Bruksela. Miliardy na pomoc dla Syryjczyków

Ostateczną kwotę obiecanych grantów ogłosił we wtorek wieczorem (30.3.21) Janez Lenarčič, komisarz UE ds. pomocy humanitarnej. Deklaracje darowizn złożone przed rokiem na podobnej konferencji w Brukseli złożyły się na 4,9 mld euro, ale do dziś wypłacono znacznie więcej, bo 6,8 mld euro dla różnych podmiotów w Syrii oraz krajów sąsiednich, które przyjmują uchodźców.

- Unia Europejska już po raz piąty organizuje konferencję na rzecz Syrii. Nie ma co świętować, bo to tylko pokazuje, jak tragiczna jest sytuacja narodu syryjskiego. W ciągu 10 lat wojny zginęło ponad 400 tys. ludzi, a kolejne 100 tys. zaginęło. Ponad 12 mln uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych. A teraz ponad 13 mln ludzi potrzebuje pomocy humanitarnej. Ponad połowa z nich to dzieci – powiedział Josep Borell, szef unijnej dyplomacji, który wraz z Markiem Lowcockiem z ONZ – był współgospodarzem konferencji. A libańska wicepremier Zeina Zakar ostrzegała, że jej kraj potrzebuje więcej pomocy międzynarodowej, bo jest „na skraju wyczerpania” po latach masowego pomagania uchodźcom z Syrii.

Ponad 1,7 mld euro od Niemiec

Borrell w imieniu Unii zadeklarował we wtorek 560 mln euro na pomoc dla Syryjczyków (w dużej mierze chodzi też o wspracie dla krajów ościennych przyjmujących uchodźców), czyli tyle samo, co przed rokiem. W ciągu ostatniej dekady instytucje UE wraz z krajami członkowskimi wyłożyły łącznie 25 mld euro. A nową rekordową niemiecką składkę - za pomocą wystąpienia telekonferencyjnego - potwierdził niemiecki minister spraw zagranicznych Heiko Mass.

- Niedawne orzeczenie kary więzienia przez niemiecki sąd dla byłego członka syryjskiej tajnej policji nie uleczy ran przeszłości. Ale to jest początek. I zwycięstwo wszystkich Syryjczyków, którzy cierpieli przez te wszystkie lata. Ale oczywiście odpowiednie finansowanie ma nadal kluczowe znaczenie. Dlatego dziś Niemcy składają swe największe zobowiązanie w ciągu ostatnich czterech lat, czyli 1,738 mld euro – powiedział Maas.

Ile od Polski?

Stany Zjednoczone zadeklarowały w tym roku tylko 596 milionów dolarów, ale ich łączna pomoc humanitarna dla Syryjczyków w ostatniej dekadzie to 13 mld dolarów. Z kolei Paweł Jabłoński, wiceszef polskiego MSZ, podkreślił, że Polska w latach 2017-20 wyłożyła ponad 36 mln euro na pomoc humanitarną na Bliskim Wschodzie związaną z wojną syryjską. Polska ma nadal pomagać, ale Jabłoński w swym wystąpieniu nie wymienił nowej kwoty.

W dwudniowych obradach o Syrii uczestniczyli (za pomocą telekonferencji) reprezentanci ponad 50 krajów. Ale zwłaszcza przedstawiciele USA i Unii podkreślali wymóg politycznych negocjacji w wyniszczonym wojną kraju, które – jak podkreślała amerykańska ambasador Linda Thomas-Greenfield – stanowią nieodzowny warunek wszelkiej pomocy na „odbudowę” Syrii. Władze w Damaszku czy też Moskwa od dawna naciskają, by Zachód zaczął już teraz łożyć na odbudowę, ale Ameryka i Europa nie chcą w ten sposób bezpośrednio wspomagać reżimu Baszara al-Assada.

Al-Assad planuje na tę wiosnę „wybory prezydenckie” w Syrii, które miałby stanowić symboliczny początek normalizacji. - Reżim syryjski i jego zwolennicy muszą wreszcie zrozumieć, że tylko poważny proces polityczny może przygotować realną przyszłość dla kraju. Pozorowane wybory w zniszczonym kraju nie zastąpią prawdziwych negocjacji – powiedział minister Maas. M.in. Francja jest nadal przeciwna wszelkiej normalizacji w sprawie reżimu Al-Assada i zasadniczo taka pozostaje linia polityczna Unii, choć np. Węgry obnoszą się ze swym sceptycyzmem wobec dalszego izolowania Damaszku.

Chcesz skomentować ten artykuł? Zrób to na facebooku! >>

Pierwszą brukselską konferencję na rzecz Syrii zwołano w 2017 r. już po największym przesileniu w kryzysie migracyjnym, który Unia zażegnała w dużej mierze za pomocą umowy z Turcją o hamowaniu fali Syryjczyków wyprawiających się do bogatej Europy. Od tego czasu Europa nadal dość hojnie płaci na pomoc humanitarną (ale i na zapobieganie kolejnym kryzysom migracyjnym toksycznym politycznie dla UE), ale sama Syria stała się polem gry regionalnych mocarstw – Iranu, Turcji, Rosji – bez poważnego wpływu Unii na bieg wydarzeń. Nadal nie wiadomo, do jakiego stopnia prezydent Joe Biden zamierza wzmocnić zaangażowanie USA w tym regionie.