Niemcy: Powrót "German Angst"

Zamachy terrorystyczne, blisko milionowa fala uchodźców, rosnące stale rozdźwięki i podziały w łonie UE, wszystko to sprawia, że wielu Niemców coraz częściej odczuwa niepokój. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Instytut GfK na zlecenie hamburskiej Fundacji Badań nad Przyszłością BAT, w porównaniu z sytuacją w 2014 roku nastroje niemieckiego społeczeństwa się załamały.

Niemcy, także młodzi, boją się przyszłości

Ponad połowa Niemców (55 procent) odczuwa ogólny lęk i niepokój, podczas gdy rok temu było to 31 procent, a w roku 2013 tylko 28 procent.

Dyrektor naukowy fundacji BAT Ulrich Reinhardt mówi o powrocie "German Angst". Za przypuszczalne przyczyny tego fenomenu uważa najnowsze zamachy terrorystyczne i kryzys migracyjny. - Obecne kryzysy humanitarne i nasilający się strach przed zamachami terrorystycznymi głęboko zaniepokoiły społeczeństwo i sprawiły, że zaczyna ono wątpić w lepszą przyszłość - tłumaczy Reinhardt wyniki badań.

Naukowcy podkreślają, że "German Angst" jest typowo niemieckim sposobem podejścia do rzeczywistości, opartym na przeświadczeniu, że w przyszłości może się powodzić gorzej, niż w tej chwili. Zwłaszcza respondenci powyżej 55 roku życia są zdania, że będzie raczej gorzej niż lepiej i aż 64 procent w tej grupie wiekowej oświadczyło, że "z głębokim niepokojem patrzy w przyszłość". Taką postawę reprezentuje też 42 procent ankietowanych w wieku od 14 do 34 lat. Świadczy to o zaskakująco dużym pesymizmie młodego pokolenia Niemców. W roku 2013 przyszłości bało się tylko 19 procent osób w tej grupie wiekowej.

Niepokój o możliwy spadek stopy życiowej

Uczestnicy ankiety obawiają się pogorszenia się sytuacji gospodarczej. Blisko cztery piąte (79 procent) wyraziło przekonanie, że problemy gospodarcze kraju ulegną zwiększeniu. W roku 2014 tego zdania było 66 procent respondentów, a w roku 2013 tylko 59 procent.

Z największym pesymizmem o rozwoju sytuacji gospodarczej wypowiadali się przedstawiciele średniego pokolenia w wieku od 35 do 54 lat. Aż 83 procent z nich jest przekonanych, że należy oczekiwać gorszych czasów.

- Spadku dochodów i stopy życiowej najbardziej obawiają się osoby pracujące - mówi Reinhardt i przewiduje, że Niemcy wyraźnie ograniczą konsumpcję i ponownie zaczną oszczędzać na wszystkim.

Niewesołe perspektywy Unii Europejskiej

Ponad dwie trzecie ankietowanych (70 procent) jest przeświadczonych, że podziały w Unii Europejskiej będą się pogłębiać. Przed rokiem taką opinię wyraziło 60 procent, a w roku 2013 nawet nieco więcej, bo 61 procent uczestników badań. Od trzech lat eurosceptycyzm Niemców utrzymuje się zatem na wysokim poziomie. Spowodował go kryzys finansowy w strefie euro a pogłębił obecny kryzys migracyjny. Dyrektor naukowy fundacji BAT zwraca uwagę na wyniki ostatnich wyborów w Polsce, Francji, na Węgrzech, w Austrii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Danii.

- W całej Europie nasila się niepewność społeczeństwa, obawa przed utratą dobrobytu i tożsamości, co prowadzi do wysuwania na czoło interesów narodowych - podkreśla Ulrich Reinhard.

Obawom tym towarzyszy coraz bardziej pogłębiający się spadek zaufania do polityków. Aż 87 procent uczestników ankiety jest przekonanych, że politycy będą nadal tracić zaufanie i poparcie elektoratu. W roku 2014 taką opinię wyraziło 81 procent respondentów, a w 2013 roku 77 procent. - We wszystkich warstwach i grupach społecznych daje o sobie znać duże niezadowolenie z obecnych reprezentantów narodu - konstatuje prof. Reinhard z fundacji BAT.

dpa, stiftungfuerzukunftsfragen.de / Andrzej Pawlak