Zmiany klimatu postępują. Fakty mówią same za siebie
17 lipca 2022
Dotkliwa susza w Monterrey w Meksyku. Ofiary śmiertelne w wyniku oderwania się części lodowca Marmolada we Włoszech. Fala upałów obejmująca dużą część Europy, pożary. To tylko niektóre z ostatnich przykładów ekstremalnych zjawisk przyrodniczych, które osoby zajmujące się ochroną klimatu postrzegają jako oczywisty dowód na jego zmianę.
A jednak na świecie wciąż są ludzie, którzy zaprzeczają zmianom klimatycznym. Na przykład w Niemczech, według badania YouGov z 2022 roku, na 2059 respondentów pięć procent, czyli jeden na dwudziestu, nie wierzy w globalne ocieplenie. W USA, według badania YouGov z czerwca br. z udziałem 1487 respondentów, dziewięć procent nie wierzy, a 23 procent nie jest tego pewnych. Tym samym liczba sceptyków klimatycznych w Stanach Zjednoczonych zwiększyła się: w lipcu 2021 roku tylko sześć procent z 1496 respondentów nie wierzyło w zmiany klimatu, a piętnaście procent było niepewnych.
Według psychologa poznawczego Klausa Oberauera z Uniwersytetu w Zurychu to, czy ktoś wierzy w zmiany klimatu, czy nie, nie zależy od poziomu wykształcenia. Negowanie zmian klimatycznych nazywa on „wyrafinowaną strategią polityczną”. W ten sposób podnosi się kwestię naukową do kwestii światopoglądowej, aby utożsamić się z określoną orientacją polityczną.
Jednak pytanie o to, czy zmiany klimatyczne zachodzą, czy nie, nie jest kwestią uczuć czy światopoglądu, ale kwestią faktów. Oto one, skonfrontowane z przekłamaniami na ten temat.
Teza:
„Nie ma globalnego ocieplenia, nie ma zmian klimatu”, pisze pewien użytkownik na Twitterze – i publikuje wywiad CNN z meteorologiem Johnem Colemanem, który zaprzecza w nim zmianom klimatu.
DW sprawdza: Fałsz
Udostępnione wideo to rozmowa z 2014 roku z Johnem Colemanem, współzałożycielem kanału Weather Channel, od którego wypowiedzi nadawca pogodowy wyraźnie się wówczas zdystansował. Według doniesień medialnych, meteorolog zmarł w 2018 roku – a jednak ci, którzy zaprzeczają zmianom klimatu, wciąż powołują się na słowa Colemana. Stwierdzenie zawarte w tweecie jest nieuzasadnione i sprzeczne z wynikami badań naukowych.
Czy zmiany klimatyczne są udowodnione naukowo?
Tak, globalne ocieplenie i zmiany klimatyczne są naukowo udowodnione i to już od dziesięcioleci. Naukowcy ustalili, że zmiany zaczęły się ponad 180 lat temu, na początku rewolucji przemysłowej. W raporcie Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) naukowcy ze 195 krajów piszą, że jest coraz więcej dowodów na występowanie ekstremów, takich jak fale upałów, obfite opady, susze i cyklony tropikalne, a w szczególności na przypisywanie ich wpływowi człowieka.
Na potrzeby światowych raportów klimatycznych eksperci analizują dziesiątki tysięcy badań. Już w 1995 roku gremium to stwierdziło, że „porównanie dowodów sugeruje widoczny wpływ człowieka na globalny klimat”.
Również Niemieckie Konsorcjum Klimatyczne (DKK) wyjaśnia w swoim raporcie, że wszystkie części systemu klimatycznego, czyli oceany, lód, lądy, atmosfera i biosfera znacznie się ociepliły w ostatnich dziesięcioleciach – i że powietrze na powierzchni Ziemi jest już w skali globalnej średnio o ponad jeden stopień Celsjusza cieplejsze niż w czasach przedindustrialnych.
Według ekspertów celem musi być ograniczenie do 2100 roku globalnego ocieplenia do 1,5 stopnia. W przeciwnym razie skutki klimatyczne będą coraz bardziej szkodliwe dla ludzi i całej planety, poziom mórz może się jeszcze bardziej podnieść, a warunki pogodowe staną się bardziej ekstremalne. „1,5 stopnia globalnego ocieplenia” – podkreśla w rozmowie z DW Claas Teichmann, naukowiec z Climate Service Center Germany. „Oznacza to 1,5 stopnia ocieplenia w skali globalnej, ponieważ powietrze nad kontynentami bardziej się nagrzewa niż nad oceanem, gdzie występuje pewien efekt chłodzenia wynikający z parowania” – wyjaśnia klimatolog. Oznacza to, że nie tylko latem trzeba dodać do temperatury 1,5 stopnia, ale w wielu regionach dużo więcej.
Czy zmiany klimatyczne są spowodowane przez człowieka?
Setki instytucji badawczych na całym świecie zgadzają się, że zmiany klimatyczne są spowodowane przez człowieka. W amerykańskim raporcie przeanalizowano również blisko 90 tys. badań klimatycznych i stwierdzono, że ponad 99 procent badań naukowych zgadza się, że zmiany klimatyczne są spowodowane przez człowieka. Za pomocą modeli można symulować, jak kształtowałby się klimat bez wpływów antropogenicznych, czyli wpływów spowodowanych przez człowieka, oraz jak ostatecznie kształtował się w wyniku jego działalności.
Ponadto NASA opublikowała w 2021 roku badania, w których naukowcy udowodnili poprzez satelitarne obserwacje promieniowania Ziemi, że zmiany klimatyczne nie są naturalne, lecz spowodowane przez człowieka.
Wyjaśnienie: Podczas spalania paliw kopalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa czy gaz ziemny, powstaje gaz cieplarniany – dwutlenek węgla. Wraz z innymi gazami cieplarnianymi blokuje on emisję cieplną, powodując ocieplenie Ziemi. „W 2020 roku średnie roczne stężenie CO2 było o prawie 50 proc. wyższe niż przed początkiem industrializacji” – czytamy np. na stronie internetowej Niemieckiego Konsorcjum Klimatycznego (DKK).
12 lipca 2022 roku średni globalny poziom atmosferycznego CO2 wynosił 417 ppm. Ostatni raz tyle CO2 w atmosferze było kilka milionów lat temu, kiedy współcześni ludzie nie istnieli, a poziom mórz był średnio o 30 metrów wyższy. W tym czasie, zdaniem badaczy, było ogólnie znacznie cieplej, a na planecie znajdowało się mniej lodu. DW opublikował w 2021 roku szczegółowy analizę na temat tego, czy zmiany klimatyczne są spowodowane przez człowieka.
Które z obecnych katastrof naturalnych można przypisać zmianom klimatu?
„Zasadniczo, ze względów statystycznych, nie można na podstawie pojedynczego zdarzenia wnioskować, że mamy do czynienia z globalną zmianą klimatu, czyli zmianą długoterminową” – mówi w rozmowie z DW Andreas Becker, kierownik działu monitoringu klimatu w Niemieckiej Służbie Meteorologicznej. „Ale możemy kalkulować za pomocą prawdopodobieństw” – wyjaśnia dalej.
Potwierdza to również Marie-Luise Beck, prezes Niemieckiego Konsorcjum Klimatycznego, zapytana przez DW drogą mailową. „Ze względu na zmiany klimatu ekstrema pogodowe zmieniają się pod względem częstotliwości i intensywności, co oznacza, że stają się one częstsze i są silniejsze” – wyjaśnia.
Przykład: według międzynarodowego badania, w którym uczestniczyła również niemiecka służba meteorologiczna (DWD), prawdopodobieństwo wystąpienia ekstremalnych opadów, które w 2021 roku doprowadziły np. do powodzi w Niemczech, Belgii, Holandii i Luksemburgu, wzrosło od 1,2 do dziewięciu razy.
To dość duża rozpiętość, wyjaśnia Andreas Becker, ponieważ zdarzenie to jest wciąż bardzo rzadkie, nawet w czasach zmian klimatycznych. „Mówimy o kilkuset latach, a bez zmian klimatu takie opady zdarzałyby się tylko raz na 20 tys. lat” – mówi meteorolog. „Badanie pokazuje również, że intensywność tych ekstremalnych opadów deszczu wzrosła od 3 do 19 procent z powodu wywołanego przez człowieka globalnego ocieplenia w regionie” – czytamy w poświęconym badaniu komunikacie.
Jeffrey Beradelli, główny meteorolog i specjalista ds. klimatu dla amerykańskiej stacji WFLA News, podaje w wywiadzie dla DW inny przykład: „Ostatnio wiosenna fala upałów w Indiach i Pakistanie, która doprowadziła do powodzi w wyniku wylania jeziora lodowcowego, była trzydziestokrotnie bardziej prawdopodobna z powodu zmian klimatycznych”.
Wniosek: Istnieje prawie 100-procentowy konsensus naukowy, że klimat się zmienia, i że człowiek jest za to odpowiedzialny. Wiąże się to z mierzalnym statystycznie wzrostem ekstremów pogodowych zagrażających życiu ludzi i całej planety.
Współpraca: Tetyana Klug