معاون رئیسجمهوری عراق تحت پیگرد اینترپل
۱۳۹۱ اردیبهشت ۱۹, سهشنبه
اینترپل روز سهشنبه (۸ مه/۱۹ اردیبهشت) "یادداشت سرخی" برای ۱۹۰ کشور عضو این سازمان بینالمللی فرستاد. فراخوانهای اینترپل بر حسب اهمیت آنها در چند رنگ دستهبندی شدهاند که سرخ مهمترین آنهاست. این یادداشت به آگاهی میرساند که نام طارق الهاشمی، معاون رئیسجمهوری عراق، در فهرست افراد تحت پیگرد قرار گرفته است.
پلیس بینالمللی با این یادداشت از کشورهای عضو خواسته است که برای دستگیری طارق الهاشمی کمک کنند. این یادداشت به درخواست دادگستری عراق صادر شده است. پشتیبانی از درخواست اینترپل برای کشورهای عضو التزامآور نیست.
دادگستری عراق طارق الهاشمی را که یک سیاستمدار سنی است مظنون به برنامهریزی حملات تروریستی میداند. ولی پشتیبانان الهاشمی معتقدند که حکم جلب وی از طرف دولت نوریالمالکی، نخست وزیر عراق طرحریزی شده و هدف آن حذف یکی از مخالفان از صحنه است. نوریالمالکی به اردوی شیعیان عراق تعلق دارد.
طارق الهاشمی برای جلوگیری از بازداشت خود نخست به منطقهی خودمختار اقلیم کردستان واقع در شمال عراق گریخت و از آنجا به خارج از کشور رفت. وی سپس به ترکیه رفت و در استانبول سکونت گزید. دولت ترکیه به او پناه داده است.
تیرگی مناسبات میان ترکیه و عراق
رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، ماه گذشته بارها نوریالمالکی، نخست وزیر عراق را متهم کرد که مسئول تنشهای فزاینده میان احزاب شیعه و سنی در عراق است. اردوغان همچنین مالکی را متهم کرد که میخواهد قدرت را در عراق به انحصار خود درآورد.
نوری المالکی نیز متقابلا ترکیه را کشوری نامید که علیه عراق "خصومت" میورزد و در امور داخلی این کشور مداخله میکند.
در پی این حملات لفظی دو کشور علیه یکدیگر، مناسبات میان آنها رو به تیرگی نهاد. نخست وزارت خارجهی عراق در تاریخ ۲۲ آوریل سال جاری، یونس دمیرر، سفیر ترکیه را احضار کرد و دو روز پس از آن نیز وزارت خارجهی ترکیه، کاردار عراق در این کشور را برای ادای توضیح فراخواند.
پس از حملهی نظامی آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، بغداد بارها ترکیه را به دخالت در امور داخلی خود متهم کرده است. ولی تنشهای اخیر میان دو کشور زمانی شدت گرفت که رجب طیب اردوغان مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق را ملاقات کرد.
اردوغان اخیرا تاکید کرد که دولت وی میان شیعیان و سنیان و کردها تفاوتی قائل نیست. وی تصریح کرد که: «همهی آنان برادران ما هستند». وی همزمان خاطر نشان ساخت که ترکیه در امور داخلی عراق مداخله نمیکند.
خطر ایجاد یک کانون متشنج دیگر
اگر چه خشونتهای مذهبی میان شیعیان و سنیان عراق نسبت به سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ کاهش یافته است، ولی پس از خروج نیروهای آمریکایی از این کشور در ماه دسامبر سال گذشته، تنش میان شیعیان و سنیان و کردهای عراق رو به فزونی گذاشته است.
ترکیه پس از آلمان بزرگترین شریک بازرگانی عراق است. نیمی از تجارت میان دو کشور از طریق مناطق کردنشین صورت میگیرد. اردوغان تصریح کرده مادامی که مانعی بر سر راه این معاملات ایجاد نشود، ترکیه به مناسبات دوستانهی خود با همسایگانش ادامه میدهد.
یکی دیگر از مسائل مورد اختلاف دو کشور، رویکردهای متفاوت آنها در مورد بحران سوریه است. در حالی که دولت اردوغان از مبارزات مردم سوریه علیه رژیم بشار اسد پشتیبانی میکند، دولت مالکی در کنار جمهوری اسلامی همچنان به حمایت از بشار اسد ادامه میدهد.
ترکیه بیم دارد که افزون بر تشدید بحران در سوریه، گسترش اختلافات میان شیعیان و سنیان در عراق، کانون آشوب تازهای در منطقه و در همسایگی ترکیه ایجاد کند و ثبات این منطقه را به مخاطره اندازد.