Topnienie lodów Grenlandii wkrótce nieodwracalne
18 maja 2021
Według badań, w przypadku części lądolodu Grenlandii zbliża się punkt krytyczny, po którym trudno będzie zatrzymać topnienie. Z powodu rosnących temperatur, destabilizacja obszarów środkowo-zachodnich już się rozpoczęła – poinformował Poczdamski Instytut Badań nad Wpływem Klimatu (PIK), powołując się na wyniki badań niemieckich i norweskich naukowców.
– Nasze wyniki sugerują, że w przyszłości dojdzie do znacznie zwiększonego topnienia, co jest bardzo niepokojące – powiedział naukowiec PIK Niklas Boers. Przyczyną są efekty sprzężenia zwrotnego: ocieplenie pokrywy lodowej postępuje szybciej, gdy zmniejsza się jej wysokość.
Proces nie do odwrócenia
Do zatrzymania topnienia nie wystarczyłoby jednak powstrzymanie globalnego ocieplenia. Temperatury musiałyby raczej spaść znacznie poniżej poziomu sprzed epoki przemysłowej, aby umożliwić pokrywie lodowej powrót do poziomu z minionych stuleci. – Praktycznie rzecz biorąc, obecna utrata masy lodu, jak i ta spodziewana w bliskiej przyszłości, będzie w dużej mierze nieodwracalna –powiedział Boers. – Dlatego najwyższy czas, abyśmy szybko i znacząco ograniczyli emisję gazów cieplarnianych ze spalania paliw kopalnych i ponownie ustabilizowali pokrywę lodową i nasz klimat .
Topnienie pokrywy lodowej Grenlandii jest nieuniknione po osiągnięciu krytycznego progu średniej globalnej temperatury od 0,8 do 3,2 stopnia Celsjusza powyżej poziomu przedprzemysłowego – podaje PIK. Gdy ten próg zostanie przekroczony, cała pokrywa lodowa może się całkowicie stopić w ciągu setek lub tysięcy lat, co doprowadzi do globalnego wzrostu poziomu morza o ponad siedem metrów i załamania się atlantyckiej cyrkulacji zwrotnikowej, która odpowiada za względne ciepło w Europie i Ameryce Północnej.
21 milionów kilometrów kwadratowych
Rozległe terytorium Arktyki – 21 milionów kilometrów kwadratowych – rozciąga się od bieguna północnego do koła podbiegunowego i obejmuje osiem państw: Rosję, Finlandię, Szwecję, Norwegię, Islandię, Grenlandię, która należy do Danii, Kanadę i amerykański stan Alaska.
Pokrywa lodowa Grenlandii jest drugą co do wielkości na świecie, po pokrywie lodowej Antarktydy na biegunie południowym. Jak pokazują badania opublikowane w poniedziałek (17.05.) w czasopiśmie „Geophysical Research Letters", ważną rolę odgrywa również zdolność lodu do odbijania światła słonecznego. Jeśli powierzchnia lodu pochłania więcej ciepła – na przykład poprzez zmniejszenie opadów śniegu lub zmianę kształtu płatków śniegu – to również przyspiesza topnienie.
Arktyka i zmiana klimatu były jednymi z tematów wizyty sekretarza stanu USA Anthony'ego Blinkena w Danii. We wtorek rozmawiał tam m.in. z premier Mette Frederiksen i przedstawicielem Grenlandii ds. zagranicznych Pele Brobergiem. Grenlandia, podobnie jak Wyspy Owcze, jest w dużej mierze autonomiczna, ale oficjalnie należy do królestwa Danii.
Rosja: „uprawnione” działania wojskowe
Blinken planuje również wziąć udział w spotkaniu ministerialnym Rady Arktycznej, które rozpoczyna się w najbliższą środę w stolicy Islandii Reykjaviku. Topniejący lód ułatwia dostęp do złóż surowców, które chce eksploatować kilka państw nadbrzeżnych, a także odległe kraje, takie jak Chiny. Minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow powiedział przed posiedzeniem rady, że Arktyka jest częścią terytorium jego kraju. Wszystko, co Moskwa podejmuje tam militarnie, jest „uprawnione". W tym tygodniu Rosja przejmie od Islandii rotacyjne dwuletnie przewodnictwo w Radzie Arktycznej.
(afp, rtr / sier)