فشارها بر اوپک برای کاهش صادرات
۱۳۸۷ اسفند ۲۳, جمعه
ماه‌هاست که بهای سبد نفتی سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در حدود بشکه‌ای ۴۰ دلار باقی مانده است، بهایی بسیار کم برای اعضایی هم‌چون ایران که بخش بزرگ بودجه آنها، به طور مستقیم از فروش نفت خام تأمین می‌شود. تحلیلگران اوپک انتظار دارند که نمایندگان اعضای این سازمان در نشست خود در روز یکشنبه (۱۵ مارس / ۲۵ اسفند) دست‌کم به صورت «نمادین» تولید روزانه خود را کاهش دهند.
بهای نفت اوپک در تابستان گذشته تا آستانه ۱۵۰ دلار پیش رفت. اما در پی سقوط یکصد دلاری آن، ۱۲ عضو این سازمان، از آن زمان تا کنون، ۲/ ۴ میلیون بشکه از صادرات خود در روز را کاهش داده‌اند، با وجود این، هنوز موفق نشده‌اند بهای نفت را در حد ۷۵ دلاری که قصد داشتند، نگه‌دارند.
از سوی دیگر، موانع دیگری بر سر راه کاهش صادرات وجود دارد، به عنوان مثال کشورهایی که اقتصادشان به صادرات وابسته است، نمی‌توانند صادرات خود را بیش از حد کاهش دهند، هر چند که، به اعتقاد برخی کارشناسان، حتی کشورهای ثروتمندی هم‌چون عربستان سعودی هم علاقه‌ای به کاهش بیش از حد صادرات ندارند.
نکته دیگر این‌که، کاهش شدید صادرات یا افزایش بهای نفت، می‌تواند مصرف‌کنندگان را به سمت استفاده از انرژی‌های جایگزین هدایت کند. بر همین اساس و به دلایل مشابه، احسان الحق، از مرکز مشاوره بین‌المللی "JBC" بر این عقیده است که وزیران نفت اوپک در نشست یکشنبه، صادرات را کاهش نمی‌دهند. به نظر الحق، عربستان ترجیح می‌دهد منتظر تأثیر کاهش‌های تا کنونی بر بازار بماند، تا به فکر کاهش‌های جدید باشد.
وجود نفت در بازار و کاهش همزمان مصرف
بر اساس برآوردها، هنوز هم انبارهای نفت در سراسر جهان موجودی کافی دارند. پیش‌بینی‌های عبدالله البدری، دبیرکل اوپک، نیز از مصرف روزانه حدود ۱/ ۸۴ میلیون بشکه در سال ۲۰۰۹ حکایت دارد. این میزان ۵۷/ ۱ میلیون بشکه کمتر از مصرف روزانه جهان در سال ۲۰۰۸ است. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که مصرف، ۳۸/ ۱ میلیون بشکه در روز کاهش یابد و "JBC" معتقد است که مصرف روزانه حدود نیمی از مقادیر یادشده کمتر خواهد بود. نکته مشترک این‌که مصرف روزانه در سال جدید کاهش خواهد یافت.
کارشناسانی هم هستند که معتقدند صادرات نفت اوپک باید کاهش یابد، تا قیمت بیش از این افت نکند. به گفته یکی از تحلیلگران اقتصادی کومرتس‌بانک آلمان، اگر اوپک صادرات خود را در حد کنونی حفظ کند، قیمت نفت باز هم سقوط خواهد کرد. به اعتقاد وی، با توجه به این‌که برخی کشورهای عضو اوپک هم‌چون کویت و امارات متحده عربی در هفته‌های اخیر از کاهش صادرات سخن رانده‌اند، این احتمال وجود دارد که نمایندگان اوپک در نشست روز یکشنبه، تصمیم به کاهش نیم تا یک میلیونی صادرات روزانه بگیرند.