فیلمی ایرانی در بخش مسابقهی فستیوال فیلم دبی • گالری نماهای فیلم
۱۳۸۹ آذر ۲۰, شنبهصلات ظهر تابستانی گرم و کلافهکننده در منطقهای دورافتاده در شمال ایران: پسری چمباتمهزده بر سنگی (مرتضی) به تماشای شنای دوستش (طاهر) که به ساحل نزدیک میشود، نشسته است. همزمان با طاهر، پسر دیگری هم از راه میرسد که هر چند از گرما کلافه شده، ولی بهدلیل آن که شنا بلد نیست، جرأت پاگذاشتن به آب را ندارد. بهنظر میرسد که طاهر و مرتضی از این راز با خبر نیستند. چون با اصرار، پسرک از راه رسیده را وامیدارند در پی شرطبندیای ناخواسته، تن به آب بزند و در دریاچه شنا کند: تسلیم، همان و غرق شدن در دریاچه، همان.
دو دوست، دو سرنوشت متفاوت
سپیده فارسی، کارگردان ایرانی مقیم فرانسه، فیلم سینمایی خود "خانهی زیر آب" را با این نماها آغاز میکند و از این طریق نیز خطوط اصلی شخصیتهای فیلمش را طرح میزند. این خطوط، سی سال بعد، وقتی مرتضی و طاهر، برحسب تصادف دوباره سر راه هم قرار میگیرند، ُپر رنگتر ترسیم میشوند؛ مرتضی که در این میان، از راه قاچاقچیگری امرار معاش کرده و به همین دلیل هم دستگیر و محاکمه شده، سالهای سختی را در زندان گذرانده است. طاهر، ظاهراً زندگی بهتری را پشت سر گذاشته است: او حتی به دانشگاه رفته و برای دفاع از حقوق مردم و برقراری عدالت در جامعه، به جرگهی مأموران انتظامی پیوسته است. طاهر هر چند، از فقدان فرزند در رنج است، ولی با همسر معلمش ملیحه، زندگی بیدغدغهای را میگذراند...
زبان تصویری، ساختار ادبی
ساختار فیلم سینمایی "خانهی زیر آب" که با اقتباس از برخی از داستانهای بیژن نجدی ساخته شده، بر مجموعهای از رویدادهای تصادفی استوار است که سرانجام به "تقدیرگرایی" محض منجر میشود. شخصیت اصلی این داستان، مرتضی، یکی از قربانیان بیدفاع چنین نظم تقدیرگرایانه است. او تنها میتواند با سکوت و سیگار، آههای بلند و خیرهشدن به افق، با سرنوشت تلخ خود روبرو شود. تسلیم بیچون وچرای مرتضی، که از ابتدای فیلم بر آن تأکید میشود، تماشاگر را هم از جستجو دربارهی روابط علتومعلولی داستان و رویدادهای آن آزاد میکند. در همین چارچوب است که بافت و پرداخت "رمانگونه"ی فیلم، با وجود زبان قوی تصویری و استعاری آن، درک ساختار روایتی اثر را آسانتر میسازد.
سپیده فارسی در "خانهی زیر آب"، تنها به بازگویی سرنوشت پررنج مرتضی نمیپردازد. او همچنین میکوشد با پرداخت رگههای جنایی ـ پلیسی داستان، از روابط ناهنجار حاکم در اجتماع، بهویژه در مورد نسل دوم مهاجران افغانی در ایران انتقاد کند.
شرکت در فستیوالهای فیلم
فیلم "خانهی زیر آب" که از جمله در استان گلستان فیلمبرداری شده، چهارمین فیلم سینمایی سپیدهفارسی است. نخستین فیلم او با عنوان "خواب خاک" که در سال ۱۹۸۲ با بازی رویا نونهالی و حسین محجوب ساخته شد، در چندین جشنواره، از جمله مونترال و لاروشل به نمایش درآمد.
"نگاه"، دومین فیلمی که سپیده فارسی در سال ۱۹۸۳ ساخت، در بخش مسابقهی جشنوارهی روتردام سال ۲۰۰۵ نامزد دریافت جایزهی "ببر" این فستیوال شد. فریبا کوثری و بهناز جعفری، از بازیگران این فیلم بودند. فیلم مستند "تهران، بدون مجوز" فارسی، در سال ۲۰۰۹ در بخش "اینجا و جای دیگر" جشنوارهی لوکارنو به نمایش در آمد. این فیلم مستند، کولاژی از چهرههای متفاوت و متضاد کلانشهر تهران را بهنمایش میگذارد و ویژگی برجستهی آن که با دوربین تلفن همراه برداشته شده، در فضای صمیمی آن خلاصه میشود.
فیلم سینمایی "خانهی زیر آب"، در بخش مسابقهی "فیلمهای آسیا ـ آفریقا" هفتمین دورهی جشنوارهی بینالمللی فیلم دبی که از ۱۲ تا ۲۰ دسامبر ۲۰۱۰ در این شهر برگزار میشود، شرکت میکند.
برای پیبردن به داستان فیلم و دیدن نماهای آن، روی نشانهی » کلیک کنید: