Rosja. Przeciwnicy Putina w śmiertelnym niebezpieczeństwie

Luty 2024 – nagła śmierć Aleksieja Nawalnego w kolonii karnej  

Aleksiej Nawalny otwiera teraz długą listę z krytyków rosyjskiego reżimu, którzy prawdopodobnie zostali zaatakowani lub zamordowani w imieniu władz na Kremlu. Administracja więzienia na Syberii niespodziewanie ogłosiła w piątek, 16 lutego, że najbardziej znany rosyjski krytyk Kremla nie żyje. 47-latek miał nagle zasłabnąć podczas tzw. spaceru w kolonii karnej pod kołem podbiegunowym. Próby reanimacji nie powiodły się. Przyczyna śmierci jest obecnie badana. Powiernicy Nawalnego wątpią w tę relację, niektórzy mówią nawet o celowym zabójstwie.

W końcu najzagorzalszy krytyk Putina już wcześniej, w sierpniu 2020 roku, padł ofiarą próby otrucia chemicznym środkiem paralityczno-drgawkowym nowiczok. Nawalny zapadł w śpiączkę podczas lotu z Tomska do Moskwy. Początkowo był leczony w Omsku na Syberii, ale następnie został przeniesiony do szpitala Charité w Berlinie. Wówczas uratowano mu życie. Ledwo jednak Nawalny doszedł do siebie, wrócił do Rosji, gdzie został natychmiast aresztowany i wysłany do kolonii karnej. W wytaczanych mu sprawach karnych został skazany w sumie na 30 lat więzienia.

Sierpień 2023 – katastrofa samolotu z Prigożynem na pokładzie

Jewgienij Prigożyn, przywódca najemników Grupy Wagnera, ginie w katastrofie lotniczej 23 sierpnia 2023 r. Doszło do niej w połowie drogi między Moskwą a Sankt Petersburgiem w regionie Twer. Przyczyna nie została jeszcze wyjaśniona, jednak duża część rosyjskiej opinii publicznej, a także zachodnie rządy zakładają, że prywatny odrzutowiec 62-letniego Prigożyna rozbił się nieprzypadkowo.

Według władz zginęło dziesięciu pasażerów, którzy byli na pokładzie samolotu, w tym zastępca Prigożyna i współzałożyciel Grupy Wagnera Dmitrij Utkin. Prigożyn był szefem założonej przez siebie prywatnej armii najemników, wykorzystywanej w czasie rosyjskiej inwazji w Ukrainie. Ale potem stał się zagorzałym krytykiem rosyjskiego dowództwa wojskowego. 
Pod koniec czerwca 2023 r. Prigożyn wzniecił zbrojny bunt przeciwko rosyjskiemu dowództwu wojskowemu i zajął kwaterę główną w Rostowie nad Donem. Bunt zakończył się jednak po około jednym dniu. Putin nazwał go „zdrajcą”, ale nie doszło do starcia. Jednak od czasu tego krótkiego powstania pojawiły się spekulacje na temat rychłej śmierci Prigożyna.

Wrzesień 2022 – Rawił Maganow wypada z okna

Dyrektor generalny rosyjskiego koncernu naftowego Łukoil ginie w upadku z okna na szóstym piętrze moskiewskiego szpitala. Policja zakłada, że wypadek był samobójstwem. Oprócz problemów z sercem u Maganowa zdiagnozowano w szpitalu depresję. Rosyjski gigant naftowy Łukoil był pierwszą dużą rosyjską firmą, która wezwała do zakończenia wojny w Ukrainie. Ale Maganow nie jest pierwszą ofiarą śmiertelną w koncernie Łukoil od wybuchu wojny – mówi się, że menedżer Aleksander Subbotin zmarł podczas okultystycznej terapii leczenia uzależnienia od alkoholu.

Sierpień 2019 – morderstwo w Tiergarten w centrum Berlina

Zelimczan Changoszwili, Gruzin czeczeńskiego pochodzenia, który niegdyś walczył przeciwko Rosjanom na Kaukazie, zostaje zastrzelony przez wynajętego zabójcę w biały dzień w stolicy Niemiec. Otrzymał trzy kule w głowę i plecy. Sprawca, agent rosyjskich służb specjalnych Wadim Krassikow, zostaje aresztowany na miejscu zbrodni i dwa lata później skazany na dożywocie.

Kwiecień 2019 – tajemnicza choroba Dmitrija Bykowa

Poeta i satyryk Bykow, który chętnie ostro krytykuje Władimira Putina, jest na tournée literackim na Syberii, kiedy zaczyna źle się czuć w samolocie. Z wciąż niejasnych powodów przez pięć dni przebywa w śpiączce i podłączony jest do respiratora. Na pokładzie obecni byli ci sami agenci służb specjalnych, o których mówi się, że brali udział w ataku na Nawalnego.

Wrzesień 2018 – objawy zatrucia u Piotra Werziłowa

Artysta i aktywista Pussy Riot skarży się na zaburzenia widzenia, mowy i ruchu po tym, jak stawił się w sądzie w Moskwie. Podczas finału Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 2018 w Moskwie, Werziłow wbiegł na boisko, aby zwrócić uwagę na przemoc policji w Rosji. Później również był leczony w berlińskim szpitalu Charité, którego lekarze uważają, że przyczyną złego stanu zdrowia było otrucie.

Marzec 2018 – trucizna na klamce domu Siergieja Skripala

Rosyjski podwójny agent Siergiej Skripal i jego córka Julia zostają znalezieni nieprzytomni na ławce w parku niedaleko domu Skripala w Salisbury w Wielkiej Brytanii. Oboje przeżyli atak z użyciem Nowiczoka, w przeciwieństwie do Brytyjki Dawn Sturgess, która również weszła w kontakt ze środkiem paralityczno-drgawkowym. Brytyjska policja uważa, że trucizna została rozprowadzona jako lepka substancja na klamce drzwi.

Luty 2015 – zabójstwo Borysa Niemcowa w pobliżu Kremla

Były wicepremier Federacji Rosyjskiej za rządów Borysa Jelcyna i prominentny krytyk Putina spaceruje ze swoją przyjaciółką po moście w centrum Moskwy, kiedy samochód z czterema pasażerami zatrzymuje się tuż za nim, a Niemcow zostaje zastrzelony czterema kulami w plecy i tył głowy. Trzy godziny wcześniej ponownie ostro skrytykował Władimira Putina w audycji radiowej. W 2017 r. trzech Czeczenów zostało skazanych na długoletnie więzienie; zleceniodawca i motyw zbrodni są nadal niejasne.

Lipiec 2009 – Natalja Estemirowa znaleziona martwa w rowie

Historyk i ówczesna szefowa organizacji praw człowieka Memoriał została uprowadzona z progu swojego domu w stolicy Czeczenii Groznym i znaleziona martwa kilka godzin później w rowie w sąsiedniej republice Inguszetii. Otrzymała kilka strzałów w głowę i klatkę piersiową. Estemirowa obwiniała rosyjskie siły bezpieczeństwa i osławione szwadrony śmierci lojalnego wobec Kremla przywódcy republiki Ramzana Kadyrowa o porwania i łamanie praw człowieka. Śledztwo w sprawie morderstwa nie przyniosło wyjaśnienia.

Styczeń 2009 – mord na Stanisławie Markiełowie i Anastazji Baburowej

Prawnik zajmujący się prawami człowieka i pracownik Memoriału zostaje zastrzelony na ulicy w Moskwie. Markiełow reprezentował czeczeńskie rodziny, których krewni byli ofiarami naruszeń praw człowieka. Zwrócił on też uwagę na radykalną prawicową scenę. Baburowa, dziennikarka opozycyjnej gazety „Nowaja Gazieta”, również zginęła w ataku. Sprawcy wywodzą się z organizacji faszystowskiej. Nie wiadomo, czy było to zabójstwo na zlecenie.

Listopad 2006 – filiżanka herbaty dla Aleksandra Litwinienki

Były agent służb specjalnych, a później dezerter i przeciwnik Putina umiera w agonii w londyńskim szpitalu z powodu zatrucia radioaktywną substancją polon-210. W swojej książce „FSB wysadza Rosję” oskarżył on służby specjalne o zorganizowanie eksplozji budynków mieszkalnych w 1999 r., a także kilku innych ataków terrorystycznych w Rosji w celu usprawiedliwienia wojny w Czeczenii i wyniesienia Władimira Putina do władzy. Trucizna została rzekomo dodana do herbaty Litwinienki w hotelowym barze. Nikt nie trafił za kratki za to przestępstwo.

Październik 2006 – morderstwo Anny Politkowskiej w windzie

Antyrządowa dziennikarka „Nowej Gaziety”, która w 2004 roku prawdopodobnie także miała zostać otruta herbatą w samolocie, zostaje zabita w windzie swojego domu pięcioma kulami w klatkę piersiową i głowę – w dniu urodzin Putina. Politkowska była uważana za moralnego obrońcę Czeczenii i krytykowała zarówno panujące tam warunki, jak i zbrodnie wojenne popełnione przez rosyjską armię. Pięć osób podejrzanych o udział w zabójstwie otrzymało długie wyroki więzienia, ale sprawców wciąż nie odnaleziono.

Lipiec 2003 – śmierć w męczarniach Jurija Szczekoczichina

Dziennikarz „Nowej Gaziety”, który pod koniec lat 90. był opozycyjnym deputowanym do Dumy Państwowej i potępiał korupcję i przestępczość zorganizowaną w Rosji, umiera tygodniami w męczarniach z powodu tajemniczego zatrucia. Skóra oddziela się od ciała, jeden organ po drugim zawodzi. Rosyjskie władze odmawiają przeprowadzenia sekcji zwłok, a dokumentacja medyczna znika. Późniejsze badanie próbki skóry w Londynie wskazuje na toksyczny metal ciężki – tal, który był preferowany przez radzieckie tajne służby KGB.

Kwiecień 2003 – morderstwo polityka Siergieja Juszenkowa

Były rosyjski minister informacji, lider partii Liberalna Rosja i przeciwnik Putina, Siergiej Juszenkow, zostaje zamordowany przed swoim domem w Moskwie kilkoma strzałami w klatkę piersiową. Juszenkow był członkiem komisji wywiadu Dumy Państwowej i jednym z najostrzejszych krytyków wojny w Czeczenii i następcy KGB, FSB. Jest on drugim politykiem Partii Liberalnej, który padł ofiarą zamachu. Już w sierpniu 2002 roku Władimir Gołowlow został zastrzelony podczas spaceru z psem.

(Artykuł ukazał się 24 sierpnia 2023 roku i został zakrualizowany 17 lutego 2024 r.)

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>