ГМФ: Конфликтот на Блискиот Исток и „вистинските зборови“

Во моментов, најпредизвикувачко нешто за новинарите е известувањето за војната во Појасот Газа и за конфликтот на Блискиот Исток. Овој конфликт не само што го поларизира регионот, туку се случува и на улиците на западните метрополи и на универзитетите. На вториот ден од Глобалниот медиумски форум на Дојче Веле во Бон се одржа панел дускусија под наслов „Напори за објективност, сочувство и за вистинските зборови во конфликтот на Блискиот Исток“.

Учесници во дискусијата беа Нада Башир, која известуваше и за војната во Појасот Газа за американската телевизија Си-Ен-Ен, како и две израелски државјанки кои живеат во Берлин - Шани Розанес, која работи за ДВ, и Сузан Најман, која е раководител на германската фондација Ајнштајн-Форум. Покрај нив, учесници на дискусијата беа индиската новинарка Барка Дут, како и новинарот Хазем Балуша кој се вклучи во живо од Газа.

Моќта на јазикот

„Вистински зборови“ - веднаш се наметнува чувствителната тема за јазикот. Јазикот опишува, но и оценува, јазикот може да донесе претстави и конотации. Намерно или не. Дали новинарите мораат да пишуваат за нападот на Хамас врз Израел на 7 октомври 2023 година или да го нарекуваат терористички напад? Дали да се зборува за масакр? Дали тоа што израелската армија го прави во Газа е војна, чин на одмазда, па дури и геноцид врз Палестинците? На крајот, дали демонстрациите во Берлин и на други места против постапките на Израел во Газа се антисемитски чин?

Владее единствен став дека првата задача на новинарот е да го опише она што го гледа што е можно пообјективно. „Не е наша задача да судиме“, вели Нада Башир, но треба да се испорача и во контекстот 7 октомври за да се објасни како дојде до тоа, иако тоа не оправдува ништо.

Сузан Најман на тоа гледа поинаку. „Тоа беше масакр и воено злосторство“, рече таа за нападот на Хамас. Таа додаде дека тоа не ја спречува да ги види страдањата на другата страна. Рече дека бебе убиено од едната страна е исто толку страшно како и бебе убиено на другата страна.

Најман вели дека не може да поднесе кога некој навива за едната или за другата страна како во спортот. „Тоа не е фудбалски натпревар.“ Таа вели дека ѝ пречи кога паушално се зборува за Израел и за Палестинците. Таа предупредува дека е грешка ако сите Палестинци се поистоветуваат со Хамас, а сите Израелци со владата на Бенјамин Нетанјаху.

Германија е поинаква

Најман вели дека за конфликтот на Блискиот Исток во Германија се известува поинаку отколку во другите земји. Кога ќе се споредат извештаите на американските, британските и на германските медиуми, речиси се добива чувство дека се работи за сосема различни конфликти. „Германското известување е прилично еднострано.“ Животот на Евреите е очигледно повреден од животот на Палестинците, а тоа го поттикнува антисемитизмот во Германија, тврди таа.

А ДВ? „Дојче веле е германска институција“, вели Шани Розанес за нејзиниот работодавач и додава дека тоа се чувствува. „Никогаш не работиме во вакуум.“

ДВ известува за 7 октомври како за терористички напад, додека, на пример, многу англосаксонски медиуми користат понеутрални изрази.

Различноста во редакциите помага

Шани Розанес вели дека забележува како израелските колеги едвај известуваат за Газа. Таа додава дека Израел не излегол од траумата од 7 октомври. Претходно се работеше за границите од 1967 година, а сега за борбата за опстанок на Израел. „Израелците чувствуваат дека целиот свет е против нив.“ Меѓународниот притисок дополнително го изолира Израел. Сепак, во Израел навистина има демонстрации против владините политики.

Новинарот кој известува од Газа, Хазем Балуша, вели дека меѓу Палестинците има различни ставови за нападот на Хамас на 7 октомври. Тој додава дека многу луѓе го славеле нападот на улиците, но дека „многу од нив ги пцујат членовите на Хамас на социјалните мрежи“.

Нада Башир која работи за Си-Ен-Ен бара различни гледишта и ставови во една иста медиумска куќа. Истовремено ја вклучува и својата редакција во Лондон. „Поголемата разновидност помага да се заземат различни перспективи, тоа е одлучувачко збогатување на нашата работа.“

Учесниците на дискусијата се согласија околу ставот дека новинарите не смеат да заземаат страна. „Не постои хиерархија на страдање“, вели индиската новинарка Дут, „но не постои ниту хиерархија на конфликти“. Таа изрази жалење дека не се известува за Авганистан и за тешките услови под кои живеат жените таму. Таа рече дека за сите конфликти во светот треба да важи правилото: „Наша задача е да им дадеме глас на оние кои немаат глас“.