Federalny TK: cięcia zasiłku socjalnego godzą w konstytucję
5 listopada 2019
Obcięcie zasiłku socjalnego (zwanego w Niemczech potocznie zasiłkiem Hartz IV) o 30 proc. w przypadku naruszenia obowiązków przez odbiorcę świadczeń jest dopuszczalne. Ale zmniejszenie zasiłku o 60 proc. lub niewypłacenie go jest niezgodne z niemiecką konstytucją – ogłosił dziś (5.11.2019) w Karlsruhe wiceprzewodniczący Trybunału Stephan Harbarth. Do czasu zmiany przepisów urzędy (tzw. Jobcenter) są ponadto zobowiązane do udzielenia pomocy finansowej w przypadkach „nadzwyczajnego zagrożenia egzystencji”. Wyrok musi zostać natychmiast wcielony w życie.
Zasiłek Hartz IV wynosi obecnie dla singli 424 euro. Od stycznia wzrośnie do 432 euro. Jeżeli odbiorca zasiłku odmawia podjęcia pracy oferowanej mu przez Jobcenter lub ją przerwie, przez trzy miesiące Hartz IV może mu zostać obcięty o 30 procent. Jak stwierdził Trybunał, jest to zgodne z konstytucją. Godzą w nią natomiast praktyki stosowane dotąd przez Jobcenter, które w razie powtórzenia się sytuacji zmniejszały sumę zasiłku o 60 proc., po czym na kolejne trzy miesiące zamrażały go całkowicie, a beneficjent nie otrzymywał pieniędzy, tylko świadczenia rzeczowe.
Wyrok dotyczy tylko osób powyżej 25 lat
Pierwszy Senat Federalnego Trybunału Konstytucyjnego rozpatrywał tylko przepisy dotyczące osób długotrwale bezrobotnych powyżej 25. roku życia. Sankcje wobec młodszych bezrobotnych są jeszcze bardziej surowe, nie były jednak przedmiotem postępowania. Nie ujmowało ono także przypadków obcięcia świadczeń o 10 proc., jeżeli beneficjent nie stawił się w Jobcenter na umówiony termin.
Do Trybunału zwrócił się Sąd Społeczny w Gocie w Turyngii, który przerwał jedno z postępowań, by zrewidować przepisy dotyczące Hartz IV. W rozpatrywanym przypadku bezrobotny został ukarany obcięciem mu zasiłku o 234,60 euro, ponieważ odmówił przyjęcia oferty pracy, a także podjęcia jej na czas próbny.
„Mądry i wyważony wyrok”
Minister pracy Hubertus Heil (SPD) chce jak najszybciej wcielić wyrok w życie. Niektóre zmiany są konieczne natychmiast, dlatego w ciągu dnia socjaldemokrata chce rozmawiać z Federalną Agencją Pracy i przedstawicielami krajów związkowych.
Orzeczenie Trybunału w Karlsruhe nazwał „mądrym i bardzo wyważonym”. – W naszym kraju panuje bezpieczeństwo prawne, co przyczynia się do pokoju społecznego – powiedział Heil. Jednocześnie zadaniem polityków jest zadbanie o dalszy rozwój państwa opiekuńczego. – Przeanalizujemy wyrok w łonie koalicji pod kątem jego znaczenia dla ustawodawstwa – dodał minister. Wychodzi on z założenia, że wyrok będzie miał też wpływ na szczególnie ostre sankcje stosowane wobec młodych bezrobotnych, poniżej 25 lat, bowiem sędziowie Trybunału podważyli w gruncie rzeczy całkowite skreślenie świadczeń finansowych bezrobotnym.
Ministerstwo pracy chce też zbadać znaczenie wyroku dla sankcji nakładanych na bezrobotnych w przypadku naruszenia przez nich obowiązku zgłaszania się w Jobcenter. Oznaczają one wprawdzie cięcia w wysokości 10 proc. zasiłku, ale są także nakładane „sztywno” na trzy miesiące.
(dpa, rtr, phoenix / stas)