Brązy z Beninu już w Nigerii. „Źle się stało, że je zabrano”
20 grudnia 2022
We wtorek, 19 grudnia, w Abudży, stolicy Nigerii, minister spraw zagranicznych Niemiec Annalena Baerbock oraz minister kultury i mediów Claudia Roth oficjalnie zwróciły 20 pierwszych cennych dzieł sztuki, tzw. brązów z Beninu.
Ta restytucja świadczy o „gotowości do krytycznej oceny własnych działań” z zachowaniem otwartości na troski tych, którzy byli ofiarami okrucieństw kolonialnych – powiedziała szefowa niemieckiej dyplomacji podczas uroczystości. Zwracając się do mieszkańców Nigerii minister kultury Claudia Roth podkreśliła: „Nauczyliśmy się od was, że to co oddajemy, jest częścią waszej historii, częścią tego, kim jesteście”. I dodała: „Zbyt długo ignorowaliśmy prośby Nigerii o restytucję”.
Druga co do wielkości kolekcja
Od XVI wieku brązy zdobiły wielki pałac władców ówczesnego Królestwa Benin. W 1897 roku brytyjska ekspedycja brutalnie podbiła to królestwo, spaliła pałac i niemal całkowicie zniszczyła miasto Benin (na południowym zachodzie obecnej Nigerii).
Dzieła sztuki zostały zrabowane i sprzedane na aukcjach w Londynie kupcom w całej Europie.W sumie było ich ponad 5000 sztuk. Niemieckie instytucje nabyły tą drogą sposób drugą co do wielkości kolekcję brązów na świecie. To ponad 1100 obiektów, które są przechowywane lub wystawiane w 20 niemieckich muzeach etnologicznych: misternie wykonane rzeźby i płaskorzeźby z brązu i mosiądzu, a także dzieła z kości słoniowej, koralu i drewna. Należą one do najcenniejszych dzieł sztuki kontynentu afrykańskiego.
„Historyczny moment”
Jak zaznaczyła Annalena Baerbock, „źle się stało, że je zabrano i źle się stało, że je zatrzymano”. – Jest to opowieść o europejskim kolonializmie. To historia, w której nasz kraj odegrał mroczną rolę i wywołał ogromne cierpienie w różnych częściach Afryki – podsumowała polityk Zielonych.
Według Claudi Roth oddanie cennych zabytków jest „historycznym momentem”, który łączy nie tylko oba kraje, lecz całe kontynenty. – Chcemy wyciągnąć wnioski z konfrontacji z historią kolonialną i wziąć za nią odpowiedzialność – powiedziała minister kultury. Jej zdaniem, Niemcy zbyt długo zamykały oczy „na niesprawiedliwość, związaną z brązami z Beninu, które długo wystawiane były w naszych muzeach lub przechowywane w ich magazynach”. Claudia Roth mówiła także o punkcie zwrotnym w międzynarodowej polityce kulturalnej oraz wstępie do dalszych działań restytucyjnych.
(DPA/jar)