’پژاک‘ چه جریانی است؟ • مصاحبه
۱۳۸۶ آبان ۱۵, سه‌شنبه
دویچه‌وله: آقای سقزی، حزب "پژاک" چه حزبی است؟
بابان سقزی: حزب “حیات آزاد کردستان“، با اسم اختصاری‌اش "پژاک"، حزبی‌ست که نوروز ۲۰۰۴ در کردستان ایران تشکیل شد. این حزب با شرکت اکثر قشر دانشجو و قشر تحصیلکرده کردهای کردستان ایران، و البته غیر از کردها از ملیت‌های مختلف مثل فارس و ملیت‌های دیگر، حتا ترک هم در این حزب برای تاسیس این حزب شرکت کرده‌اند. و از سال ۲۰۰۴ به بعد عملیات سیاسی یا مبارزات سیاسی و عملیات نظامی خودشان را علیه رژیم اسلامی ایران شروع کرده‌اند و تا حالا ادامه داده‌اند.
دویچه‌وله: میزان محبوبیت این حزب در چه حد است؟
سقزی: خب البته در عرض این دوسال و خرده‌ای خیلی سخت است که بخواهیم این را توضیح بدهیم، یعنی به اصطلاح آماری را در دست داشته باشیم. ولی واقعیت این است که در این مدت کوتاه توانسته خیلی سریع در میان قشر روشنفکر و دانشجوهای کرد و غیرکرد در ایران گسترش پیدا بکند و استقبال زیادی از طرف جوانان از این حزب شده است.
دویچه‌وله: نظر احزاب دیگر کرد نسبت به این حزب چیست؟
سقزی: احزاب دیگر کردی اصولا چون این حزب برایشان یک خرده به اصطلاح ناشناس است، مخصوصا که (از لحاظ) فکری و ایدئولوژیکی، وابسته به رهبری عبدالله اوجلان در کردستان ترکیه هستند. حزب دموکرات کردستان، خودش حالا دو شاخه شده و کومله نیز چندین شاخه شده، در میان این شاخه‌های مختلف احزاب بعضی‌ها نظر متمایل و رابطه سیاسی با پژاک دارند و بعضی‌هایشان تا حالا هیچ رابطه سیاسی و همکاری با همدیگر ندارند.
دویچه‌وله: آیا مشی این حزب کاربست سلاح است؟
سقزی: اصولا مبارزه سیاسی اینها از بدو تاسیس‌شان در اطلاعیه‌های اعلام موجودیت‌شان این را اعلام کرده‌اند که بخاطر امکان نبودن فضای سیاسی آزاد در کردستان ایران مجبور شده‌اند که اینها مسلح باشند برای دفاع از خود. یعنی طبق اطلاعیه‌هایی که اعلام کردند و در رسانه‌های عمومی اعلام کردند، اسلحه‌ای که در دستشان هست برای دفاع از خودشان است، نه حالت تهاجمی داشته باشد. ولی خب نیروی سپاه پاسداران و بسیج تا حالا این موقعیت را به اینها نداده‌اند و همیشه زیر تیررس نیروی سپاه پاسداران بودند. به همین خاطر اینها به صورت یک نیروی تشکل نظامی بیشتر مطرح‌اند، تا به صورت یک حزب سیاسی غیرنظامی. می‌شود اینجوری تعریف کرد.
دویچه‌وله: نظر این حزب در مورد نظام سیاسی چیست؟
سقزی: حزب حیات آزاد کردستان طی دو کنگره‌ای که داشته و اطلاعیه‌اش به طور علنی در اختیار رسانه‌های عمومی قرارداده شده، اینها خواهان ایجاد یک حکومت فدرال در ایران هستند و کردستان هم بخشی از این نظام فدرالی در ایران است که طالب یک حکومت دموکراتیک هستند که بتواند منافع ملتهای مختلف ایران که به صورت یک کشوری‌ست که مثل موزاییک‌های مختلفی از طیف‌ها و ملیت‌های مختلفی که در کنار هم جمع شدند و در ایران زندگی می‌کنند، بتوانند در این سیستم فدرالی که بتواند منافع مساوی این ملتها را تامین بکند، خواهان یک چنین سیستمی هستند و تلاششان برای ایجاد یک حکومت فدرال در ایران است.
دویچه‌وله: شما گفتید که در عرض مدت کوتاهی این حزب رشد زیادی داشته و فعالیت نظامی هم دارد این حزب. شما دلیل این رشد و دلیل علت گرایش مردم در کردستان به این نوع رادیکالیزم را چه می‌دانید؟
سقزی: من البته شخصا موافق این کلمه رادیکال نیستم، چون اصولا آنها در بیانیه‌ی خودشان به صورت رادیکال در برابر مسئله‌ی کرد و منافع مردم کرد برخورد نمی‌کنند و اصولا حتا خواهان این هستند که اگر بشود راهکاری پیدا بکنند با خود رژیم جمهوری اسلامی که بتوانند در چارچوب مناسبات به اصطلاح با حقوق بین‌المللی بتوانند مردم کرد هم بتواند در ایران در یک فضای مناسب زندگی کند. ولی خب واقعیت این است که در رژیم جمهوری اسلامی گنجایش و پذیریش هیچ نوع امکانی نیست. نه فقط برای کردها، بلکه برای تمام مردم ایران که بشود آزاد حق و حقوق مردم ایران را به صورت سیاسی مطالبه کرد. لذا حزب حیات آزاد کردستان در آن موقعیت، مخصوصا سال ۱۹۹۳ به بعد و تا سال ۲۰۰۴ یک خلاء سیاسی در فضای کردستان بود و بوجودآمدن و تولد پژاک در آن موقعیت به عنوان یک ضرورت تاریخی می‌شود محسوب کرد و اگر پژاک هم به دنیا نمی‌آمد به عنوان یک حزب سیاسی، مطمئنا حزب دیگری بوجود می‌آمد. چون آن فضایی که جمهوری اسلامی از طریق نیروهای نظامی حاکم کرده بود در کردستان ایران این خلا را بوجود آورده بود که سازمانی و تشکلی بتواند این فضا را پر کند و حزب حیات آزادی کردستان می‌شود گفت ملود این خلا سیاسی بود که در کردستان ایران بود.
دویچه‌وله: آقای سقزی یک تحلیلگر ترک بنام روشن چکیر، در مطلبی که در سایت شبکه‌ی اول تلویزیون آلمان درج شده، گفته است که آمریکا از پژاک پشتیبانی می‌کند که بازوی ایرانیPKK است، یعنی درست شده است برای درگیری با دولت ایران. ارزیابی شما از گفته‌ی این تحلیلگر ترک چه هست؟
سقزی: من البته سوژه مطالبم بیشتر روزنامه‌های خود انگلستان و آمریکا است، روزنامه ی گاردین چاپ لندن یا روزنامه‌ی تایمز که خود روزنامه‌نگاران و خبرنگاران این ارگانهای رسانه‌ای غرب به اصطلاح خودشان به پایگاههای پژاک در کوههای قندیل که ارتفاعی بالای ۴هزار متر دارند، خودشان مستقیما رفتند و مطلب تهیه کردند و در مصاحبه‌هایی که داشتند با رهبری پژاک، مخصوصا فردی که عضو رهبری حزب حیات آزاد کردستان (پژاک) بوده، درباره‌ی رابطه آمریکا با حزب حیات کردستان اعلام کردند که آنها رابطه‌ی سیاسی دارند. ولی از اینکه آمریکا بخواهد به صورت مستقیم و علنی پشتیبانی کند، تا حالا هیچ گزارشی به این صورت نیامده و خود وزارت امور خارجه آمریکا هم این مورد تکذیب کرده است.
ولی واقعیت، یعنی منابع داخلی و محلی در کردستان عراق حاکی بر این است که هلیکوپترهای نظامی آمریکا چندین بار به پایگاههای پژاک، یعنی پرواز داشتند در آن منطقه و ارتباط داشتند، ولی مواردی که مطرح شده و جنبه‌هایی که مطرح شده، این از هیچ نهاد و منبعی تایید نشده است و پژاک به عنوان یک نیروی نظامی که علیه جمهوری اسلامی ایران وارد یک مبارزه سیستماتیک شده است، می‌شود گفت، یعنی اگر بخواهد یک تحلیل اینجوری بشود، در برابر این حمله‌هایی که نیروهای نظامی که ایران آنها را تقویت می‌کند در منطقه‌ی جنوب عراق، یعنی در بصره و این مناطق، پژاک می‌شود گفت آن بالانس را بین روابط آمریکا و ایران دارد بازی می‌کند. می‌شود اینجوری تعبیر و تفسیر کرد. یعنی پژاک تنها نیرویی‌ست که فعلا در داخل ایران، البته مخصوصا در استانهای کردنشین ایران، به صورت علنی در استانهای ایلام، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی فعالیت دارد و می‌شود گفت که آمریکا به صورت ضمنی و تا حالا به صورت علنی هیچ موردی را تأیید نکرده است. ولی موافق این نوع عملیات هست. می‌شود این‌گونه تعبیر و تفسیر کرد.