1. Прескокни до содржината
  2. Прескокни до главната навигација
  3. Кон други страници на DW

Како ќе се брани Иран во случај на војна

Чејс Винтер
16 мај 2018

Напуштањето на атомскиот договор со Иран од страна на САД ги подгрева шпекулациите за можен нов воен судир на Блискиот исток. ДВ ја анализира воената сила на Иран и трите принципи на асиметрична воена тактика.

https://p.dw.com/p/2xjs1
Iran Revolutionsgarden
Иранската Револуционерна гардаФотографија: picture-alliance/AP Photo/E. Noroozi

Иран е најголема воена сила на Блискиот исток со 534 илјади активни војници во пешадијата, морнарицата, воздухопловството и исламската Револуционерна гарда. Според порталот кој ја рангира моќта на армиите во светот, Global Firepower Index, Иран е на 13 место меѓу 136 рангирани земји. Рангирањето се врши според конвенционалната воена сила, а не се зема предвид нуклеарното вооружување, и се заснова врз 55 фактори како човечки потенцијал, географска положба, буџет, и.т.н. На таа листа од регионалните сили повисоко се рангирани Турција (9) и Египет (12), а пониско Израел (16) и Саудиска Арабија (26).
Населението од 82 милиони луѓе е голем резервоар за регрутација на армијата и клучен фактор во исцрпувачки судири каков што беше ирачко-иранскиот од 1980 до 1988 година. Од друга страна, со 16 милијарди евра вложени во одбраната минатата година, Иран е далеку зад државите со кои би можел да влезе во судир: Израел за одбрана издвојува 18,5 милијарди долари (плус 3,5 милијарди помош од САД), Саудиска Арабија - 76,7 милијарди, а САД неприкосновени 600 милијарди.
Иран е практично опкружен со американски воени бази. Според актуелните достапни податоци, САД имаат повеќе од 66 илјади војници стационирани во Кувајт, Авганистан, Катар, Бахреин, Ирак, Обединети Емирати, Сирија, Турција, Јордан, Оман и Саудиска Арабија. 

Повеќе на темата: Иран: предвидлив чекор, непредвидливи последици

Освен тоа, од Исламската револуција во 1979 година е во сила американското ембарго на оружје за Иран, а рестрикциите на ОН се во сила од 2006 година. Тоа го принуди Иран да се потпира врз домашното оружје, додека регионалните ривали со баснословни суми купуваа најмодерно вооружување. Таа слабост Иран ја надокнадува со стратегија на асиметрично војување и заплашување на непријателот.

Syrien Schiitische Gruppen
Командантот на Ал Кудс единиците, генералот Касем СолејманиФотографија: picture-alliance/AP Photo/Office of the Iranian Supreme Leader

Нападот е одбрана

Првата компонента е она што американските воени стратези го нарекуваат „нападот е најдобра одбрана“. Во тоа значајна улога имаат бригадите Кудс, кои се дел од Иранската револуционерна гарда. Стратегијата опфаќа мрежа од сојузништва и марионетски паравојски во регионите каде Техеран дава целосна поддршка во вооружување, луѓе и инструктори.

Во нив спаѓаат и шиитските единици во Ирак кои се покажаа во борбата против Исламската држава, трупите од шиитските платеници кои се борат заедно со сириската армија- дел од нив регрутирани во Авганистан или Пакистан, потоа либанскиот Хезболах, бунтовниците од редовите на Хутите во Јемен и палестинската група Исламски џихад и влијанието кое Иран го поседува врз Хамас.
Иако секоја од тие групи има врски со Техеран, нивните интереси не се секогаш исти, ниту пак се под директна команда на Револуционерната гарда. Често се говори за иранското влијание во „полумесечина“ на Блискиот исток, од Иран, преку Ирак и Сирија, сѐ до палестинските области и Либан. Системот на тие паравојски е познат и како „оска на отпорот“ со која се ослабуваат противниците и се држат подалеку од иранската граница. 

Infografik Karte Irans Verbündete ENG
Воен ангажман на Иран во земјите од непосредното опкружување

Повеќе на темата: Израел и Иран - речиси најдобри непријатели

Вториот дел на асиметричната стратегија е развој на балистичка програма со среден дострел. Меѓународната кризна група анализира дека целта на Техеран е во дострелот да бидат Израел како и американските бази во регионот, за Американците и Израелците да мораат двапати да размислат пред евентуални напади врз Иран. Додека ривалите ја сметаат оваа балистичка програма за закана, во Техеран тврдат дека е во прашање само одбранбено оружје.

Контролата врз теснеците

Балистичките ракети, според некои наводи, се комбинираат со паравојски во регионот. Па така, според тие тврдења, Иран го снабдил Хезболах со ракетни системи кои секогаш одново на проба ја ставаат израелската противвоздушна одбрана позната како „Челична купола“.
Третиот вид на иранска асиметрична борба е заканата да се „задуши“ светската економија со затворање на протокот на нафта во случај на конфликт. Околу една петина од светската трговија со нафта минува низ Теснецот Ормуз кој се наоѓа меѓу Персискиот залив и Оманскиот залив. Тој важен премин, Иран може да го блокира со водени мини, а против големите воени бродови да примени герилска тактика со мали глисери вооружени со анти-бродски ракети и торпеда. 

Iran Raketenabschuss auf IS in Syrien
Единиците на Револуционерната гарда испукуваат балистички ракети против Исламската држава во Сирија во 2017 годинаФотографија: picture alliance/AP Photo/M Fakhrinejad

Повеќе на темата: Битката меѓу Саудиска Арабија и Иран го разорува Блискиот исток
Слична тактика Иран може да примени и во Јемен. Таму, во соработка со Кудс бригадите и Хути партнерите, може лесно да се блокира превозот на нафта низ Црвеното море преку теснецот Баб ал Мандаб, каде минува околу 4 проценти од светската трговија со нафта.