمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد نیز سال گذشته از حمله به سفارت‌خانه عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد که به قطع روابط دیپلماتیک تهران و ریاض منجر شد حمایت کرد. او مدتی بعد این موضع‌گیری را تعدیل داد و در عین حال از این که حمله‌کنندگان به سفارت "تندرو، قانون‌شکن و افراطی" خوانده شده‌اند انتقاد کرد.
بیشتر بخوانید: واکنش متفاوت ایران و عربستان به پیشنهاد میانجیگری چین
غلامرضا انصاری (سفیر پیشین ایران در بریتانیا و ترکمنستان) در یادداشتی که ۲۵ اسفند در روزنامه الکترونیکی "امید ایرانیان" منتشر شد از دولت حسن روحانی خواست سال آینده استراتژی‌های سیاسی را با تدبیر و تعقل عملی کند، تا از "ایجاد چالش‌های جدید برای کشور و همچنین انجام رفتارهای تحریک‌آمیز" جلوگیری شود.
دخالت نهادهای غیرمسئول در سیاست خارجی
انصاری در بخشی از یادداشت خود نوشته است: «دولت و حکومت جمهوری اسلامی ایران باید در سال پیش رو تلاش کند تا بحران جدید و خودساخته‌ای در عرصه دیپلماتیک ایجاد نکند، در عین حال دستگاه‌های سیاست‌گذار ارشد کشور از جمله شورای عالی امنیت ملی باید تدابیر شایسته‌تری در این زمینه اتخاذ کنند تا سازمان‌ها و نهادهایی که مسئولیتی در حوزه سیاست خارجی ندارند، به مجادلات و تعاملات دیپلماتیک ورود نکنند.»
دولت برای عادی سازی روابط با کشورهای عربی منطقه گام‌های مشخصی برداشته که سفر اخیر رئیس جمهور به عمان و کویت و اظهارات آشتی‌جویانه ظریف نمونه‌ای از آنها ارزیابی می‌شود.
نهادهایی مانند "شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه" و تشکیلات عظیم سپاه و بسیج با سازمان‌های اطلاعاتی وابسته به آنها، از نهادهای حکومتی محسوب می‌شوند که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای فعالیت می‌کنند و مطابق شواهد موجود خود را مقید به همراهی با سیاست خارجی دولت نمی‌دانند.