کنفرانس بین‌المللی افغانستان و دعوت از ایران • مصاحبه
۱۳۹۰ شهریور ۲۵, جمعه
روز پنجم دسامبر (۱۵ آذر) امسال، ده سال پس از کنفرانس افغانستان در پترزبرگ در نزدیکی شهر بن آلمان، بار دیگر نمایندگان جامعه جهانی در کنفرانسی در همین شهر شرکت می‌کنند تا در مورد راه‌های ایجاد ثبات و امنیت در افغانستان تصمیم‌گیری کنند. كنفرانس موسوم به "بن دوم" در سطح وزرای امور خارجه برگزار می‌شود. در این راستا ميشائیل اشتاينر، نماينده ويژه آلمان درامور افغانستان و پاكستان اخیراَ به ایران رفت و از جمله با محمدعلی فتح‌الهی، معاون وزير خارجه ایران دیدار و گفت‌و‌گو کرد. رسانه‌های ایران در این رابطه اعلام کردند که ميشائیل اشتاينر به منظور دعوت رسمی از جمهوری اسلامی برای شركت در كنفرانس "بن دوم" به تهران آمده بود. دویچه وله فارسی در گفت‌و‌گویی مکاتبه‌ای با آقای اشتانیر، دیدگاهش را در مورد این کنفرانس، تاثیر کشورهای منطقه در ثبات افغانستان و جنبه‌های سفرش به ایران پرسیده است.
دویچه وله: پنجم دسامبر ، ۱۰ سال پس از کنفرانس پترزبرگ، بار دیگر کشورهای جهان در کنفرانس دیگری برای بحث و تصمیم‌گیری در باره‌ی وضعیت افغانستان در همین محل گرد هم می آیند. چه انتظاری از این کنفرانس دارید؟
میشائیل اشتاینر: کنفرانس جهانی افغانستان سه هدف اصلی برای تعیین خط‌مشی آینده این کشور دارد. اولین هدف برنامه‌ریزی انتقال قدرت از نیروهای بین‌المللی به دولت افغانستان است. این انتقال قدرت بر طبق برنامه از قبل تعیین شده از اواسط سال جاری میلادی آغاز شده و باید تا پایان سال ۲۰۱۴ پایان پذیرد. در آغاز کار کنفرانس در ماه دسامبر تجربه شش ماهه‌ای از شروع این مرحله در دست خواهد بود. با استفاده از این تجربه خط مشی سال‌های آینده برای انتقال قدرت تعیین و راهکارهای پیشنهادی برای انتقال قدرت ارزیابی و مشخص خواهند شد. همچنین وظایف نیروهای بین‌المللی و دولت افغانستان نیز تا پایان سال ۲۰۱۴ مشخص می‌شوند.
دومین هدف تعیین کمک‌های جهانی به افغانستان پس از پایان سال ۲۰۱۴ و تحویل قدرت به دولت افغانستان است. گرچه پس از ۲۰۱۴ دیگر نظامیان کشورهای جهان خاک افغانستان را ترک کرده‌اند، اما آموزش نیروهای امنیتی افغانستان و حمایت از آنها ادامه خواهد یافت. غرب نباید اشتباهی را که اتحاد شوروی سابق در سال ۱۹۸۹ به هنگام ترک افغانستان مرتکب شد، تکرار کند.
در همین راستا مهم‌ترین پیام کنفرانس بن باید این جمله باشد: «ما افغانستان را تنها نخواهیم گذاشت.»
سومین هدف اصلی کنفرانس بن حمایت از آشتی ملی در افغانستان است. این کنفرانس قرار است اصول بنیادین فرایند سیاسی در افغانستان را مشخص کند. در این فرایند بر زمین نهادن سلاح، نفی تروریسم بین المللی و قبول قانون اساسی افغانستان اصول ضروری برای تحقق آشتی ملی در افغانستان خواهند بود. البته در این فرایند باید همه گروه‌های موجود در افغانستان شرکت کنند و صحبت تنها بر سر طالبان و دولت مرکزی این کشور نیست. دولت افغانستان نیز باید نتایج این کنفرانس را به رسمیت شناسد و اجرا کند.
رسانه‌های ایران اعلام کرده‌اند که شما در سفرتان به تهران کوشیده‌اید نظر ایران را برای شرکت در این کنفرانس جلب کنید. چه انتظارات و امیدهایی با این سفر آمیخته بودند و آیا سفرتان به ایران و گفت‌و‌گوهای‌تان با مقامات ایرانی نتیجه بخش بودند؟
ایران با صدها کیلومتر مرز مشترک با افغانستان در آینده این کشور نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. بسیار پراهمیت است که ایران در تصمیم‌گیری‌های جهانی در مورد افغانستان شرکت و از اجرای مصوبات آنها حمایت کند. من به این امر خوش بین هستم، زیرا ایران نیز چون ما علاقمند به افغانستانی با ثبات است. ثبات در افغانستان و برقراری اوضاع امیدوارکننده اقتصادی در این کشور امکان بازگشت پناهندگان میلیونی افغانستان را به کشورشان فراهم می‌کند. با برقراری ثبات در افغانستان مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیز می‌تواند کارایی لازم را بیابد.
ایران در بعضی کنفرانس‌های جهانی در باره افغانستان حضور نداشته. مقامات آمریکا ایران را متهم می‌کنند که در بی‌ثباتی افغانستان می‌کوشد و از طالبان در افغانستان و پاکستان حمایت می‌کند. آیا دعوت از ایران برای شرکت در کنفرانس بن تضادی با این اتهامات ندارد؟
با نگاهی به همسایگان افغانستان مشخص می‌شود که آشتی ملی در این کشور تنها زمانی می‌تواند موفقیت آمیز باشد که کشورهای منطقه نیز با این امر همکاری کنند. ایران یکی از همسایگان افغانستان است و عضو گروه تماس با این کشور. ایران در گذشته نیز در کنفرانس‌های جهانی در باره افغانستان شرکت کرده. پس ایران هم علاقمند به برقراری ثبات و آرامش در این کشور است. ما در این امر با طرف گفت‌و‌گویمان در ایران همنظر بودیم.
به نظر شما فعال‌سازی گروه ۲+۶ (همسایگان افغانستان به‌علاوه آمریکا و روسیه) در کنار کنفرانس‌های جهانی ضرورتی دارد؟
دیگر دوران انواع مختلف کنفرانس‌هایی که در گذشته برگزار می‌شدند و در آنها نه با مقامات افغانستان، که در مورد افغانستان تصمیم گیری می‌شد، سپری شده است. افغانستان ریاست کنفرانس بن را در تاریخ پنجم دسامبر سال جاری به عهده خواهد داشت و آلمان نیز مهمان‌دار این کنفرانس است. همین امر این کنفرانس را از کلیه کنفرانس‌های پیشین متفاوت می‌سازد.
افغانستان در راه رسیدن به استقلال کامل است. ما به همراه ۵۰ کشوری که در این کنفرانس شرکت می‌کنند ، شرایطی مناسب آماده کرده‌ایم تا در آن بتوانیم مشترکا به مشکلات افغانستان بپردازیم. البته همسایگان افغانستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. آنها قرار است در دوم نوامبر سال جاری در ترکیه گردهم‌آیند و به همراه نمایندگان دولت افغانستان برنامه‌های خود را برای برقراری ثبات در این کشور و همکاری‌های منطقه‌ای ارائه دهند.
عباس کوشک جلالی
تحریریه: فرید وحیدی