И во време на пандемија на Ковид -19 „Охридско лето“ ќе има
4 август 2020
Корона вирусот неколку месеци го тресе светот и го диктира животот на сите, па и на уметниците. Неизвесноста ќе има или не „Охридско лето“ годинава ги држеше организаторот и селекторите во грч дури не падна одлуката дека „Охридско лето“ сепак ќе има.
„Точно е дека во отежнати услови ќе го реализираме фестивалот. Бевме и сме се чини многу храбри кога многу фестивали во светот се откажаа, дури и летната Олимпијада, а ние еве сме на стартот. Преголема е нашата желба заради јубилејот Летото да успее. Не е лесно, се помести и чинот на отворањето и наместо 40 фестивалски вечери тој е скратен и до 30 август ќе настапат преку 30 уметници , во музичкиот и театарскиот дел од земјава и странство“, изјави за Дојче веле, директорката Наташа Поповиќ.
Во „Света Софија“ чука срцето на „Охридско лето“
Од 1961 до денес се одржани преку 3000 приредби, изведени од приближно 50.000 уметници од сите страни на светот и следени од милионска публика. Срцето на фестивалот „Охридско лето“ и денес чука во црквата „Св. Софија“. А фестивалот е дом на сите музичари, актери, на сите творци или љубители на уметноста.
Повеќе:
-„Охридско лето“ - отскочна штица за македонските уметници
-Охридско лето – илузија и приказна без крај
Сите оние кои во изминатите шеесет години го озвучувале, разигрувале, обојувале, го сакале и му се радувале, ќе напишат авторките на најновата монографија „Фестивалска приказна“ Снежана Анастасова – Чадиковска и Роза Нолчева – Ангеловска.
Запишано во историјата и колективната културна меморија
Оперската певица што ја започна историјата Ана Липша – Тофовиќ не е веќе меѓу живите но нејзините сеќавања останаа забележани: „Беше некаде кон крајот на јули, 1961 година. Едно врнежливо претпладне заедно со семејството отидовме да ги разгледаме охридските цркви. Во Света Софија бевме само ние и една млада холандска двојка. При разгледувањето на црквата разговаравме малку погласно. Иако се наоѓавме на спротивни агли од црквата, разговорот многу јасно се слушаше. Бев замолена да запеам, за да ја испробаме акустиката. Во почетокот се спротивставував, но потоа се согласив. Пеев од разни места во црквата. Кога престанав, ми рекоа дека од сите места се слуша еднакво. Констатиравме дека црквата има одлична акустика. Кога ја напуштивме црквата, размислувавме за можноста во неа да се одржи концерт. Потоа се собравме поголемо друштво. Тука беа: Лазар Личеноски, Тошо Поповски, Димче Серафимовски, Милан Ѓурчинов, Илија Зафировски, Тодорка Кондова - Зафировска, Димче Маленко, Љубен Батковски, Видое Видически, Виктор Плевнеш ... Сите се согласија дека е убаво да организираме концерт. На 4 август, во сопствена режија го организиравме првиот концерт, на кој настапив јас, во пијано соработка на Ладислав Перлдик, кој беше на годишен одмор. Перлдик ме придружуваше на едно старо пијано, од Андон Радич, на кое педалите му беа искршени...“ („Нова Македонија“, 1969). Ова е расказот на Ана Липша-Тофовиќ, примадона на Операта при МНТ, првата дама која запеа под сводовите на „Света Софија“.
Цел живот со фестивалот: гледач, семинарист, учесник, селектор...
Сето тоа личи на приказна, која ни ја раскажува Снежана Анастасова – Чадиковска , познатата пијанистка и педагог, едно време и селектор на музичкиот дел на Охридско а вчерва и личноста која ќе ги поздрави колегите уметници и учесници на фестивалот со беседа.
„Целиот мој уметнички и приватен живот, иако не сум родена во Охрид ми е сврзан со фестивалот. Благодарејќи му на татко ми кој уште таа магична 1961 кога уште не беше модерно изгради малечка куќа на патот кон Канео и на неговата љубов кон уметноста јас сум една од ретките живи сведоци на првиот концерт на Ана Липша – Тофовиќ во „Света Софија’. Имав само 11 години и она што најмногу го паметам е тоа како луѓето носеа столици на балконот во црквата за да го слушнат тој прв концерт,“вели Чадиковска.
Ова е најтешката година за фестивалот ...
Редовните хроничари на фестивалот меѓу кои е и потписникот на овој текст оваа година ја споредуваат со изданието од 1991 кога поради распадот на СФРЈ фестивалот бележеше откажувања дури во текот на одржувањето. Анастасова – Чадиковска која тоа време беше селектор на програмата, објаснува: „И слично и не е слично. Тогаш, сите зла и распади кои ни се случија потекнуваа од луѓето. Што ни се случуваше со програмата,малку е роман да се напише. За мене „Охридско лето“ е симбол на македонската култура – суштина без која не се може. Сега сме во многу потешко време – непријателот е невидлив и непредвидлив. Им се восхитувам на храброста на организатори кои се решаваат да го одржат фестивалот во моментот кога кај нас од културата ништо друго не функционира: ни опера, ни балет, филхармонија или театар. Така, постои надежта дека додека живее „ Охридско лето" и ние ќе постоиме“. Стравот кај луѓето од една ваква тешка болест е голем, но се надевам дека љубопитството на луѓето ќе го надвладеат стравот и дека ќе ги полнат сцените во Предворјето на црквата „Св. Софија “ и на „Долни сарај“ и дека годинава ќе има високи уметнички дострели,“ вели Чадиковска.
ЕУ химната „Ода на радоста“ во чест на 250 години од раѓањето на Бетовен
Вечерва, свечениот концерт „ По стапките на Ана Липша – Тофовиќ “ ќе донесе на сцената вокални солисти од Србија, Црна Гора и Италија. Ариите од светски познатите опери се очекува да бидат надополнети и со изведбата на официјалната химна на ЕУ „Одата на радоста “ од Бетовен, годинава се одбележуваат 250 години од неговото раѓање.
Селекторите за музика и театар Даница Стојанова и Александар Поповски основата на програмата ја градеа врз понудата на македонските музички уметници и театри . Но бројката на странците не е мала,над 300 уметници од 19 земји: САД, Германија, Франција, Русија, Британија, Грција, Турција...
Директорката Поповиќ жали за блескавите, а неостварени идеи и за програмата која мораше да се менува поради короната, потсетува: „Охридско лето“ 24 години е членка на Европската асоцијација на фестивали. Бордот сакаше Генералното собрание поради нашиот јубилеј да се одржи токму во Охрид, но плановите поради короната се изјаловија и можеби догодина ќе дојдат. И покрај се’ за мене е голема радост, искуство и предизвик . Но сум горда, среќна и храбра, го сакам „Охридско лето“ со цело мое срце, додава Поповиќ.