Podwójne obywatelstwo w Niemczech. Spóźniona reforma

Dla Marca Younga planowane przez berliński rząd reformy są spóźnione o dziesięć lat. – Wtedy byłbym najbardziej lojalnym Niemcem, jakiego można sobie wyobrazić – mówi w rozmowie z Deutsche Welle. – Ale ja nie chciałem zrzec się mojego amerykańskiego obywatelstwa. Jeśli zachowuje się swoje stare obywatelstwo, nie oznacza to wcale podzielonej lojalności, jak twierdzą niektórzy niemieccy konserwatyści. Po prostu pokazuje to, kim naprawdę jesteś. Reforma pojawia się za późno – dodaje.

Marc Young mieszka w Niemczech od 20 lat. Polityczna debata na temat wielokrotnego obywatelstwa, która rozgorzała na nowo wraz z zapowiedzią kanclerza Olafa Scholza, tylko go męczy.

Planowane zmiany są częścią dużej reformy niemieckiego prawa dotyczącego obywatelstwa, mającej na celu przyciągnięcie wykwalifikowanych pracowników, bo niemiecki rynek pracy cierpi na ich niedobór.

Co ma się zmienić

Reforma ma dotyczyć trzech głównych obszarów:

– Każdy, kto legalnie mieszka w Niemczech, powinien w przyszłości móc ubiegać się o niemiecki paszport po pięciu latach zamiast ośmiu, jak ma to miejsce obecnie. „W przypadku szczególnych osiągnięć integracyjnych”, takich jak wyjątkowa znajomość języka niemieckiego czy szczególnie dobre wyniki w nauce i pracy, okres ten może zostać skrócony nawet do trzech lat.

– Dzieci urodzone w Niemczech przez zagranicznych rodziców powinny automatycznie stać się obywatelami Niemiec, jeśli jedno z rodziców ma „zgodne z prawem miejsce stałego pobytu” w Niemczech od pięciu lat.

– Jeśli chcesz zostać obywatelem Niemiec, nie musisz już rezygnować ze swojego starego obywatelstwa.

CDU mówi o „sprzedaży”

Opozycyjna partia CDU, która dotychczas blokowała jakąkolwiek liberalizację kwestii obywatelstwa, z miejsca skrytykowała plany i nazwała je „sprzedażą” niemieckiego obywatelstwa. – To coś bardzo cennego i należy się z tym obchodzić uważnie – powiedział lider CDU Friedrich Merz.

Osoby, którym przyznano już podwójne obywatelstwo, to obywatele państw, które nie pozwalają na zrzeczenie się obywatelstwa, takich jak Iran, Afganistan czy Maroko. Ponadto dzieci rodziców posiadających obywatelstwo niemieckie i inne, uchodźcy, którym grozi prześladowanie w swoim kraju oraz Izraelczycy.

Reforma dotycząca prawa do wielokrotnego obywatelstwa postawiłaby Niemcy na równi z innymi krajami europejskimi. W UE w 2020 r. Szwecja miała najwyższy odsetek naturalizowanych cudzoziemców – 8,6 proc., w Niemczech było to tylko 1,1 proc. – Niemieckie prawo opiera się na zasadzie zapobiegania wielokrotnym obywatelstwom – mówi DW Greta Agustini, specjalizująca się w prawie imigracyjnym. – Inne kraje europejskie, takie jak Włochy, Szwecja, Irlandia czy Francja, zezwalają na podwójne obywatelstwo i mają mniej biurokratycznych przepisów – podkreśla.

Wielu spośród klientów Agustini miało jak dotąd trudności z uzyskaniem niemieckiego paszportu. – Nie chcą rezygnować ze swojego obywatelstwa, ale chcą też obywatelstwa niemieckiego – dodaje prawniczka.

Według Federalnego Urzędu Statystycznego w Niemczech mieszka obecnie około 2,9 mln osób posiadających więcej niż jedno obywatelstwo. To około 3,5 proc. wszystkich obywateli Niemiec.

Szacunek dla „gastarbeiterów”

Grupą, która bardziej niż inne odczuwa skutki ustawy o obywatelstwie niemieckim, są osoby pochodzenia tureckiego. Wielu z nich przybyło do Niemiec, gdy kraj pilnie potrzebował siły roboczej. W czasach boomu gospodarczego lat 60. XX w. Republika Federalna Niemiec zawarła umowy z kilkoma państwami, przyjmując tzw. gastarbeiterów, którzy znajdowali zatrudnienie głównie jako zwykli robotnicy przemysłowi.

Zdecydowana większość gastarbeiterów przyjechała z Turcji. Szacuje się, że obecnie w Niemczech mieszka około trzech milionów osób pochodzenia tureckiego. Prawie 1,5 mln z nich zachowało obywatelstwo tureckie.

Aslihan Yesilkaya-Yurtbay ze Stowarzyszenia Społeczności Tureckiej w Niemczech (TGD) mówi, że planowana reforma przychodzi „za późno” dla wielu byłych gastarbeiterów, ale mimo to jest zadowolona. – Dla pokolenia gastarbeiterów ten krok oznacza przede wszystkim uznanie i szacunek dla ich życia i pracy w tym kraju i nad nim – mówi w rozmowie z DW. – Myślę, że wiele osób pochodzenia tureckiego zarówno w pierwszym, jak i drugim pokoleniu wzmocni swoje poczucie tożsamości, ponieważ zawsze miały dylemat z nią związany.

Bardzo wielu ludzi czekało na reformę i już straciło nadzieję. – Myślę, że gdyby rzeczywiście stało się tak, że naprawdę staliby się obywatelami Niemiec, może bardziej identyfikowaliby się z państwem. Jestem pewna, że byliby bardziej zainteresowani polityką i bardziej aktywni społecznie, gdyby mieli taką możliwość, także 20 lub 30 lat temu – mówi Yesilkaya-Yurtbay.

Krytyka pod adresem CDU

TGD skrytykowało wiele wypowiedzi CDU na ten temat. – Szczerze mówiąc, jestem zszokowana, że takie głosy, które są rasistowskie, wciąż jeszcze istnieją – mówi Aslihan Yesilkaya-Yurtbay. – Te argumenty nie są rzeczowe, uważam je za społecznie niebezpieczne. Dla mnie to żadne argumenty, to raczej sposób na podgrzanie emocji, wszystko jedno czyich.

Marc Young uważa, że ​​jego doświadczenie z niemieckim prawem dotyczącym obywatelstwa dało mu wyobrażenie o tym, co przez dziesięciolecia musieli przeżywać ludzie pochodzenia tureckiego w Niemczech. Ale Young wychował swoje dzieci w Niemczech i nie myśli, by stąd wyjechać.

Jeśli plany niemieckiego rządu staną się prawem, prawdopodobnie wystąpi o przyznanie mu obywatelstwa niemieckiego. – To nic emocjonalnego – mówi Young – Dla mnie to zwyczajny akt urzędowy.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>