Święta polskich opiekunek. Z dala od domu

Skoro Gosia Nowak (dane zmienione) nie może być w święta Bożego Narodzenia z rodziną w Polsce, to chce przynajmniej wnieść trochę polskiej tradycji świątecznej do niemieckiej rodziny, u której pracuje. Kobieta po sześćdziesiątce już dwukrotnie spędzała święta z cierpiącą na demencję seniorką i jej krewnymi w Nadrenii-Północnej Westfalii. Po świątecznej mszy i wręczeniu prezentów Gosia kładzie staruszkę do łóżka. Potem idzie do swojego pokoju; przynajmniej teraz może zadzwonić do dzieci i wnuków.

Od najbliższych w małym polskim miasteczku, czyli czwórki dorosłych dzieci i trojga wnuków, kobietę dzieli około tysiąca kilometrów. Podczas wideorozmowy ze świętującą rodziną panuje wielka radość. Wnuki pokazują babci swoje prezenty, syn trzyma do kamery pieska Gosi. Mężczyzna opiekuje się czworonożnym przyjacielem, kiedy jego mama pracuje w Niemczech. W swoim pokoju w Niemczech opiekunka urządziła się tak przytulnie, jak to tylko możliwe. Rodzina goszcząca powiesiła jej w oknie podświetlaną papierową gwiazdę, aby poczuła świąteczną atmosferę.

Druga rodzina

Krzepka emerytka z Polski cieszy się z przebywania ze swoją rodziną z wyboru w Niemczech. – Tu jest dobry klimat – mówi owdowiała kobieta. Od około dwóch lat raz po raz przyjeżdża na kilka tygodni do staruszki i jej krewnych. W międzyczasie są oni dla niej „jak druga rodzina”. Ta zaś stara się jak najbardziej umilić pobyt swojemu „polskiemu skarbowi”, na przykład odwiedzając z nią jarmark bożonarodzeniowy i koncerty.

Od śmierci męża Gosia pracuje jako opiekunka w Niemczech, aby dorobić do swojej niewielkiej emerytury. To mile widziany dodatkowy dochód. Czynsz za jej małe mieszkanie wzrósł, koszty ogrzewania w Polsce eksplodują, a inflacja zżera jej oszczędności. Gosia jest jedną z szacowanych na 700 tysięcy kobiet z Europy Środkowo-Wschodniej, które wspierają w Niemczech osoby starsze wymagające opieki. Potrzeba jest ogromna, nie tylko w czasie świąt.

Świąteczny bonus

Zapewnienie opieki w okresie świątecznym stanowi duże wyzwanie dla biur pośrednictwa. 

– Zdecydowanie mniej jest opiekunek, które chcą pracować w okresie świątecznym – mówi Julia Bohl z zarządu firmy Hausengel. Wiele kobiet chce spędzać chrześcijańskie święta, takie jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, z własnymi rodzinami. Ponieważ mniejsza liczba personelu jest do przewidzenia, Bohl zaczyna rozmawiać z kobietami o planowaniu świąt już we wrześniu. Mogą wtedy zdecydować, czy, z kim i gdzie chcą pracować. – W większości przypadków kobiety dostają za pracę również premię świąteczną, która jest całkowicie uzasadniona – uważa Bohl.

Ekspertka radzi krewnym seniorów, by włączali opiekunki w rodzinne uroczystości świąteczne, „a nie odsyłali ich na czas rodzinnego obiadu”. Z kolei niektóre kobiety wolą być same i nie świętować z rodziną, która jest dla nich obca; to też należy zrozumieć. Ponadto Bohl zaleca „stworzenie więcej wolnej przestrzeni” dla opiekunki w czasie świąt Bożego Narodzenia i np. umożliwienie rozmowy przez Skype z rodziną w Polsce. Jak mówi: szczególnie w czasie świąt Bożego Narodzenia należy dbać o siebie nawzajem.

Pieniądze nie wszystkich przekonują

Daniel Schloer z agencji pośredniczącej SunaCare również ma „niesamowicie dużo pracy” przed świętami. Jego firma koordynuje rocznie około 3,5 tys. polskich opiekunek. Pod koniec roku pojawia się poważny niedobór personelu. Dzięki wypłacie premii w wysokości 350 euro za pracę w okresie świąt Bożego Narodzenia, dyrektor zarządzający próbuje zmotywować opiekunki do pracy.

– Te, które mają w Polsce życie rodzinne, rzadko to robią; kobiet nie da się wtedy przekonać nawet pieniędzmi – mówi.

Są też kobiety, które specjalnie szukają pracy w czasie świąt, zauważa Ulla Knapp-Grim, która pośredniczy w pracy polskich opiekunek w Moerlenbach w południowej Hesji. Większość z nich to samotne, owdowiałe kobiety po 50-tce z dorosłymi dziećmi. – Niektóre nawet specjalnie szukają pracy w czasie świąt, żeby nie być same – mówi. Również te kobiety otrzymują dodatkowy bonus za pracę w dni świąteczne.

Rodzina to rodzina

– Kobiety powinny być przyjęte przez rodziny w taki sposób, aby czuły się jak w domu – wyjaśnia Knapp-Grim. – Rodziny, które znam, robią wszystko, aby kobiety czuły się w tym czasie komfortowo. Zazwyczaj, jak mówi, do seniora przychodzą dorosłe dzieci i organizują święta, aby opiekunka też mogła miłe spędzić ten czas.

– Rodzina to rodzina – mówi Gosia. Dlatego cieszy się, że już wkrótce przyjedzie ktoś, kto ją zmieni w pracy i w tym roku znów będzie mogła obchodzić święta w domu w Polsce. Kobieta radośnie opowiada o tradycyjnym barszczu w gronie najbliższych i o wizycie o północy na Pasterce. W tym roku będzie mogła też wziąć w ramiona swoją kilkumiesięczną wnuczkę. A w jej salonie zawiśnie świecąca papierowa gwiazda – pamiątka po jej drugiej rodzinie w Niemczech.

(KNA/stef)