Недостиг на вода во градовите: какви решенија се можни?

Дали Њу Делхи, Кејптаун или Мексико – сѐ повеќе градови низ светот имаат проблеми со снабдувањето со вода поради брзорастечкиот број на нивните жители. Повеќе од 4 милијарди луѓе веќе живеат во градови. До 2050 година ќе има околу 6,5 милијарди луѓе. Според пресметките на Обединетите нации, повеќе од половина од жителите на градовите тогаш би можеле да страдаат од недостиг на вода. Климатските промени го влошуваат проблемот.

Кога има  акутен недостиг на вода,  единственото решение често е да се рационализира водата за пиење. Долгорочно, градовите го преиспитуваат управувањето со водите за да заштедат вода, да ја прилагодат инфраструктурата и подобро да ги користат природните извори на вода. Кои решенија функционираат?

Промовирање заштеда на вода во приватните домаќинства

Покрај индустријата и трговијата, приватните домаќинства користат многу вода. Во Германија дневната потрошувачка по лице е околу 125 литри, во САД до 300 литри. Тушевите (40%), водата за плакнење тоалети (30%) и машините за перење (13%) имаат најголема потрошувачка, само четири проценти се користи при готвење и пиење.

Кампањите за подигање на свеста може да ги поттикнат луѓето сами да штедат вода. А, тоалетните казанчиња за заштеда на вода, туш главите за заштеда и ефикасните машини за перење често користат значително помалку од половина од количината на вода порано.

Кејптаун, кој со години се бори со големи  проблеми со водата, се потпира на образованието и модернизацијата. Градот започна бесплатни поправки на водоводот на домаќинствата со ниски приходи и ги зголеми цените на потрошувачката на вода за да ги охрабри луѓето да штедат вода. Во сушната 2018 година, градот успеа да ја намали потрошувачката на вода на само 50 литри по лице во просек.

Канадскиот град Ванкувер исто така се подготвува за зголемени проблеми со водата. За да се намали потрошувачката, водата од општинскиот снабдувач чини 25 отсто повеќе во сушно лето отколку во дождлива зима.

Одржување на мрежите и модернизирање на инфраструктурата

Цевките што протекуваат и застарената мрежа на цевки доведуваат до големи загуби на вода. Низ Европа на тој начин се губи повеќе од четвртина од водата за пиење. Во некои градови низ светот 60 отсто од водата не стигнува ниту до чешмата. Поправката на цевките може значително да ја намали  загубата на вода.

Токио, еден од најгусто населените градови во светот, до пред неколку децении имаше загуби од 15 до 20 проценти поради истекување од цевките. Сега истекува помалку од три проценти од водата. Цевководната мрежа долга преку 27.000 километри постојано се следи, се проверува дали има протекување и се заменува. Ефикасното управување со урбаните води станува сè поважно ширум светот за да се задоволи растечката побарувачка.

Кога се градат нови згради, цевките може подобро да се планираат за да се избегнат загубите на вода.

Во многу градови, сепак, сè уште има недостиг од соодветна инфраструктура за вода, особено во брзорастечките сиромашни квартови. Побогатите области, од друга страна, обично се  подобро снабдени со вода.

Користење дождовница и повторно искористување на пречистената отпадна вода

Наместо насекаде да се користи скапоцена  вода за пиење, собраната дождовница или пречистената отпадна вода може да се користи и за плакнење на тоалети, машини за перење или индустрија.

Во новите урбани области, на пример во Мелбурн (Австралија) и Архус (Данска), дождовницата се пренасочува од улиците и тротоарите, се филтрира и потоа се користи во околните згради. Во многу градови во САД, Индија, Тајван, Шпанија и Турција, собирањето на дождовницата сега е задолжително за новите згради.

Наместо испуштање на отпадните води во реките, многу градови сега охрабруваат понатамошна употреба. На пример, една третина од водата во Пекинг е рециклирана отпадна вода. Главно се користи за полевање на вегетација, чистење улици, миење автомобили и миење тоалети.

Градските паркови во Мадрид сега се наводнуваат и со пречистена отпадна вода. Во Сингапур, пречистената отпадна вода повторно станува вода за пиење преку понатамошна фаза на прочистување.

Други методи на штедење вода

Додека има недостиг на вода во сушните сезони, бројот на обилни дождови и поплави истовремено се зголемува. Проблемот за градовите: преоптоварените канализациони системи и премногу различни површини не дозволуваат дождовницата да протече доволно. Кинескиот град Вухан и Сингапур станаа пионери на концептот на „град сунѓер“.

Низ градовите, создадени се места каде што може да се складира вишокот на дождовница - од подземни базени до тревни површини и зелени покриви каде дождовницата може да истече. Пропустливите површини на патиштата, исто така, помагаат водата да истекува.

Собраната вода може повторно да се користи, а дополнителното урбано зеленило помага при ладењето.

Сега има повеќе од 60 „градови сунѓери“ само во Кина, а концептот сега се користи ширум светот за урбана обнова. Во Европа, данската престолнина Копенхаген предводи во тој поглед.

Пред сè, од суштинско значење е градовите да ги заштитат и регенерираат природните извори на вода во околината.

Колумбиската престолнина Богота, на пример, се снабдува со 80 проценти од својата вода од соседниот планински предел, уникатен екосистем со езера. Но, прекумерната употреба на земјиштето од страна на земјоделците го доведува во опасност снабдувањето со вода. Колумбискиот снабдувач со вода сака да се спротивстави на ова и да ги регенерира овие извори на вода со купување земјиште и подигање на свеста.

Отстранувањето на особено жедните растенија во сливот исто така може да помогне. Во Кејптаун  на пример, многу борови и еукалиптуси во еден регион беа заменети со растенија кои бараат помалку вода.